Guinness for strength
Hasieran ale motako garagardoa baino ez zuen egiten, ohiko garagardo horia, alegia. Baina 1770ean ekoizpena dibertsifikatzea erabaki zuen, eta garagardo ilunagoa, apar askokoa, zapore berezikoa egiten hasi zen. Produktu berriaren arrakastak egilea bera harritu zuen. Mendea amaitu baino lehen, gainerako garagardoak baztertu eta edabe iluna egitera bideratu zituen ahalegin guztiak.
XIX. mendean, enpresa Arthur Guinness II.aren eskuetan zela, ekoizpena eta esportazioa izugarri hazi ziren. Europako garagardo ezagunenetakoa bilakatu zen, besteak beste legenda bati esker: 1815ean Waterlooko guduan, zauritutako ofizial bat Guinness edateagatik atera omen zen onik.
1830ean Saint James’ Gateko fabrika Irlandako garagardo-fabrikarik handiena zen, eta 50 urte geroago, munduko handiena. 1886an Londresko Burtsan hasi zen kotizatzen. Fabrikak 24 hektarea hartzen zituen ordurako; 1759an alokatu zutenean bi baino ez zituen.
1890eko hamarkadan Robert Louis Stevensonek Guinness erreserba nahikoa eraman zuen Mendebaldeko Samoara egindako espediziora eta, hari ere, garagardo bereziak gripea sendatzen lagundu omen zion. Ernest Shackleton ere guinness zale amorratua zen, eta hark Antarktidaraino eraman zuen edabea. Guinnessak mundu konkistatu zuen.
Etxe barruan, berriz, XX. mendearen hasiera nahasia izan zen. Londresko gobernuaren aurkako gatazka amaituta, 1921ean Irlandako Estatu Librea onartu zuten. Guinness estatu berriaren sinbolo nagusietakoa bilakatu zen berehala; bitxia benetan, enpresak ordura arte britainiarren aldeko jarrera garbia erakutsi zuela kontuan hartuz.
1955ean, enpresaren orduko zuzendari Hugh Beaver ehizan ari zela, eztabaida bizia piztu zen lagunartean: zer hegazti da hegalari azkarrena? Orduan, halako eztabaidak saihesteko konponbidea bururatu zitzaion: Errekorren Guinness liburua sortu zen.
Eta Guinnessek berak, errekorrak biltzeaz gain, hautsi ere egin zituen. XXI. mendean, egunean hamar milioi edalontzi bete Guinness baino gehiago edaten dira munduan.
Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]
.jpg)
Blanca Ester Díaz Pulido epaileak Osakidetzako 2018ko oposizioen filtrazioen inguruko ikerketari amaiera eman dio, sei urte eta erdi igaro ondoren. Akusatu guztiak absolbitu dituzte, 22 guztira, nahiz eta bi kasu behin-behingoz artxibatu dituzten.
Arratsaldeko lehen orduetan, 14:30ak aldera, Nafarroako ikastetxe publikoetako 30en bat langile sartu dira Iruñeko Nafarroako Hezkuntza Departamentuaren egoitzan eta sarreran eserialdia egin dute. Lehen ekintza gisa planteatu dute eta, adierazi dutenez, honen bidez... [+]
Ikusle euskaldun gehien biltzen dituen katea da ETB2, datuen arabera. Aldatu Gidoia mugimenduak agerraldia egin du Bizkarsororen kontraprogramatzearen harira. Salatu dute askotan ETB1 lehian sartzen dela ETB2rekin, eta "herritar guztiak eta publiko bakarra helburu izango... [+]
New York, 1960. Nazio Batuen Erakundeko bilkura batean Nigeriako kanpo ministro eta NBEko enbaxadore Jaja Wachukuk lo hartu zuen. Nigeriak independentzia lortu berri zuen urriaren lehenean. Beraz, Wachuku NBEko Nigeriako lehen ordezkaria zen eta kargua hartu berri... [+]
Ribabellosan 300 megawatioko gaitasuna duen eskala handiko datu zentroa eraikitzen ari da Merlin Propertiers enpresa madrildarra. Milaka milioi euro ari da gastatzen Iberiar Penintsula osoan, ustez puntako teknologia “jasangarria” duten baina elektro-intentsiboak... [+]
Hamabi haur eskola publiko daude Iruñean, eta horretatik bakarrean dago euskarazko eredua. Protesta egin dute dozena bat eragilek, eta euskal hiztunen “egoera berezia” aintzat har dezan galdegin diote udalari.
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Irutxuloko Hitzak asteartean parte hartu zuen Hordago - El Saltok antolatutako mahai inguruan, Hibai Arbide, Lucia Mbomio, Xalba Ramirez eta Miriam Najibi kazetariekin.
Ia 24 milioi euroko ordainsaria jaso zuen Jesús María Herrerak, CIE Automotiveko zuzendari exekutiboak, 2023an. 2022an 20 milioi euroko aparteko prima jaso, eta sei bider handitu zuen urteko soldata. Iberdrolak ere lekua hartu du podiumean, eta 2023an, energia... [+]
Abenduaren 13an mobilizazioa antolatu dute Santutxun (Bilbo), enpresa amerikarra palestinarren aurkako genozidioaren parte dela salatzeko. Auzoko kideek azpimarratu dute ez dutela nahi auzoan sarraskiari sostengua ematen dion enpresa multinazionalik.
Grebak 27 egun iraungo ditu, urtarrilaren 6 arte. Gutxieneko soldata kobratzeko “365 egunez eta 24 orduz” lan-baldintza “jasanezinetan” lan egiten dutela salatu dute, eta lanaldiaren benetako zenbaketa egin dezan exijitu.
Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.
HTSk boterea hartu duenetik, babes-eskaerak gelditu dituzte Mendebaldeko hainbat gobernuk. Alemaniak 47.270 eskaera utzi ditu bertan behera bat-batean, "Siriako etorkizun politikoa zalantzazkoa" dela argudiatuta.