Trenarenak, eta bestelako burdinbideak

La Bête humaine
La Bête humaine. Émile Zola, 1890. Le livre de poche, 508 orrialde.

XIX. mendearen azken arnasetan idatzi zuen Émile Zolak La Bête humaine nobela, trena, Gisèle Séginger adituaren arabera, topos literario bihurtzekotan zenean. Ségingerrek uste du, Flauberten gustuen kontra, Zolak mundu modernoaren ederra azpimarratu zuela istorio honetan. Burdinbideetako unibertsoa bihurtu zuela modernitatearen ispilu.

Egia da Jacques Lantier protagonistak, gidatzeaz gain, maite ere egiten duela lokomotorea; trenen deskribapen zehatzen atzean, halako fazinazio bat antzematen zaiola egileari; eta abar. Baina iruditzen zait Zolak ifrentzua ere erakutsi nahi izan zuela: hilketa itsuen, mendekuen, pasioen nobela iruditu zait, aldatzen ari den mundu batena, baina ez derrigorrez, eta alor guztietan, hobera. Mundu berria gidatzen duen gizakiak piztia izaten jarraitzen du –hortik titulua–, odol egarri da. Hil egiten du, natural ateratzen zaiolako.

Sexu indarkeriaz ala gerraz egiten ahal zaizkion irakurketak beste baterako utzita, nobelak garapenaz –uler bedi progreso-progrès adieran– ematen duen ikuspegi kritikoa nabarmenduko nuke. Liburua ixten duen irudia aski adierazgarria da: tren gidariak elkarrekin borrokan, makina abiadura bizian doa eta soldadu mozkor kantariz beteta, auskalo nora. Ez da mundu modernoa erretratatzeko modurik politena nire ustez.

Dena dela, ez didazue esango hil honetako Azpeitiko hilketa ikusita, irudia erabilgarria ez denik. Soldadu ustezko batzuek trena ez, baina gizon errugabe baten bizitza gelditu dute. Beraien burdinbidearen hurrengo geltokia non izango den ez dakigu, bai ordea ederki zikindu dutela bidea Zolarena bezalako ikuspegi kritikoa azaldu nahi duenarentzat. Eta, bitartean, gidariek elkarrekin borrokan jarraitzen dute, politikaren lokomotorean.

Azkenak
ANALISIA
Aznarrek lagundu diola Aitor Estebani?

Aitor Esteban izango da EAJko EBBko hurrengo lehendakaria eta jeltzaleek salduko dute horrela, zuzendaritza berrituta, buruzagitza berria prest dagoela alderdiaren berrikuntza prozesuarekin jarraitzeko.


Udaltzainen hizkuntza eskakizunen aurkako oldarraldia Donostian, Astigarragan eta Usurbilen

Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]


“Mezu faxistak” zabaltzen dituen EHUko Arabako Campuseko irakaslea salatu du Ikamak

Gasteizko EHUko Farmazia Fakultateko irakasle batek sare sozialetan “mezu faxistak” zabaltzen dituela salatu du Ikama ikasle taldeak. Joan den irailean, EHUk Leioako Campuseko irakasle bat kanporatu zuen sare sozialetan zabaltzen zituen mezuengatik.


Raimundo el Canasterori babesa adierazi diote 230 musikarik, eta musikaren bidez boterea kritikatzea zilegi dela aldarrikatu dute

Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen eta Tatxers daude sinatzaileen artean. 237 musikariren zerrenda argitaratu dute.


'Itzal(iko) bagina'
Hemen gezurra nagusi

Itzal(iko) bagina
Taldea: Lokatz Loreak.
Aktoreak: Araitz Katarain, Janire Arrizabalaga eta Izaro Bilbao.
Zuzendaria: Iraitz Lizarraga.
Noiz: otsailaren 2an.
Non: Usurbilgo Sutegi aretoan.

-------------------------------------------------------
 
Bertsoa bertsolaritza,... [+]

Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo

Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]


Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak

Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.


2025-02-07 | Aiaraldea
Amurrioko Udal Gobernuari entregatu dizkiete Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza berrezartzearen aldeko 1.700 herritar eta eragileen atxikimenduak

Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.


Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute

PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.


2025-02-07 | Gedar
Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek

Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.


2025-02-07 | Uriola.eus
Bi gizonek eraso homofobikoa salatu dute Bilbon

Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.


2025-02-07 | Euskal Irratiak
Ximun Fuchs
“Euskal irainak baitezpadakoak zaizkigu, elbarritu emozionalak ez gaitezen izan”

Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.


Aktibismoan osasun mentala zaintzeko zenbait tresna

Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.


Eguneraketa berriak daude