Bolibarren ezpata… ala Cernudarena?

ekai Txalapartegi
Egoitz Lasa
Duela bi aste irakasle mordoa joan zen Kubara, Pedagogia 2009 Kongresuan parte hartzera. Guztira 5.000 irakasle inguru, gehienak latinoamerikarrak, tartean nola ez hogeiren bat euskaldun ginen. Hik Hasiko lagunek antolatutako bidaian, hemengo hotz-elurteak atzean utzi eta gogoz abiatu ginen Habana epelera, eredu pedagogiko berrien bila.
 
Larria da egoera Latinoamerikan, indigenen egoera, emakumeena, txiroena... Testuinguru horretan irakasle askoren egitekoa militantea da horregatik, halabeharrez. Trintxera moduan bizi du irakasle askok lanbidea eta ondorioz politika ere oso presente egon da Kongresu osoan.
 
Latinoamerikako testuinguruan ezin da irakaskuntzaz hitz egin, politikaz edo ekonomiaz hitz egin gabe. Deigarria da esaterako irakasle-militante horiek Karl Marx auditorioan ikustea, 40 herrialdetakoak izan arren guztiak batera oihu egiten: “¡Alerta! ¡Alerta! Alerta que camina la espada de Bolibar por América Latina”. Horrelako bilkurak ezkerraren indar erakustaldiak bihurtzen dira.
 
Bolibarren ezpata horrek ordea gazteleraz bakarrik zekien. Kongresuko ekitaldi ofizialetan ez genuen beste hizkuntzarik entzun. Gazteleraz egin zen sarrera, gazteleraz abestu ziguten, diskurtso politikoak, ponentzia guztiak, dena egin zuten gazteleraz. Irakasleek sakoneko aldaketak nahi dituzte, hori argi geratu zen, baina antolatzaileek gazteleraren hegemonia ez zuten zalantzan ipini.
 
Oihuok entzutean nire golkorako pentsatzen nuen Bolibarren ezpata hori ez ote zen Luis Cernudak loriatu zuen beste ezpata hura. Gaztelerari Amerikako bidea ireki zion ezpata kolonial hura alegia: “Cuatro siglos atrás, con la pluma y la espada, ganaron para ella destino universal. Porque el poeta no puede conseguir para su lengua ese destino si no le asiste el héroe”. Kolonialismoaren ezpata linguistikoa altxatzen da oraindik ere Bolibar “askatzailearen” eskuan.
 
Bolibarren ezpatak horrela ezin ditu indigenen haurrak askatu, zapalkuntza kulturalaren hazia bere baitan daramalako. Cernudak zintzoki aitortu zuen: “Ellos, a sabiendas o no, quiéranlo o no, con esos mismos signos de su alma, que son las palabras, mantienen vivo el destino de nuestro país”.
 
Bilkura hauek gazteleraz bakarrik egiten diren artean, tokian tokiko hizkuntzei leku duin bat egiten ez zaien artean, beldur naiz Latinoamerikak kulturalki odolusten jarraituko duela ezpata kolonialak duela bost mende irekitako zauritik.

Azkenak
Nafarroako AHTko lanetan esklabotza egoerak daudela salatu du AHT Gelditu elkarteak

Nafarroan eraikitzen ari den tren lasterraren langileak esklabotza egoeran ari direla salatu du AHT Gelditu elkarteak Iruñean emandako prentsaurrekoan.


Trumpen eta fiskal demokraten arteko borrokak migratzaileen deportazioa oztopa dezake

AEBko John C. Coughenoiur epaileak onartu du Washington, Arizona, Illinois eta Oregon estatuek elkarrekin aurkeztutako helegitea, eta horren arabera atzera bota du Donal Trumpek AEBn jaiotako migratzaile ez legezkoen seme-alabak kanporatzeko dekretua.


2025-01-24 | Julene Flamarique
Genero indarkeriaren biktima den emakume baten eta haren bost alaba-semeen etxegabetzea salatu dute Burlatan

Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, gizarte-zerbitzuek ez dute bestelako aukerarik eskaini, kaltetuak eskaera bat baino gehiago egin badu ere. “Legearen, erasotzailearen eta erakundeen aurrean” emakume horrek pairatzen duen erabateko babesgabetasuna... [+]


“Nazionalismo feminista da aukera bakarra”

Màtria o barbàrie (Angle Editorial) liburua aurkeztera etorri da Júlia Ojeda irakasle eta literatur kritikaria, Donostiako Emakumeen Etxera. Liburuan parte hartu duten 30 emakume katalanek matria eraikitzea proposatzen dute feminismo nazionalista ardatz... [+]


June Egino (GKS)
"Gerren ondorioz ezarritako austeritate politikek gogor kolpatzen dituzte langileak”

‘Gerraren eta faxismoaren aurka’ lelopean manifestazioa antolatu du Gazte Koordinadora Sozialistak larunbatean Iruñean eta Bilbon.


2025-01-24 | Sustatu
TeknoTrump albisteak: Oligarkekin bat, Stargate AA ekimena, eta TikTok luzapena

Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki... [+]


2025-01-24 | Gedar
Europako gastu militarra, eztabaidaren erdigunean Davosen

 Mark Rutte NATOko idazkari nagusiak arrazoia eman dio Trumpi eta esan du "Europak inbertsio militarra handitu" behar duela.


Gehiegizko hizkuntz eskakizunak ditu Donostiako HAPOa idazteko kontratazio espedienteak, arkitektoen elkargoaren ustez

Arkitektoen elkargoaren helegitea dela eta, Donostiako Udalak atzera bota du kontratazio espedientea.


Lapurtarren Biltzarra ez dute ospatuko aurten

Antolatzaileek Biltzar Nagusian harturiko erabakia da: aurten ez dute Lapurtarren Biltzarrik antolatuko Uztaritzen. Motibazio eskasa da erabakiaren oinarrian dagoen arrazoia.


2025-01-24 | Euskal Irratiak
ELB sindikatuaren zerrendaburu Julen Perez
“Laborarientzako proiektu azkar bat dugu, Euskal Herriari itzulia dena”

Datorren astean Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeak ospatuko dira Ipar Euskal Herrian. Frantzia mailako FDSEA eta CR sindikatuez gain, ELB Euskal Herriko Laborarien Batasuna aurkezten da, "euskal laborarien defentsa" bermatzeko.


Ordoñezen hilketa, “Oldartzen” eta “Alternatiba demokratikoa”-ren testuinguruan

Ostegun honetan 30 urte bete dira ETAk Gregorio Ordoñez PPko Donostiako zinegotzia hil zuela. Hainbat arrazoirengatik euskal gizartean zirrara berezia sortu zuen atentatua izan zen. PPko eta PSOEko zinegotzien aurkako atentatuen atea ireki zuen.


Lanartearen gomendioak erakunde publikoei, beka eta sari sistema duina eta etikoa helburu

Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.


Eguneraketa berriak daude