Eta bekatua ohean sartu zen

V. mendetik aurrera eliza kristauak gogor mugatu eta zigortu zituen sexu jarduera
Bartzelona, 1860. Pedro Joseph Echevarria unibertsitateko ikaslea epaitu zuten ezkontzaz kanpoko koitoa zilegi zela esateagatik. Ez zen haragizko bekatuak epaileen aurrera eraman zuen azkena, baina ezta lehena ere. Eliza katolikoak milurteko eta erdi lehenago hasi zuen sexuaren aurkako jazarpen obsesiboa.

K.o. IV. mendean ezarri zuen elizak haragikeriaren inguruko doktrina soila: ezkontzaz kanpoko edozein haragizko harreman bekatua zen eta, beraz, kondenagarria. Horrenbestez, penitentzia liburuetan sexu jardueraren inguruko arauak ezarri ziren. Ezkontza barruan ere sexu harreman “anormalak” debekatu zituzten, hala nola emakumea hilekoarekin zegoen bitartean sexuan jardutea, metodo antisorgailuak erabiltzea, koitoan jarrera “antinaturalak” hartzea edo elkar masturbatzea. Jarraibide “garbiak” muturrera eramanez, egutegi bat ere ezarri zuten: senar-emazteek ez zuten sexu harremanik izango Gabonetan, Garizuman, Mendekostean, Amabirjinari eskainitako jaietan, larunbatetan eta igandeetan.

Arau horiek guztiak errespetatuz gero zaila zen, besteak beste, espeziea ugaltzea. Elizaren barruan bertan baziren bestelako iritziak; gerora saindu izendatu zuten Sevillako Isidorok Etimologiak lanean zuzen eta aske idatzi zuen sexuaren inguruan, jarduna hobetzeko aholku anatomikoak eskaintzeraino. Gainera, izurri, gerra edo gose garaitan gizarteak sexura jo ohi zuen arazoak une batez baztertzeko, Giovanni Boccacciok Decameron lanean islatu zuenez.

Baina elizarenak ez ziren gomendio hutsak. Ezkontzaz kanpoko “perbertsioek” kartzela zigorra zekarten: intzestuak, masturbazioak, bestialismoak, homosexualitateak, afrodisiakoak erabiltzeak eta adulterioak, besteak beste. Harreman lesbikoentzat, adibidez, hiru urteko espetxeratzea ezarri zuten, baina animaliekin sexu harremanak izanez gero, zigorra hamabost urtekoa izango zen.

Baina, nola lor zezakeen elizak delitu pribatu horien guztien berri? Konfesategiak izanda, elizak ez zuen inolako espioitza zerbitzuren beharrik. Aitortzaren sekretupean ustez babestuta, bekatariek lasai botatzen zizkioten apaizari haragi kontuetan egindakoak, hil artean behintzat inork epaituko ez zituen ustean. Eta elizak muzin egin zion sekretuari. Dirudienez, hori ez zen bekatu.

Azkenak
Ez goaz gerrara. Gerrarik ez, ez gure izenean!

Gerra Urte, Gezur Urte!

Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.

Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]


Laga hondartza leheneratzea

Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.

Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]


135 preso politiko daude eta 66 ateratzen dira kalera baimenen batekin

Larunbat honetan egingo da Bilbon euskal preso politikoen aldeko urteroko manifestazioa. Gero eta preso gutxiago dago, baina 2011n ETAk bere jarduera armatua eten zuenean inork gutxik irudikatuko zuen handik hamabost urtera oraindik gatazka haren ondorioz espetxeratutako... [+]


Lortu da. Lortu duzue! Lortu dugu. Zorionak eta eskerrik asko

Hainbeste urte borrokan horren atzetik ibili ondoren, 34 urte, hain zuzen, oso pozik gaude orain egun batzuk, abenduaren 28an Inuzente egunean, Iruñean, Nazioarteko Euskal Pilota Federazioak antolatu zuen batzarrean hartu zen erabakiagatik. Zeren ondo bidean,... [+]


Estatu aparatuetatik Juan Mari Jauregi eta bera hil nahi izan zituztela esan du Maixabel Lasak

Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.


Noizko berrikusi ANren prozesuak eta epaiak

Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.

Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]


Erizain indigenek herri zapalduentzat ekitatezko osasun zerbitzua aldarrikatu dute

Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]


Espainiako monarkiak Nafarroako Vianako Printzearen sarietan parte hartzeari ezetz esan dio Parlamentuak

PSNk, EH Bilduk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak bat egin dute  Borboiak Nafarroako kultura sari nagusitik at gera daitezen. Espainiako erregeak 2015etik, Uxue Barkos lehendakari zenetik, ez daude ekitaldi handi honetara gonbidaturik.


Hodeiak murrizten ari dira, klima-aldaketaren kalterako

Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]


Arartekoaren ustez, Martuteneko Agustindarren eraikineko operazioa barruan zeudenak identifikatzeko egin zuten

Iazko martxoaren 14an, polizia operazio handi bat izan zen Martuteneko Agustindarren eraikin okupatuan, Udaltzaingoaren, Ertzaintzaren eta Espainiako Poliziaren eskutik: 56 lagun atera zituzten eraikinetik eta 29 Espainiako Poliziaren komisariara eraman zituzten,... [+]


2025-01-10 | Sustatu
Applek albiste-laburpenak asmatzen ditu inolako axolarik gabe

Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]


2025-01-10 | Gedar
Ate birakariak: Gasteizko klinika pribatu bateko zuzendari izango da Gotzone Sagardui

Vithas San José klinikak fitxatu du Jaurlaritzako Osasun sailburu ohia, kargu publikoa utzi eta urte eta erdira.


Independentziaren aurkari Alcide Ponga izanen da Kanakyko presidente berria

Abenduaren 24an erori zen gobernua, Kaledonia Elkarrekin alderdi loialistako ordezkariek dimititu zutelako. Hori horrela, loialistek berreskuratu egin dute independentistek 2021ean lehen aldikoz lorturiko presidente kargua. Maiatzaz geroztik krisi politiko, sozial eta ekonomiko... [+]


2025-01-09 | Julene Flamarique
Gipuzkoa, Bizkaia eta Arabak osatzen duten Euskal Sagardoa Iparraldera zabaltzeko bidea martxan da

18 urterako plan estrategikoa garatzeko Europako diru-laguntzak jaso ditu Euskal Sagardoaren Jatorri Deiturako proiektuak. Iparraldea batu da jada, eta Nafarroa zein Trebiñu sartzeko urratsak ematen hasiak dira.


Eguneraketa berriak daude