Poesia zutabetan


2013ko maiatzaren 02an
Juanjo Olasagarre
Judit Fernandez
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Ze suerte, Eider, Beatriz Preciado ustekabean ezagutzea! Katixa, ez irakurria izateko Volgako Batelariak baino hobe egin duzu irakurri gabekoen kritika!
 
Eider, zuk proposatu bezala gaiez aldatu aurretik –izan ere asko interesatzen zait zutabegileon profila zertan dabilen komentatzea–, testuan zehar egiten duzun beste galdera bati erantzun nahi nioke: “Emakumezko edo gizonezko sentitu al daiteke inor?”.
 
Bai. Botereek bat ala bestea sentitzera behartzen gaituzte uneoro. Beraz, genero disforiaren eremuetan aurkitzen dena, zure elkarrizketatua, ezin egokiturik dabil beti. Hortik Preciadoren saioa generoa dekonstruitzeko; edo Butlerrena, zeinak natural, berez gara genero batekoak edo bestekoak, hitzaren azpian datzan botereen kategoria azterketa sendoa egiten baitu; edo Wittig-ena, zeinak pentsamendu heterosexualaren amarruak azalarazten baititu; edo Irigarayrena, zeinak emakumea heterosexualitatearen eremu sinbolikotik kanpo dagoela salatzen baitu, gizonaren objektua izatera ere heltzen ez delarik.
 
Beste modu batez planteatuko dut galdera: euskaldun ala espainol senti al daiteke inor? Euskal Herriko politika bideei erreparaturik, baietz erabakitzea baino ez zaigu gelditzen. Kontua, beraz, ez da senti daitekeen, baizik eta sentitzeko manera hori nork ezarria den, nola, kategoria horrek zer ezkutatzen duen? Biak batera izan daitekeen, euskaldun-espainol, gizon-emakume? Ala bat ez beste izan gabe bizi ote daitekeen? Azken galdera horren erantzuna ezezkoa baldin bada, batzuen ustez leninismoa baino ez zaigu gelditzen, eta derrigorrez gaude iraultzara kondenaturik. Gehiegitxo. Barkatu, dena den, euskalduntasuna eta generoaren arteko konparazioa, baina niretako, elkar argitzen dute.
 
Zutabegileak “norbere buruaz” mintzatzeari buruz... Nik aspaldi erabaki nuen nire burutik mintzatzea. Bat, dezentetan gu-aren azpian ezkutatzen –batzuek aldarrikatu nahiago lukete– nintzela ohartu nintzelako, eta bi, esatera ausartzen ez nintzena halako zutabe mengel, lainotsuen bidez lausotzen nuelako, batez ere, kutsu politikoko zutabeetan.
 
Ala “norbere buruaz” aritze horrek ni-aren gorabeherei buruz aritzea esan nahi ote du? Hala bada, ez zait gaizki iruditzen, ni-a ustez elkartasun handiagoko beste eremu batzuk bezain zilegia izateaz gain, askotan gizarteari buruz aritzeko metonimiarik hoberena izaten baita. Hainbeste, Euskal Herriko zutabegintzan ni-a konkista ere badela.
 
Aste honetako zutabeen arakatze azkartxo bat eginez esanen nuke denetatik dagoela: batzuk, Xabier Larrañaga edo Koldo Aldabe, kasu, asko aritzen dira gai politikoei buruz; beste batzuek eguneroko bizitza pribatua eta politika nahasten dute zutabe berean zein zutabe desberdinetan, Uxue Apaolaza adibide; beste batzuek ni-tik argitzen dute errealitate soziala, Rikardo Arregi, demagun. Beste batzuk, Aurelia Arkotxa, konparazio batera, iraganeko kontuekin saiatzen dira gaurkoan argi egiten.
 
Beste batzuek, ni urduri paratzen naute –barkatu, baina nahiago dut izenik ez aipatu– “poesiaren” egitura zein irudiz sasitzen dute zutabea errealitateari buruz deritzotena mordoilo liriko-kriptikoa bihurtzeraino. Orduan, Gil de Biedmaren pentsu hura datorkit gogora: gaizki dabil poesia eta arrazoia nahasten dituen gizartea. Baina, arrazoiaren eremuari dagokio zutabea? Noraino da zutabeetako “poesia” egilearen iritzia estaltzeko trikimailua?

Azkenak
AEBetako produktuei boikota egiten ari dira herrialde eskandinaviarrak

Tesla autoen salmentak, esaterako, %30 jaitsi dira urtea hasi denetik. Danimarkan beste hainbeste jaitsi da AEBetara oporretan joango direnen erreserba kopurua. Eta Suedian, inkesta baten arabera, hamarretik zortzi prest leudeke produktu estatubatuarrei boikota egiteko.


2025-03-18 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Trumpen ‘Kultur Iraultzak’ beste gotorleku bat suntsitu du

USAIDen inguruko txolopotearen ondoren, espero beharrekoa zen. Baina, hala ere, urte askotan haien jarraitzaileak izan garenok, samin-puntu batekin hartu dugu albistea. Martxoaren 15ean, Trump administrazioak, kolpetik, erabat itxi baitu United States Agency for Global Media... [+]


Bi langile hil dira astelehenean, Buñuelen eta Arratzun: 2025ean hamalau dira jada

Buñueleko (Nafarroa) kasuan, 34 urteko gizona makina batean harrapatuta geratu da. Arratzun (Bizkaia), aldiz, garabiak goi-tentsioko linea bat ukitu ostean hil da 61 urteko gizona.


Pasaiako segadan hildako lau pertsonak estatu indarkeriaren biktima gisa aitortu ditu Eusko Jaurlaritzak

Espainiako Poliziak duela 41 urte hil zituen tiroka Dionisio Aizpuru, Pedro Mari Isart, Jose Mari Izura eta Rafael Delas gazteak, Komando Autonomo Antikapitalistetako kideak. 


AINTZANE CUADRA MARIGORTA
“Endometriosia gizonek pairatuko bazenukete oso bestelako egoera batean egongo ginateke”

Endometriosiaren Nazioarteko Eguna izan zen, martxoak 14a. AINTZANE CUADRA MARIGORTAri (Amurrio, 1995) gaixotasun hori diagnostikatu zioten urtarrilean, lehen sintomak duela lau urte nabaritzen hasi zen arren. Gaitz horri ikusgarritasuna ematearen beharraz mintzatu da. 


Israelek su etena apurtu du eta 320 hildakotik gora eragin ditu Gazan

Israelek eraso masiboak abiarazi ditu berriro ere Gaza osoan: Khan Younis eta Rafan Gaza hegoaldean, Gaza Hirian iparraldean eta eta Deir el-Balah-n erdialdean. "Familiak seme-alaben gorpuzkiak eskuetan zituztela iristen ziren ospitalera", adierazi du lekuko batek.


Burlatako udaletxean kateatuta igaro dute gaua bi gaztek, gaztetxearen desalojoaren aurka

EH Bildu agintean dagoen udalak gaztetxearen etorkizuna ziurtatzeko aterabide bat adosteari "uko" egin diola salatu du Burlatako Gazte Asanbladak. Beste hainbat gaztek udaletxe kanpoan kanpatu dute, eta goizean zehar bertara hurbiltzeko dei egin dute.


2025-03-18 | Gedar
Eraso arrazista bat izan da Lekeition

 Lau turistak eraso zieten jatorri pakistandarreko hainbat langileri, Lekeitioko Gazte Asanbladak salatu duenez.


2025-03-18 | UEU
Ane Ortiz Ballesteros, sexologoa
“Sexualitateaz eta teknologiaz hitz egitea ez da aukera bat, beharra baizik”

"Pornografiaren aurrean nola esku hartu. IKTen erabilera nerabeen eta gazteen sexualitateen arretan: errealitateak eta aukerak" ikastaroa emango du Ane Ortiz Ballesterosek (1989, Bilbo). Sexologoa da bera, Training sexologia klinikoan, Genero Berdintasun Teknikaria eta... [+]


‘Seguru? Auzo seguruen alde’ leloa izango du aurtengo arrazakeriaren eta xenofobiaren kontrako martxak Donostian

1960ko martxoaren 21ean, Hegoafrikako Poliziak 69 lagun hil zituen apartheidaren kontrako manifestazio baketsu batean. Ordutik, egun hori Arrazakeriaren eta Xenofobiaren Nazioarteko eguna ospatzen da, aldarrikapenez beteta. SOS Arrazakeriak urtero gai ezberdin bat lantzeko... [+]


2025-03-18 | ARGIA
Europako hainbat intelektualek bakearen eta armagabetzearen aldeko manifestua idatzi dute

Europa mailako ekimen kolektibo batek bakearen, irtenbide diplomatikoen eta armagabetzearen aldeko manifestua idatzi eta sinadura bilketa hasi du. Manifestuak dioenez, intelektualak, herritarrak bezala, “anestesiatuta daude”. Europako agintarien jokamoldea, NATOren... [+]


0 urtetik 12rako haurrak ikastetxe berean: Nafarroako Gobernuaren proiektu pilotu polemikoa

Haurreskolara beharrean, 0-3 urte bitarteko umea zuzenean ikastetxera bidaltzea, Haur eta Lehen Hezkuntza osoa (12 urtera arte) hartzen dituen zentro berera. Hori da Nafarroako Hezkuntza Sailak Burlatako Hilarion Eslava ikastetxean martxan jarriko duen proiektu pilotua eta... [+]


Apirilaren 9an administrazioko langileen grebara dei egin dute sindikatuek Nafarroan

Mahai Orokorreko sindikatuek salatu dute Gobernuak utzikeriaz jokatu duela ordezkaritza sindikalarekin negoziatzerakoan, horren adibidea da Estatutu berriaren negoziazioan ezarri duen blokeoa. Gobernua Mahai Orokorrean gai horiek guztiak negoziatzera esertzeko ahalegin ugari eta... [+]


Torturaren beste bost biktima aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

Oraingoz Nafarroan, 53 izango dira estatuaren biktima aitortuak eta horietatik 27 torturaren biktimak. Floren Beraza, Txaro Buñuel, Cecilio Ruiz, Patricia Perales eta Izaskun Juarez dira aitortutako torturatu berriak.


Eguneraketa berriak daude