Moda


2013ko maiatzaren 02an
Juanjo Olasagarre
Judit Fernandez
Horrela paratuz gero, modako, dena da modakoa. Nazioa, noski, baita nazio gabetasuna ere. Izan ere, horrela paratuz gero, nor ausartuko da ukatzen nazio txikien aldarrikapena Herderren modak mustu zuela? Edo deskolonizazioaren harira, marxismoa eta nazioa lotu zituen korronte ideologikoa modak plazaratu zuela nork ezetsiko du? Eta ni-a, Rousseautik hona, berak sortu zuen gizatasun naturalean oinarritutako ni-a, dago modan, Eider. Horregatik iruditzen zait lartxo moda guztiak sistemaren mesedetan sortuak izan direlako zure baieztapena; moda, zure testuaren arabera modako dena baldin bada, alegia, historiaren garai horretan puri-purian dauden korronte ideologiko eta abarrez ere ari zara. Eta horiek, jakina, denetatik izan dira, sistemaren kontra eta alde, hasieran behintzat.
 
Nik ez dut uste orain modan dagoena nazio gabe izatea dela. Niri iruditzen zait, orain egunerokotasunera ailegatu direla lehen ere aintzat hartzen ez ziren errealitatearen alderdiak. Zure hitzetan “oilasko batek baino hormona gehiago irentsi dituen” transexual hori orain modan dago, bai, errealitateari buruzko ikuspegia garatu duelako, errealitate hori eraldatzeko tresnak sortu dituelako, ideologia bat garatu duelako. Bejondeiola moda!
 
Ohar bat, polemikan sartu nahi gabe. Zuk, Eider, diozunaren harira: “Natura tronpatu egin zela barneratu” diozu. Ez, gezurra da, natura ez da tronpatzen gizartea tronpatzen da. Botereek ezarri dute ar den gorputz horren gainean gizon izan beharra, ez naturak; izan ere, natura da lehen ezartzen zaigun botea. Eta barkatu lezioa.
 
Ni, dena dela, eta ez naiz zuei buruz ari, jakina, kokoteraino nago euskaldun gisa nola bizi behar dudan agintzen didatenez. Akaso modu bakarra ote dago euskaldun bizitzeko? Badu zentzurik independentziaren alde beste belaunaldi bat xahutzea gobernuei sinbologiaren eta zigorren ezarpenaren kudeatzea baino ez zaienean gelditzen? Imanol Galfarsorok Subordinazioaren kontra liburuan aldarrikatzen duen bezala –frogatu gabe nire uste apalean– nazioarena da dialektikaren legeari eraginen dion kontradikzio nagusia? Orduan, zertan lagunduko dio Euskal Herriaren independentziak Munduko Iraultzari? Areago, zer onura ekarriko dio Boliviako aimara bati gure independentziak? Zer egin behar du transexualak naturak zizelkaturiko gorputz baten barnean, independentzia lortu arte esperatu, akaso? Baina batez ere, nola askatuko nau ni? Hori dut galdera.
 
Eta ni-tik ni-ra ailegatu gara, Katixa. Nik ez dut nitaz hitz egiten, beno hori ere bai, baina ni-tik idazten saiatzen naiz. Eta honetan ari garela, zergatik ni-a bai nobeletarako eta ez zutabetarako? Akaso literatura deitzen den hori ote errealitatetik ihes egin dezakeen arlo bakarra? Zutabegintzak, ez?
 
Nik ez dut halako bereizketarik egiten. Bai ordea bereizten ditudala besteen sufrimenduarekiko enpatia graduak. Hor zehar oso ezkertiar gelditzen da munduaz sufritzen dugula aldarrikatzea. Nire ustez gezurra da. Inork ezin du munduaren sufrimendu guztia sufritu. Hori anitzak garela esatea bezalako Fernandoren egia bat da. Egunkaria zabaltzean, gure zaletasun-izaeren arabera aukeratzen dugu norengatik hartu min. Nora doa min hori? Balio du ezertarako?

Azkenak
2025-04-01 | Axier Lopez
Eskuindar nahiz progre, 10 urtez mozalarekin

Duela hamar urteko martxoaren 31an Espainiako Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratu zuten denok Mozal Legea gisa ezagutzen dugun araudia. Espainiako Estatuan ez ezik, nazioartean parekorik gabeko aurkakotasuna eragin zuen lege makurra. Hamarkada pasa da eta jaio zenean bezain... [+]


Apirilak 6, justizia euskararentzat

Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]


Migratzaileen kontrako makro-operazioa: 135 pertsona atxiki ditu Poliziak Irun-Hendaia artean

350 poliziako "Force Frontière" dispositiboa baliatu dute Gipuzkoako eta Lapurdiko mugetan migratzaileen kontra egiteko martxoaren 26 eta 27an. Aurrez "terrorismo islamistaren" aurka egiteko aitzakiaz erabiltzen zituzten dispositiboak, orain "migrazio... [+]


Hainbat irakaslek kanpaldia egin dute Lakuan greba deialdiaren atarian, eta gaur ere egingo dute

ARGIAri jakinarazi diotenez, 40-50 irakasle inguruk Eusko Jaurlaritzaren Lakuako egoitzaren pareko belardian igaro dute gaua. Dozena bat kide identifikatu ditu gauerdian Udaltzaingoak.

Gaurko greba deialdiak %75eko jarraipena izan du sindikatu deitzaileen arabera... [+]


EAEko espetxeetako kultur emanaldiei Jaurlaritzak ezarri nahi dien “zentsura”-ren aurkako manifestua sinatu dute 51 kulturgilek

'Espetxeak libre' manifestuan adierazi dute Eusko Jaurlaritzak "ataka txarrean" jarri dituela kulturgileak, espetxeetara kultur emanaldiak egitera sartu nahi dutenei dokumentu bat sinatzea eskatzen baitie, eta salatu dute ezin dutela sartu ez sinatuz gero. Kultur... [+]


Laborantza lur sail bati buruzko eztabaida piztu da berriz Arbonan

Kriztian Borda hautetsi ohia eta Lurzaindia elkarteko kideak sare sozialetan zabaldu duen bideo baten harira piztu da ika-mika. Arbonan laborantza lurrak "arriskuan" daudela salatu du Bordak, eta jakinarazi du Arbonako Herriko Etxeak bere kirol zelaia Baionako promotore... [+]


2025-04-01 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmar: lurrikarak ekar ote dezake gerraren amaiera?

Triskantzaren balantze humano eta ekonomiko ilunaren esperoan, galdera berehala bururatzen zaigu urrutiko begirale baino asko gehiago ezin izan garenoi: zer gertatuko da orain gerra zibil horretan? Nolako eragina izango du lurrikararen suntsiketak? “Nargis efektu”... [+]


Nafarroako artzapezpikua immatrikulatutako ondasunak itzultzeko prest, “epaile batek eskatzen badigu”

Iruñeko artzapezpiku Florencio Rosello eta Tuterako gotzain Joseba Segura Nafarroako Elizak immatrikulatutako ondasunak itzultzeko prest azaldu dira epaitegiek hala aginduz gero, baina inmatrikulazioak legezkoak izan direla defendatu dute.


Eskolaz kanpoko jarduerek kanpoan uzten dituzte premia bereziak dituzten haurrak

Bai ikastetxeek antolaturiko eskolaz kanpoko jarduerek, bai aisialdiari loturiko ekintzek eta udalekuek desgaitasunen bat duten haurrak kanpoan uzten dituzte maiz, eta hain justu, jarduera horiek bereziki onuragarriak dira premia bereziak dituzten haurrentzat. Hala dio... [+]


2025-04-01 | Euskal Irratiak
Arrate Isasi: “Iparraldeko haur elebidunek euskara nola ikasten duten ikertu nahi dugu”

Euskal hizkuntzalaritza esperimentaleko katedra berria estreinatu dute Baionako fakultatean.


2025-04-01 | Gedar
Aurtengo Maiatzaren 1ean ere Bilboko kaleak hartzera deitu du EHKSk

"Gerra inperialistaren eta Europako estatuen berrarmatzearen aurka" mobilizatuko da Langileon Nazioarteko Egunean.


2025-04-01 | dantzan.eus
Zuberoa dantzan batuko da berriz ‘Aitzina Biga’ ikusgarrian

Aitzindariak elkartea Aitzina Biga ikuskizuna prestatzen ari da. Ehun parte-hartzailetik gora izango dira dantzan, musikan, antzerkian, kantuan eta bertsotan apirilaren 19an Maulen aurkeztuko den ikuskizunean. Uztaila bitarte, beste lau emanaldi izango dira: Miarritze, Arrasate,... [+]


2025-04-01 | Elhuyar
Antidepresiboen preskripzioak gora egin du pandemiaren ondorioz

Antidepresiboen kontsumoa aztertuta, Euskal Autonomia Erkidegoan COVID-19aren pandemiak sintoma depresiboen intzidentzia handitu zuela ondorioztatu du ikerketa batek. Halaber, azterlanak nabarmendu du herritarren osasun mentala arazo fisikoekin batera artatzearen garrantzia, bai... [+]


Emisio gutxiko eremua behin-behinean etetea erabaki du Euskal Hirigune Elkargoak

Frantziako legebiltzarrean Errepublikanoek eta Batasun Nazionalekoek egindako zuzenketen harira dator erabakia. Zuzenketak onartu dituzte, eta, beraz, Euskal Hirigune Elkargoak emisio gutxiko eremua ezartzeko gastu ekonomikorik ez egitea erabaki du.


Eguneraketa berriak daude