Argi dago, Katixa, Ur, erotismorako zuen hautagaia ez dela Patxi Lopez, baina, benetan esaten dizuet, ez da erretorika, bada jendea Patxi Lopez erakargarri aurkitzen duena. Halaxe da erotismoa, mila buru hainbat aburu.
 
P. J. Harveyri buruz, zer esan, niri ere gustatzen zait, 70. hamarkadako Patti Smith gogoratzen dit, nahiz eta, beharbada, Harvey leunagoa eta eztiagoa izan. Patxi Lopezi gustatzea edo ez garrantzigabea badirudi ere, ez da horrela.
 
Fernandoren egia bat da esatera noa baina musikak ez gaitu hobe egiten. Eta adibidea ere betikoa paratuko dut naziek Schuman eta Schubert entzuten zituztela tortura saioen ondoren.
 
Orduan, berehala dator galdera, musikak ez bagaitu hobe egiten zertarako goaz eskolara? Beno eta hemen modernitatearekiko kritika guztiarekin topo egiten dugu Adornotik hasi eta Vattimorekin –zer prentsa txarra duen gizon honek iraultzaileen artean– bukatuz.
 
Batzuek diote Ilustrazioaren baloreek beraiek –musika entzunez hobeak izanen gara– sustrai-sustraitik direla ustel. Horrenbestez hezkuntzak, arteak, literaturak ez gaitu hobe egiten, berez daukagulako gizakiok halako hondo ilun eta krudel bat, zeinak izugarrizko sarraskiak egitera bultzatzen gaituen. Esperantza gutxi, beraz. Beste batzuek, aldiz, diote oraindik ez dela gauzatu ideal ilustratua eta, esanen genuke, bidean gertaturiko akatsak edo izan direla XX. mendeko barrabaskeriak: deportazioak, kontzentrazio zelaiak, nazismoa, stalinismoa eta abarrak.
 
Ondorioz, arrazoi duzu, amets –errealitate ere deitu beharko nioke– ilustratuak zutik zirauenean P. J. Harvey entzuten genuen guztiok balore berdintsuak konpartitzen genituen eta P. J. Harvey entzutea bera balore horietan aurrera egitea izan zitekeen baina, gaur egun, ariketa horrek, zuk ongi adierazi bezala, Ur, bere zaleen taldeko egiteaz gain ezer gutxi esan nahi du, ez, behintzat balore berdintsuak partekatzea.
 
Zuen aurreko artikuluen irakurketa maltzur bat eginez –barkatu– iruditzen zait Francisco Lopezi horixe egozten diozuela, ez dituela zuen baloreak partekatzen; eta segur aski, halaxe da, izan ere, Patxi Lopezen Ilustrazioaren ideia, ez da ni daukadana: izan ere, Patxi Lopez eta bere partidua, Ilustrazio “bakarraren” adibide dira, alegia gizartea estatu bakarra, hizkuntza bakarra, balore bakarren inguruan egituratzen dituen tradizio horretakoak, eta horretan euskaldunok gure salbazio hutserako besterik ez bada ere, beste tradizio bat aldarrikatu dugu: deitu Ilustrazio anitza –ez da oximoron bat?– edo Posmodernitate ilustratua.
 
Argi dagoena zera da: Patxi Lopez ere gure herrikoa da. Lastima ez egotea Toribio Etxeberria bezalako jende gehiago PSOEn. Aspaldi da haren Ibiltarrixanak irakurri nahi dudala eta artikulu honen idazketa aitzakiatzat harturik, horretara paratuko naiz, PSOEn ere euskaldunak bazirela eta badirela egiaztatzeko besterik ez bada ere.
 
Izan ere, askotan topikoek ez digute basoa ikusten uzten. Zer euskaldunago pilotari bat baino? –gaur ez gara haien erotikaz arituko–. Ba, horra, hori ere gezurra da.
 
Zergatik ez diete ez Fernando Arretxek, euskalduna euskaldunik bada, ez Julian Retegik, euskalduna euskaldunik bada, haien seme pilotariei euskara irakatsi?
 
Ez du balio errua Ilustrazioari botatzeak!