Tutera sindromea
Filma ez zen egiazko gertakizunetan oinarritu. Alderantziz, errealitatea filmean oinarritu zela dirudi. 1979ko martxoaren 26an, goizeko 4:00etan, filmaren estreinalditik hamabi egunera beraz, AEBetako beste kostaldean, Harrisburg (Pennsylvania) herritik hurbil dagoen Three Mile Island zentralean istripua izan zen. Filmean bezalaxe, erreaktoreko uraren maila adierazten zuen balbula balio altuegiak adierazten hasi zen. Adierazle hura jaistearren, kontrol egoitzako teknikariek uraren maila jaistea erabaki zuten. Baina, bai filmean bai errealitatean, uraren maila adierazten zuen tresnak zuen matxura eta, beraz, maila hori egokia zen hasiera batean. Jaisten hasi zirenean, erreaktorearen nukleoa agerian uzteko arriskua sortu zuten, isuri masiboa eragiteko arriskua, alegia.
Eta hori gertatuz gero, zer? 1971n Ralph Lapp fisikari nuklearrak filmari izena eman zion Txina sindromearen hipotesia aurkeztu zuen. Erreaktorearen nukleoan isuri masiboa izanez gero, isuriak azpian topatzen zuen guztia urtuko zuen, hau da, lurra zulatuko zuen antipodetara (AEBn kasuan Txinara) iritsi arte. Bai fikzioan, bai benetan, erreaktorea kontrolpean zuten istripua gertatu eta gutxira. Isuria oso txikia izan zen, baina egoera oso larria, arduradunak larritasun hura publikoari ezkutatzen saiatu ziren arren. Hor ere bat datoz filma eta egiaz gertatutakoa.
Txina sindromerik ez da sekula gaur arte gertatu eta, zientzialarien arabera, ezinezkoa litzateke inoiz gertatzea. Harrisburgeko istripuaren eragina ez zen Txinara iritsi. Bai, ordea, Tuterara.
70eko hamarkadan energia nuklearrak gero eta kezka handiagoa sortu zuen herritarrengan. The China Syndrome filmak kezka hori islatu zuen, eta Three Mile Islandeko istripuak, areagotu.
Istripuaren ondoren, munduko hainbat tokitako talde antinuklearrek erabaki zuten urte bereko ekainaren 3a Energiaren Aurkako Nazioarteko Eguna bihurtzea. Mobilizazioak antolatu ziren mundu osoan, baita gurean ere. Lemoizko zentrala zela-eta, gaia pil-pilean zegoen, eta jendetza bildu zen Tuteran deitutako manifestaziora. Mobilizazio baketsuak amaituta, Jose Martinez Salas guardia zibilak tiro egin eta Gladys del Estal Donostiako Egiako ekologista gaztea hil zuen. Isuria Euskal Herriraino iritsi zen.
Urriaren 31tik azaroaren 2ra Gazte Koordinadora Sozialistak eta Ikasle Abertzaleak-ek Gazte Topagune Sozialista egin dute Altsasun (Nafarroa). Europan eta Euskal Herrian hedatzen ari diren “proiektu atzerakoiak” jarri dituzte jomugan eta joera horiei ez dietela... [+]
Turkiaren ekimena babestu dute nazioarteko herrialde ugarik, gehienak arabiarrak edo islamiarrak, baita Hegoafrika, Brasil, Kuba, Errusia, Norvegia eta Vietnamek ere, besteren artean.
Kasu Hegoaldeko begirada horri. Lehen-lehenik desmitifikatu larre berde, etxe zuri eta teila gorrien lur ederrekiko miresmen itsua, halako maitasun inkondizionala, hizkerari eta ustezko bizitzeko manerari loturiko fetitxismoa. Utz, Ruper Ordorikari sarri entzun gisan,... [+]
Korrika eta presaka ekarri dute megafonoa. Hau onartezina da. Hau ezin da onartu. Denok batera oihu egin dezagun, ezin dugu honela jarraitu. Zurean ere sartu direla? Bai arrazoi duzu, jo ditzagun txaloak zuretzat. Hurrengo astean hemen batuko gara denok eta aurre egingo diegu,... [+]
Iragarritako heriotza baten kronika. Donostiako Udalak Egiako Kaleko Afari Solidarioak debekatu ditu, «segurtasunaren» aitzakian. Bizpahiru urte dira Egian segurtasuna guztien ahotan dagoela, eta azken hilabeteotan, talde eskuindarren gorakadarekin, egoerak okerrera... [+]
Azken asteetan mobilizazio arrazistak piztu dira Gasteizko Errota eta Donostiako Egia auzoetan, eta biek iragarri dute asteroko deialdiei eusteko asmoa. Haien artean desberdintasunak daude, baita antzekotasun asko ere: sustatzaileak anonimoak izatea, konfrontazioa bilatzea, edo... [+]
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Mendirik altuenetako okoilu gordeetan. Ziztu biziz haize hotzak zazpi hilabetez neguztatzen duen zokoan. Udan igotzen dituzten azienda saldoek motzean eusten dioten belaze bazterretako zuhaixken altzoan. Bertan ezin biziraunari eutsi eta basoak ere txil egin eta urrun-urrunera... [+]
Sardina bat... bi sardina... topatu ziren...
Atlantikoan, Mediterraneoan, Indikoan, Pazifikoan… Gauez bada, 25-55 metroko sakoneran; egunez sakonago, 100 metrorainokoan, harrapariengandik babesteko.
Udazken betean gaudela arnas bideei erreparatu beharra daukagu, garai honetan ia gehienok izango baitugu katarroren bat. Hori bakarrik denean gustura, arnasbideetako gaitz larriagoak zeharo gaiztotuta dabilzkigulako azkenaldian. Gure artean aurre zaintza egitea ohitura zabaldua... [+]
WikiProject AI Cleanup proiektuari ekin diote Wikipedian: "Adimen Artifizialaren garbiketa", nolabait esatearren. Wikilari boluntarioak momentuz ingelesez, frantsesez eta alemanez hasi dira adimen artifizialaren bidez sortutako materialak detektatu eta (okerrak... [+]
Hainbat eragile antifaxista eta antirrazistak antolatuta, Lo que no te cuentan de Donosti (LQNTCDD) taldearen kontrako elkarretaratzea antolatu dute, datorren astelehenean 20:00etan, Amarako Easo plazan. Telegram kanal horretatik, leku horretan deitua dute asteroko... [+]