Sentitu, pentsatu eta idatzi

  • Arantxa Agirreurreta ::Simone de Beauvoir, emakume libre bat XX. mendean

    Elkar

    orrialdeak ::132

    prezioa ::11.15€

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Aurten 100 urte bete dira jaio zenetik eta 2009an berak idatzitako Le deuxième sexe lanak 60 urte beteko ditu. Hori dela-eta aurten ekitaldi batzuen bidez haren ekarpena zabaltzen ibili dira han eta hemen. “Bigarren sexua” kontzeptuaren sortzailea da gehienentzat, bazterrak nahastu zituen liburu horrek eragin handia izan du argitaratu zenetik gaur egunera arte. Teoria feministaren oinarri eta abiapuntu izan da, besteak beste, mugimendu identitario honen lehen eta bigarren olatuaren artean agertu zelako.

Bere buruaren gainean hitz egin nahian jaio zen liburu hura, galdera hau eginez: “Zer da emakume izatea?”. Ikertzen hastean espero gabeko gauzak agertu zitzaizkion begien aurrean. Bi urte pasatu zituen lan zientifiko mardula egiten eta honako tesiak dakarzkigu: mundu humano edo maskulinotik (gauza bera baitira biak) baztertu dituzte emakumeak, gizonen arauak ezarri zaizkie menpeko bihurtuz eta berdinarekin (subjektuarekin, gizonarekin) elkarrekikotasunik gabeko bestearen (objetuaren, emakumearen) kategoria eman diete, bigarren sexuarena, alegia.

Jean Paul Sartre eta filosofia esistentzialista dira Beauvoirri buruz pentsatzean datorkigun bigarren datu ezaguna. Sartre bere kidearekin ibili zen munduan zehar hitzaldiak ematen. Ezkerreko intelektual hauen hitzek pisu handia izan zuten mendebalde eta ekialdean. Idazle konprometituak izan ziren biak. Sartrerekin izan zuen harremana ere berritzailea izan zen: askatasun eta gardentasunean oinarritutako maitasun ituna egin zuten. Elkarrekin zuten harremana, baina bakoitzak bere bizitza indibiduala bizitzeko aukera ere bazuen.

Dena dela, “Bigarren sexua”-z eta Sartrez harago badago Beauvoirri buruzko jakingarri ugari. Bizitza idatzi eta idazteko bizi. Hori izan zen bere aukera. Fikzio lanak, saiakerak eta oroitzapen liburuak utzi dizkigu. Berak sentitu eta pentsatzen zuena besteekin konpartitu nahi zuen: gizartearen hipokrisia salatu, klase-borroka sustatu, emakumearen liberazioa bultzatu, herri kolonizatuen askatasuna eskatu eta zahartzaroaren tabua pitzatu nahi izan zituen bere lan oparoaren bidez.

Sorbonako ikaskideek horrela ikusten zuten: “Ahots zakar eta etorri handikoa, buru argia, iritzi zorrotzekoa eta adimen garratzekoa”. Sartrek Castor ezizena ipini zion, “kastoreek konpainia maite dutelako eta ikaragarri langileak direlako”. Mariasun Landarentzat aitzindari eta erreferente ukaezina izan zen, Beauvoir belaunaldiari buruz hitz egiteraino heltzen da biografiari egin dion hitzaurrean, (eragin handia izan zuen Zortzi unibertso liburuko idazleengan, adibidez, gaztetan Arantxa Urretabizkaiari Simona deitzen zion Ramon Saizarbitoriak).

Bere bizitzari buruzkoak hobeto ezagutzeko zabal ezazu emakume aske honi buruzko biografia hau eta ea beste liburu batzuetara zaramatzan, niri gertatu zaidan moduan.

Azkenak
Gaindegiaren 20 urteko argazkia
Euskal Herriak biztanlerian, energian eta pobrezian gora egin du, CO2 isurketetan eta elikagaien kontsumoan behera

Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]


2024-11-29 | Irutxuloko Hitza
Donostiako musika teknikari ezagun bat salatu dute hainbat emakumek, sexu jazarpenagatik

Atzo hasi ziren zabaltzen Iñaki Castro musika teknikariaren kontrako salaketak '@denuncias_euskalherria' kontuan, eta dagoeneko dozenatik gora emakumeren testigantzak bildu dira.


Komunikazio libreago baterantz

Azaroaren 21ean Errenteriako Torrekuan eta Badalaben egon nintzen "Komunikazio libreago baterantz trantsizioan" izeneko jardunaldian.


2024-11-29 | Euskal Irratiak
Eguberriko merkatu solidario, etiko eta euskaltzale bat Baionan

Lau egunez idekia izanen den merkatu bat antolatzen du Plazara kooperatibak euskararen aldeko beste hamar bat eragilerekin –horien artean ARGIA–.


2024-11-28 | Leire Ibar
Tolosan Ertzaintzak pilotakadaz zauritu zuen gaztearen kasua artxibatu dute, biktimak deklaratu aurretik

Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.


2024-11-28 | Julene Flamarique
Bi presa kendu dituztenetik, izokina Bidasoatik Baztanera heltzen hasi da

Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.


2024-11-28 | Leire Ibar
Jasotako isun bakoitzeko helegiteak aurkeztu dizkio Ernaik Eusko Jaurlaritzari, guztira 133

Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.


94 urteko emakume bat hil dute Gasteizko IMQ Igurko zahar-etxean, eta gizon bat atxilotu

Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


Eguneraketa berriak daude