Beriain handiaren zelatapean

  • Nafarroako Sakanaren bihotzean, mendi ikusgarriz inguraturik dagoen herri berezia da Arbizu. Iparraldean, Aralar, Lizarrustiko igarobidea eta Putterriko tontor harritsua. Hegoaldean, Lizarralderako atea den Lizarragako mendatea, San Adrian ermita izen bereko gailurrean, eta ekialderago, Sakana osoa menderatzen duen Beriain gailur lerdena.
Beriain mendia
Arbizu Euskal Herriko erdigune geografikotik oso gertu dago. Haren iparraldean Aralar mendilerroa hedatzen da eta hegoaldean Urbasa eta Andiakoak; azken horretan dago Arbizutik ikusita hain itxura lerdena duen Beriain edo San Donato mendi ezaguna. Herri-gunearen iparraldean orografiak sakonunea marrazten du, eta bertatik igarotzen da Sakana osoa zeharkatzen duen Arakil ibaia. Arbizu herria bera, berriz, hegoaldetik datorren Leziza ibaiak bustitzen du.

Deigarria da herriaren zatirik handiena basoek hartua izatea, belardi, larre zein soroekin alderatuz. Datu horrek Arbizuk bisitarientzat duen erakargarritasunaren arrastoa eman diezaguke, inondik ere. Paisaia bera da, etxe dotorez osaturiko herri-gune ikusgarriarekin batera, Arbizura bisitan datorren kanpotarraren arreta piztuko duen herriaren ezaugarri nagusia.

Udako solstizioa iragartzen duen San Joan egunaren bueltan izaten dira Arbizun jai nagusiak. Abuztu amaiera aldera, Sandindegi edo Sandindeiko erromeria ospatu ohi dute urtero. Sanjoanetan, bada urtero errepikatzen den ohitura bitxia: Udaletxean dagoen egur landuzko kutxa eder batean 1712an egindako zilarrezko zenbait katilu gordetzen dira. San Joan bezperan, ermitan bezperak entzun ondoren, ardoa banatzen zaie herritarrei, eta baita festak irauten duten egunetan beste zenbait unetan ere.

Arbizun, Etxarri Aranatz edo Lakuntzan bezala, Euskal Herriko hainbat lekutan egun imajina ezina den ohitura bizirik da oraindik ere: auzolanean aritzea. Herriko familia bakoitzak lau auzolan egin behar izaten ditu urtero, herriak jarritakoak, eta egiten ez duenak zerga gehigarria ordaindu behar dio herriari. Zuhaitz adarrak moztea, herriarentzat basotik egurra ekartzea eta gisa horretako lanak egin behar dituzte. Bada beste lanik ere: kultur jardunari ez diote muzin egiten Arbizun, eta 2000. urteaz geroztik Zizkerte kultur taldea ari da hura bultzatzeko ahaleginean. Eta kirol jarduerari erreparatuz gero, Arbizuko Udalak urtero antolatzen duen duatloia aipatzea ezinbestekoa da, Euskal Herriko distantzia motzeko duatloi koparako puntuagarria dena. Parte-hartze handia izan ohi du urtero, paisaiaren edertasunak aise erakartzen baititu kirolariak Sakanako herri eder honetara.

Olatzeako landa-hotela, herriaren apustu turistikoa

Leziza ibaiaren ertzean kokaturiko Olatzea landa-hotela iaz ireki zuen Arbizuko Udalak, bisitariek herrian ostatu hartzeko aukera izan dezaten. Horretarako, antzinako errota zaharra berreskuratu zuten. Garai batean, Arbizuko herria argindarrez hornitzen zuen errota zaharberrituak, egungo hotelaren azpiko galerietan martxan dagoena. Argindarra sortzeko erabiltzeaz gain, garia eta artoa ehotzeko ere erabili izan zen bolada batean errota zaharra. Aterpe dotore batean ostatu hartu ahal izango du Olatzea landa hotelera inguratzen den bisitariak, eta bide batez, garai bateko errota zaharrak nola lan egiten zuen bertatik bertara ikusteko aukera izango du. Aurrera begira, errotaren aitzakian museoa ere eraikitzeko asmoa dago.

Naturaz gozatu nahi duten bisitariak erakartze aldera, gutxi barru “Borden Ibilbidea” deritzon txangoa markatuko dute Arbizun. Gaur egun bada distantzia laburreko zenbait ibilbide markaturik herri-gunetik hegoalderantz joanda, Beriain eta Urbasaren magalean. Oraingo hau, ordea, iparraldean egongo da kokaturik, eta hamalau kilometro inguruko bidean lau borda bisitatuko ditu. Borda horietako batean, gainera, konponketa lanak egin eta aterpea jarri nahi dute, bertan gaua pasatzeko aukera emanez txangozaleei. Ibilbidea pagadietan barrena joango da ia erabat, eta 500 metrotan kokaturik dagoen Arbizuko herri-gunetik ia 1.000 metrora igoko da. Aralarreko mugaraino bertaraino iritsiko da, Mezeriaingo larreraino.

ASTEKARIA
2009ko martxoaren 15a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Elektrizitate kontsumoa geldituta dago Espainiako Estatuan 2004ko mailan

Espainiako Sare Elektrikoak jakinarazi berri du ekaineko elektrizitate kontsumoa zein izan zen Espainiako Estatuan: 19.422 gigawat orduko. Hau da, 2004ko datuaren oso antzekoa: orduan 19.384 gigawat izan ziren.


Bilboko genero-indarkeriagatiko epaiketetan kolore bereizgarriak jartzeko neurria ezabatzea erabaki du EAEko Auzitegi Nagusiak

Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Bilboko bi Epaitegiek neurri hori onartu dute. Bilboko epaile dekano Aner Uriartek neurria emakumeak babesteko eta ez birbiktimizatzeko helburuarekin hartu dela esan du, baina Bilboko Abokatuen Elkargoak salatu du kolokan jartzen dituela ikertuen... [+]


Menditik hirira: zer ezkutatzen digu Pirinioetako sendabelar saltzaileen lanak?

XIX. eta XX. mendeetan ohikoa zen hiri nagusietako kaleetan ikustea janzkera tradizional ikusgarria zuten emakume batzuk, sendabelarrak saltzen. Ansotarrak ziren, Aragoiko Ansó ibarrekoak. Erakusketa batek haien historia kontatu digu, eta bide batez azalerazi du atzean... [+]


2024-08-30 | Gedar
Pertsona migratuen deportazioaren alde agertu da Pedro Sanchez

"Migrazio zirkularra" sustatu nahi du PSOEren gobernuak, langile batzuek behin-behineko hainbat lan egiteko migra dezaten Espainiako Estatura, eta gero euren jatorrizko herrialdeetara itzul daitezen.


Talgo erosteko eskaintza kenduko du Ganz MaVag talde hungariarrak

Ganz MaVag-ek adierazi du ez diola uko egiten etorkizunean tren-enpresa erosteko beste eskaintza bat egiteari. Talde hungariarraren ekintzari esker, Talgok eskaintza berriak entzun ditzake.


2024-08-30 | ARGIA
Polio txertaketa igandean hasiko da Gazan

Igandean hasiko dira polio txertaketa egiteko su-etenak, goizeko 6:00etan hasi eta 15:00ak arte. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eman du operazioaren berri eta bederatzi egunetan hiru esparrutan emango da: iparraldean, zentroan eta hegoaldean.


Amezketako paper fabrikako langilearen heriotza salatu dute

30 urteko behargina hil da Amezketako (Gipuzkoa) paper fabrikan. Ibarra Argi Lanak enpresak azpikontratatuta zegoen. Elkarretaratzea egin dute ostiralean, 11:00etan, gertatutakoa salatzeko. 2024an hil den 38. langilea dela adierazi du LABek.


2024-08-30 | Axier Lopez
Espainiar eta britainiar kolonialismoaren arrastoak ezabatzen hasi da Trinidad eta Tobago

Karibeko bi irletan kolonialismoaren loriarako dauden monumentu, iker eta izendapenak ezbaian jartzen hasi dira herritarrak eta gobernua. Lehen pausua eman dute agintariek eta erabaki dute herrialdearen armarritik Cristobal Colonen lehen espedizioaren hiru karabelak kentzea.


2024-08-30 | ARGIA
Aurtengo hiru disko on eta gomendagarri

ARGIAko erredakzioak aurtengo zortzi hilabeteotan kaleratu diren diskoen artean hiru hautatu ditu, gomendatzeko.


Eskoletan eduki sexualeko irudi faltsuak zabaltzen ari direla salatu dute Hego Koreako feministek

Neska gazteak agertzen dira irudietan eta Telegram bidez zabaltzen dituzte. Irailaren 1ean kanpaina bat abiatuko dute sare sozialen bidez, gobernuak neurriak hartu ditzan.


Europako Mugikortasun Astea irailaren 16tik 22ra egingo da Iruñean

Iruñeak bat egiten du irailaren 16tik 22ra egingo den Mugikortasunaren Europako Astearekin, mugikortasun iraunkorra eta espazio publiko partekatuari buruzko hausnarketa sustatzeko diseinatutako jardueraz betetako programa batekin. "Konbinatu eta mugitu"... [+]


2024-08-29 | Sustatu
Suitzan diote: Diru publikoa, kode publikoa

Duela aste batzuk Suitzak lege federal aitzindaria onartu du (Europako legedietan aitzindaria), LMETA delakoa, Loi fédérale sur l’utilisation de moyens électroniques pour l’exécution des tâches des autorités frantsesez,... [+]


2024-08-29 | Gedar
Aurrekontuetan aitortutakoa baino are handiagoa da Espainiako Gobernuaren gastu militarra

2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.


Eguneraketa berriak daude