Kutxak, gizarte zerbitzua berraztertzeko unea

ELA
Luis Jauregialtzo / Argazki Press
Larunbatean 30 urte beteko dira Espainiako Konstituzioa onartu zenetik eta Espainiak legitimitate arazoekin jarraitzen du euskal lurretan. Konstituzio horrek ahalbideratu zuen Gernikako Estatutua 1979an, baina bere garapenetik kimututako Eusko Legebiltzarrean ez da orain arte Espainiako banderarik izan modu iraunkorrean. Baina bukatu da, Espainiako Auzitegi Gorenak legeak dioena behin-betiko bete dezan agindu dio Eusko Legebiltzarrari. Txarto ari da 30 urte ondoren oraindik tamainako inposaketa sinbolikora jo behar duenak. Baina burujabetza kontuak argi uzteko unea da, eta Auzitegi Gorenak berak, urriko kontsultaren helegitean Espainiako burujabetza legez noraino iristen zen argi gogorarazi zuen. Epai hori sinboloetara eramateko unea da. Noiz eta mundu interdependiente horretan burujabetza kontuak gero eta ahulago ei daudenean; noiz eta Europako Batasuna bere identitate ahula sendotzeko zein sinbolotan oinarrituko den adierazteko gero eta sutsuago ari denean.

Major Oreja-Redondo Terreros uztarriaren garaian Espainiako nazionalismoak utzitako arrastoek sendo jarraitzen dute. Hauteskundeen ondoren ikusiko da zenbateraino, Patxi Lopezek gehiengoak bilatuko duela iragarri baitu, baita hauteskundeetan bigarren ateratzen bada ere. Hori da normalena, baina udan lehena izan ezik ez zela lehendakari izango zioen.

BBK eta Kutxen bat-egiteari ezetz esan dio azken honek. Hori da errealitatea eta proiektu horren alde egin dutenek hobe lukete hori zergatik izan den sakon aztertzea. Autokritika publikorik ere eskertuko litzateke, berau apala izanda ere. Sinbolikoki duen garrantziaz gain, ez dago zalantzarik EAEko kutxen bat-egitea onuragarria litzatekeela egungo finantza merkatuetan, eta bide horretan, BBK eta Kutxaren batasuna pauso bat litzateke.

Baina lehiakortasunaren ikuspegia garrantzitsua izanik ere, funtsezkoena da zer eratako zerbitzua eman behar duten. Finantza krisiak bete-betean zabaldu du hausnarketa horretarako atea, eta gakoa errentagarritasunean da, baina zerbitzatzen duten gizartearen errentagarritasuna norberaren aurretik jarriz. Gutxi dira azken 20 urteetako diru samur eta azkarraren liluratik ihes egitea lortu duten finantza erakundeak. Gizarte eragileen diru beharrei zentzuz eta segurtasunez erantzutea da lehen mailako erronka. Irabaztea normala da, baina urteetan pilatutako irabazi itzelen grinak asko esaten du zerbitzuaren desbideratzeaz.

Adolfo Muñoz izango da aurrerantzean ELAko idazkari nagusi berria eta sindikatua borrokarako dagoela iragarri du. Mundu aberatsean txiroen herrialdeko sindikalgintza egitea leporatu diote ELAri, nonbait bere arrakasta ahaztuz. Europako herrialde aberatsenetakoen artean da euskal gizartea, baina baita ere aberastasun hori txartoen banatzen dutenen artean ere. ELAk neoliberalismoaren bultzadari aurre egin dio azken urte luzetan eta galdu baino ordezkaritza izabazi egin du. Eskubete lan dute Muñozek eta zuzendaritza berriak, bai Jose Elorrieta moduko buruzagi karismatikoa ordezkatzen, bai krisiak eragingo duenari aurre egiten.

Azkenak
2025-01-20 | dantzan.eus
Martxora arte kalez kale eta etxez etxe ibiliko dira kaskarotak Lapurdin

Bi asteburu direla atera dira lehen kaskarotak: Beskoitzekoak. Eta martxora arte larunbatez eta igandez astero ibiliko dira herriko auzoetan etxez etxe dantzan eta festan. Goiztiarrenak eta irteera gehiena egiten dituztenak dira Beskoitzeko kaskarotak, baina ez bakarrak... [+]


2025-01-20 | Bertsozale.eus
Gasteizen aurkeztu da 2025eko Arabako Bertso Kuadrilla artekoa
Gasteizko Amaia Zentroan elkartu dira larunbatean Arabako Bertso Kuadrilla artekoan parte hartuko duten 14 taldeetako ordezkariak. Kuadrillartekoaren zortzigarren edizioa izango da aurtengoa.

2025-01-20 | Euskal Irratiak
%221ko gainpopulatzea, Baionako presondegian

Alarma jo du, beste urte batez, OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak. Abenduaren lehenean marka berri bat hautsi zen frantses estatuan, 80.792 pertsona atxiloturekin. Espetxe-administrazioaren aitzinikuspenen arabera, gainera, 86.000 baino gehiago izan litezke 2027an egungo... [+]


‘Goazen lagunok’: sare sozial toxikoetatik fedibertsora trantsizio kolektiboa

Trumpek AEBetako presidentetza hartuko duen eguna baliatuta, Goazen lagunok lelopean, multinazionalen jabetzako sare sozial "toxikoak" utzi eta fedibertsora trantsizio kolektiboa bultzatzeko kanpaina egiten ari dira eragile ugari. “Internet gizatiarrago batean... [+]


Aurtengorako irakurgaiak

Urte berriaren hasieran asmo berritu egiten gara dirudienez, eta egin beharreko zereginen zerrendak egiten ditugu gutako batzuk. Egiteko horien artean irakurtzeko ditudan liburuen zerrenda izaten da bat, gero eta zerrenda gizenagoa. Zuetako ez gutxik zer irakurtzen dudan galdetu... [+]


2025-01-20 | Iñaki Sanz-Azkue
Hotza maite duen igela

Arboletako hostoak eroriak dira eta basoko lurra estalia dute. Lurraren eta hosto gorrituen artean, alabaina, sortzen da geruza fin bat, arreta gutxi jasotzen duena, baina espezie askoren biziraupenerako garrantzi handia izan dezakeena. Hezetasuna mantentzen du, zomorroak... [+]


2025-01-20 | Jakoba Errekondo
Euskal Herria banana errepublika

Sekula bananarik jan ez duten bi lagun ezagutzen ditut; nerau bat. Bananazalea da, ordea, jendea. Afrika eta Asia aldean sortutako landare generoa da banana (Musa x paradisiaca), baina gaur egun Ameriketan ere asko egiten da. Ekoizlerik handiena India da, eta esportatzaile... [+]


2025-01-20 | Garazi Zabaleta
Aleko
“Nekazaritza birsortzailerako eta proiektu kolektiboetarako test gunea da gurea”

Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]


2025-01-19 | Urtzi Ugalde
Agur, amatxu

Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.

Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]


Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


Eguneraketa berriak daude