Mikel guria
zaindu, zaindu, Euskal Herria.
Horrelaxe kantatzen genuen mutil koskorretan, esaten ari ginenaz guztiz jabetzen ez ginelarik. San Migel goiangeruari erregu egiten baikenion gure herria zain zezan. Eguneko Euskal Herri laikoan askok horixe bera kantatuko zioten abendu hasieran joan zitzaigun Mikel Laboa artista eta sortzaileari.
Mikel Laboaren heriotza, lanbroak estali gintuen egun luzeen amaiera aldera, astindua izan da euskaldun askorentzat. Horrelako emozio sortzaile handi batek, alde egiten duenean, umezurtz ugariak uzten baititu. Emozio horiek utzi dizkigu ondare. Txoria txori abestiak esaterako, milaka aldiz abestuta ere, badu, bere laburrean, zirrara eragiteko ahalmen ahitu ezina.
Donostiako Aurrera jatetxe zaharrean, Juanita Mendiola –Goenaga Mendiola artista familiaren ama– zenak ohitura berezia zuen: paperezko mahai zapietan olerkiak inprimarazten zituen, bezeroen gozagarri. Francoren garaietan horrek bazuen euskaltzaletasun aldarri zentzua eta matxinada txikiaren ukitua. Horregatik biltzen zen, besteak beste, hainbeste jende euskaldun taberna hartan. 1969. urteko egun batean, Marisol Bastidak, Mikel Laboaren emazteak, Joxan Artzeren poema ikusi zuen mahai-zapi horietako batean. Etxera eraman eta Mikeli aipatu zion abesti baterako egokia zela. Harrigarria, Joxan Artze adiskide izanik, Ez dok amairu taldeko jardunkide, zeharkako bide horretatik ezagutu zuen poema Mikelek. Berehala doinua sortzeari ekin zion.
Haize hegoa-k ere badu jatorrian bitxikeria. Doinua Philippe Oihanburuk sortua da Aldudeetako herrixka galdu batean Bigarren Gerrate Mundialaren garaietan. Han zen Oihanburu, naziengandik ihesi, erretore etxean gorderik. Emakume judu batekin maiteminduta, bertan zegoen piano zahar batean doi-doi bi hatz erabiliz doinu hunkigarria josi zuen. Urte batzuk geroago, Etorki dantza taldeko zuzendari zela, pas de deux baten koreografia garatu zuen aire horretan eta taldearen ikuskizunetan eskaintzen hasi. Horietako batean Telesforo Monzonek, doinu eta dantzaren xarmaz liluratuta, hitzak egokitzea deliberatu zuen: Haize hegoa, gau epela, ilargiaren argi... Kate honi Mikel Laboak jarri zion errematea. Grabatu egin zuen eta euskal jendeari oparitu.
* * *
Euskal Telebistan Funtzioa saioa egiten genuen garaietan, noizbait Mikelekin topatu eta gurera etortzeko gonbitea eginda, aitortu zigun bere gogo bizietako bat zela, pailazo jantzita –edo bihurtuta–, publikoaren aurrean agertzea eta pailazokeriak egitea. Berehala erantzun genion: nahi zuenean, guretzat ohorea izango zela. Zoritxarrez kontu bat edo beste katramilatuz joan ziren eta ez zen burutu ahal izan. Mikel artista eta pertsona ulertzeko hari garrantzitsua da hau, nire ustez, nola maite zituen pailazoak: Charles Chaplin, Buster Keaton... Bera ere pailazokume sentitzen zelarik.
Xabier Leteren Izarren hautsa bertsionatu zuenean, pailazokumetzaren goia jo zuela egingo nuke:
Izarren hautsa egun batean bilakatu
zen bizigai...
Eta indarrak ongi errotuz, gure sustraiak lurrari lotuz...
Saia gaitezen ikusten: amets eroak
bazterturikan...
Gu sortu ginen enbor beretik s
ortuko dira besteak...
Nolako lokarriak sortzen diren kultura baten baitan. Nolako lokarriek sortzen duten kultura baita.
Mikel biak (goiaingerua eta pailazokumea)
Juanita, Marisol, Joxan, Philippe, Telesforo, Xabier guriak, zaindu, zaindu
Euskal Herriak.
Gauzak ez dira izatez errazak, eta, izango da batagatik edo besteagatik, baina, azken boladan, mingainari behar baino gehiagotan egin diot kosk bi kontu hauengatik: sold out-aren kultura eta FOMOa –azken hori agian azaldu behar da, ez baita hainbestetan esana: esperientzia... [+]
Zedarriak Foroak Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua txostena aurkeztu zuen urtarrilaren erdialdean. Bertan, EAErako gomendioak jasotzen dira, Draghik eta Lettak Europako Batasunerako aurkeztu dituzten txostenak erreferentziatzat... [+]
Hamasei migrante atxilotu zituzten otsailaren 6an Baionan, etorkinen eskubideen aldeko elkarteek salatu dutenez. Dirudienez, Baionako prokuradoreak eman zuen agindua. Operazioa autobus geltokiaren eta Pausa harrera zentroaren artean gauzatu zuen poliziak, tartean, adingabekoak... [+]
Kulturatik elkarteak antolatuta, Musika eta dantza Palestinarekin ekitaldia egin dute Alderdi Ederren gaur eguerdian. Palestinako herriari elkartasuna adieraztea eta jasaten ari diren genozidioaren bukaera eskatzea izan da helburua. Donostiako Udalaren Musika eta Dantza... [+]
Konturatu orduko, 119 arkume jaio dira etxean, eta hamahiru ardi baino ez zaizkigu gelditzen erditzeko. Aurrerakoak diren urruxak jada izendatuta dauzkagu; horrek, inplizituki, esan nahi du hiltegira eramango ditugunak zeintzuk diren badakigula. Bereizte ariketa horretan... [+]
Trebea, burutsua eta iheskorra; olagarro arruntak, izenak hala adierazten ez badu ere, aparteko trebetasunak ditu. Itsas molusku zefalopodo haragijale honek txundituta gauzka, bere ezaugarri eta ahalmen bitxiekin. Ornogabe guztien artean adimentsuena da, besteak beste.
Hotza gogor ari du. Ez denean, baina aurtengo neguan lurralde batzuk ederki jotzen ari du. Eta intsektuek nola irauten dute, udaberriarekin indarrean berragertzeko? Kaleko galdera izan dut bart. Hortik intsektuen adimendu eta buruargitasunera koxka ttikia dago. Berritu ditugu... [+]
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
_2.jpg)
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]