Herodes: boterea nola eraiki
Bere helburuak erdiesteko, munduko lehen potentzia, Erroma, aliatutzat izatea ezinbestekoa zela bazekien eta, hala, K.a. 40. urtean Marko Antoniok judutarren errege izendatzea lortu zuen.
Herodion gotorlekua eraikiaraziz, bere grina muturrera eraman zuen Herodesek. Milaka tona lur mugiarazi zituen basamortu erdian mendi artifiziala sortu eta haren gainean jauregi ikusgarria eraikitzeko. Bere agintea mendi hura bezain sendoa zela erakutsi nahi zien menpekoei.
Nahiak aseta, erromatarrekiko leialtasuna erakusteko burutu zuen hurrengo obra handia. Ezerezetik hiri bat sortu zuen kostaldean Oktaviorentzat, eta haren omenez Zesarea izena ipini zion. Erromatar hirien elementu guztiak zituen, anfiteatro eta estadio eta guzti. Zesarea Mediterraneo ekialdeko merkataritza-portu garrantzitsu bihurtu zen berehala.
Hurrena grabitateari erronka jo zion, 400 metro altu zen haitz baten gainean itzelezko zitadela eginaraziz.
Erromatarrak ordurako pozik zituelakoan, judutarren onespena lortzen saiatu zen ondoren. K.a. 576an suntsitutako Salomonen tenplua (Jerusalem) berriz altxatzea erabaki zuen horretarako. Munduko tenplurik handiena eraikitzea zuen xede. Horretarako, paisaia eraldatu zuen berriro: mendia ebaki egin zuen eta gainean 25 futbol zelaien tamainako plataforma ipini zuen, hormatzarrez inguratua. Baina ez zuen asmatu herritarren estimua inguratzen.
Halako eraikina egin, eta xehetasun txiki batek bertan behera bota zituen erregearen asmoak. Tenpluko ateak arranoz apaindu zituen, eta arranoa Erromatar Inperioaren ikurra zen. Judutarren onespena irabazi nahi eta kontrakoa erdietsi zuen: erresumako herritarren matxinada piztu zuen.
Herodes hil zenean (K.a.4. urtean) Judea batua eta distiraz betea utzi zuen. Baina distirak zein batasunak atzerritar kutsua zuten, erromatar kutsua, judutarrek gorroto zutena.
Denen aurrean ondo geratu nahi eta, azkenean, Erromari berari ia itzal egin zion ondare arkitektoniko ikusgarria utzi bazuen ere, historiak haur-sarraskia burutzeagatik oroitzen du Herodes, hori benetan gertatu izanaren zantzurik inoiz topatu ez den arren.
1.075 pertsona artatu ditu Barakaldoko ospitaleko genero-identitateko unitateak, 2016ean unitate hori martxan jarri zenetik. Erdiak baino gehiagok adin-nagusitasuna bete aurretik jaso zuen lehen arreta. Eta, kopuru osoaren herenak hamasei urte baino gutxiago zituen.
OCU kontsumitzaileen Elkarteak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak... [+]
Diskriminazioaren ahotsak txostenak zenbakitan jasotzen ditu 2023an Bizkaiko SOS Arrazakeriaren Informazio eta Salaketa Bulegoan pertsona ugarik agertarazitako esperientziak, eta haietan "arrazoi arrazista eta xenofoboen aurkako indarkeria, eraso eta diskriminazioak”... [+]
Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]
Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]
Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.
Orgullo Cazurro talde faxistako kide bati kontra egin zion atxilotuak, eta bideo batean jaso zuen hori. Guardia Zibilak atxiki du berriki, eta badirudi "gorroto-delitu bat" egotzi diola.
Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]
Angeluko Cyclopotes elkarteak ikusmen-gabeko jendeer parada ematen die bizikletaz ibiltzeko. Tandem club des déficients visuels du zinezko izena elkarteak eta 2004ean sortu zen. Joan den astean Amikuze eta Oztibarren gaindi pasa dute aste osoa, egun guziez ibilbide... [+]
Ostiral goizean ekitaldi politiko bateratua egingo dute Gironan, Herrialde Katalanetan. Puigdemont faltako da, ezin baitu itzuli.
Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]
Bilboko AZET plataformak pisu turistiko bat okupatu zuen atzo, auzoaren turistifikazioa salatzeko.
20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]
Israelgo egunkari Haaretz-ek hilabeteetako ikerketa egin du Israelgo Armadak iragan urriaren 7an Hamaseko erasoari nola erantzun zion aztertzeko. Armadako soldadu eta ofizial ugarirekin hitz egin du eta ondorioa argia da: Israelek Anibal direktiba indarrean jarri zuen, aurretik... [+]