Gaua 2.000 urtean behin balitz
Argitaletxea: Bantam books. 1990.
Astronomiaren Nazioarteko Urtean gaude eta zerura begira jarri gaituzte. Gauez, ahal dela. Astronomiak gaua behar du, Silvio Rodriguezek kantatu zuenez gauaren erruz baitago unibertsoa. Hausnarketa hauek, ezinbestean, zientzia-fikzioaren historiak eman duen narraziorik ospetsuenetako bat aipatzera naramate: Nightfall (Iluntzea). Isaac Asimovek idatzi zuen, istorio labur modura, 1941ean. Askoz geroago, 1990ean, eta Robert Silverberg-ekin elkarlanean, ipuina luzatu eta nobela bihurtu zuen.
Kalgash planeta Lurraren antzekoa da, oso antzekoa. Bertako biztanleak gu bezalakoak dira, eta gurea bezalako bizimodua dute. Alde bakarra dago: Kalgashek sei eguzki ditu, eta beti da eguna. Kalgashtarrek ezin dute gaua irudikatu, eta egia esan deseroso samar daude iluntasunean.
Kosmosak bere gutiziak ditu ordea. 2.049 urtero, hainbat orduz, eguzki guztiak desagertzen dira zerutik. Iluntasuna dator. Batzuentzat eromena izan daiteke, baina horrek ez du berez zibilizazioaren amaiera ekarriko. Bada zerbait okerragoa, kalgashtarren arima bete-betean jipoituko duena: izarrak izeneko fenomenoa, erlijio liburuetan besterik aipatzen ez dena. Baina inork ez daki izarrak zer diren... ikusi arte.
Nobelaren azken zatia da jatorrizko ipuinari egin zaion ekarpenik handiena. Gauak unibertsoaren handitasuna erakutsi die Kalgashko biztanleei, eta bat-bateko errebelazio horrek kaosa eragin du: erotuta, ia planeta osoa suntsitu dute. Ondoren datorrena ez da zientzia-fikzioa, berdin balio du eguzki bakarreko planetetarako ere. Anarkiaren errautsetatik ordena berria jaioko da, eta aginte-makila eskuratzeko borroka latza izango da erlijioaren eta zientziaren artean. Ororen gainetik ideia bat gelditzen da: giza taldeek berezkoa dute euren burua botere baten inguruan antolatzeko joera. Barka gaitzala Bakunin jaunak.
Parte Zaharrean Bizi auzo elkarteak irregulartasunak salatu ditu Parte Zaharreko lizentzia askoren harira, baita salatu ere "onuraduna" ostalaritza dela "beti". Azalpenak eta ardurak eskatu dituzte.
.png)
Gasetik sortutako elektrizitate ekoizpena bosgarren urtez jaitsi da, eta jatorri fosileko elektrizitate sorkuntza orokorra minimo historikoan dago, Ember erakundearen European Electricity Review txostenaren arabera.
Otsailean, neguaren erdigunean gauden honetan, lehentasuna gorputza ondo ureztatua edukitzea da. Intxaurrondoa egiten ari den bezala: sustraiak neguan biltegi gisa erabiltzen ditu, sustrai motz eta lodiak behar ditu, ura eta lurreko mantenugaiak biltzeko.
Gaur egun Lur planetan bizi diren intsekturik handienek 30 cm inguruko tamaina izan dezakete, gizaki baten seiren bat, gutxi gorabehera. Horien artean daude tximeleta eta sits erraldoiak edo kakalardo potoloak. Halako izaki harrigarrien aurrean nola bada erreparatu lau... [+]
Txerri-hiltze sasoia da negua. Hotzak beroarena errazago kenduko dio. Guri ere txerriez hitz egiten dugunean beroarena behinik kenduko baligute!
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Itoiz, udako sesioak filma estreinatu dute zinema aretoetan. Juan Carlos Perez taldekidearen hitz eta doinuak biltzen ditu Larraitz Zuazo, Zuri Goikoetxea eta Ainhoa Andrakaren filmak. Haiekin mintzatu gara Metropoli Foralean.
Nafarroan eraikitzen ari den tren lasterraren langileak esklabotza egoeran ari direla salatu du AHT Gelditu elkarteak Iruñean emandako prentsaurrekoan.
AEBko John C. Coughenoiur epaileak onartu du Washington, Arizona, Illinois eta Oregon estatuek elkarrekin aurkeztutako helegitea, eta horren arabera atzera bota du Donal Trumpek AEBn jaiotako migratzaile ez legezkoen seme-alabak kanporatzeko dekretua.
Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, gizarte-zerbitzuek ez dute bestelako aukerarik eskaini, kaltetuak eskaera bat baino gehiago egin badu ere. “Legearen, erasotzailearen eta erakundeen aurrean” emakume horrek pairatzen duen erabateko babesgabetasuna... [+]
Màtria o barbàrie (Angle Editorial) liburua aurkeztera etorri da Júlia Ojeda irakasle eta literatur kritikaria, Donostiako Emakumeen Etxera. Liburuan parte hartu duten 30 emakume katalanek matria eraikitzea proposatzen dute feminismo nazionalista ardatz... [+]
‘Gerraren eta faxismoaren aurka’ lelopean manifestazioa antolatu du Gazte Koordinadora Sozialistak larunbatean Iruñean eta Bilbon.