Pedro de Mendozak fundatu zuen lehenengoz Buenos Aires, 1536an, baina indigenek bost urte beranduago txikitu zuten. Beste 40 pasatu ziren Juan de Garay bizkaitarrak gaur egun Maiatzeko Plaza dagoen lekuan hiria berriro sortu arte. Mendeak igaro arren, Plaza dugu oraindik Buenos Airesen zein Argentinaren bihotza. Han finkatu dira banketxeak eta botere politikoaren egoitzak, Etxe Arrosa gobernuaren egoitza eta, haren aurrean, egungo udaletxea eta kolonia garaietako Kabildoa. Bertan batu ziren, 1945ean, milaka eta milaka langile xume, atorra bakoak, Peron sostengatzeko. Bertan hasi ziren bueltaka, 1977ko apirilaren 30ean, desagerrarazitako seme-alaben bila zebiltzan Amak. Edozein ostegunetan, arratsaldeko hiru eta erdietan, han ikusiko ditugu, Piramidearen inguruan biraka.

Zirkulutan hazitako hiria

Maiatzeko Plaza da Buenos Aires ezagutzen hasteko abiapuntua, haren inguruko zirkulu zentrokidetan hazi baitzen hiria. Distantzia luzeetako hiria izanik, garraiobide publikoak erabiltzea ezinbestekoa da. Subtea (metroa), trenak, autobusak eta taxiak ditugu aukeran. Lagun ona izan daiteke Guía-T, aurrekoen ibilbide guztiak dakartzana. Komenigarria da ere ahalik eta txanpon gehien eramatea; gutxi daude Argentinan.

Bost subte-linea ditugu. Iparraldeko Retiro eta hegoaldeko Constitución auzoak lotzen dituen C linea izan ezik, beste guztiak ekialdetik mendebalderantz doaz, Corrientes edota Rivadavia etorbideei segituz. Rivadaviakoa, A izenekoa, Hego Amerikako lehenengoa izan zen (1913). XX. mende hasierako trenak han dabiltza oraindik ere.

Hegoalderantz joatekotan, San Telmo eta Montserrat auzoek osatzen duten alde zaharra aurkituko du bidaiariak. Gazteentzako ostatuak, hotelak, turistentzako jatetxeak eta ohiko antigoaleko dendak ez ezik, hiriko eraikinik zaharrenak ere aurkituko ditugu bertan.

Jesuiten aztarnak

Maiatzeko Plazatik metro gutxira Argien Etxadia dago. Auzo honek garrantzi handia izan zuen hiriaren garapenean. XVII. mendean jesuitei eman zieten, eta haiek altxatutako eraikin ugari han daude oraindik. Esaterako, Buenos Aireseko eraikinik zaharrena, San Inazio eliza; 1686an hasi ziren egiten. Harririk ez den eskualdean, azpimarratzekoa da biztanleriaren gehiengoa ziren guaraniek eraikuntzan erabilitako teknikak, adobearena besteak beste. Harritzekoak, halaber, guaraniek beraiek hiriko defentsarako egindako tunelak, Buenos Aires zaharreko hainbat etxe gotorlekuarekin lotzen zituztenak.

Norabide berari eutsiz, Constitución, Barracas eta La Boca auzoak topatuko ditugu. Astirik badugu, oinez ibiliko gara Colon ibilbidetik edo 9 de Julio etorbidetik; hori omen da munduko zabalena. Colon ibilbidean meritu handiko eraikinak daude: Aduana, Posta, Ingeniaritza fakultatea. Ibai aldean, lehen merkantziak eta etorkinak hartzen zituen Puerto Madero dago, gaur egun auzo berria eta luxuzkoa.

9 de julio etorbidean berriz, Corrientes eta Maiatzako etorbideek zeharkatzen duten tokian, banderaren jaiotza eta hiriaren fundazioa gogoraziz, Obeliskoa dago. Askoren ustetan, argentinarren matxismoaren ikur falikoa. Eta handik gertu, hiriko euskal etxeak: Laurak Bat, Vasco-Francés, Eusketxe, Nafarroako etxea. Etxera “itzultzea” ez da aukera txarra bisitaren lehen zatiari akabera emateko.