Lagunak lasaitze aldera, esan dezadan oraindik ez dudala inor garbitu edo zortzi urteko umerik bortxatu; baina lagun horiek beroriek kezkatze aldera, esango dut horrelakoak egin dituztenengandik hain-hain urrun ez naizela sentitzen, ikus dezakedala neure burua horiengan islatuta, eta senide sentitzen ditudala, “zaurituak” –nahi baduzue– baina senide. Eta ez naiz tolerantzia eskatzen ari!

Ez dut batere gogoko iritzi publikoan zabaltzen ari den giroa eta planteamendua arazo hauen aurrean; ez dut gogoko ez politikari askoren jokaera (PSOE+PP ituna Zigor Kodea aldatzeko); ez kazetari, iritzi-emaile, solaskide, blogari eta enparauetako askok esan edo idatzitakoak; ezta herritar xumeon artean gero eta zabalduago dauden jarrerak ere.

Espetxean urteak eman dituen pederastak irten eta bi egunera beste haur bat bortxatzeak, edo tratu txar errepikatuen egileak bere tragedia hilketa batekin bururatzeak, edo… eskema asko apurtzen ditu, noski. Biktima izan denak edo izan daitekeenak babesa eskatzen du, eskubide osoz! Horrelakorik ez gertatzeko baliabideak jarri behar dira, baina edozerk –adibidez, zigorra gogortze hutsak– ez du balio. Horrelako neurriekin ez dago aldaketa kualitatiborik, eta bestela ikusi datuak. Genero-indarkeriaren (edo ahulenen –besteak beste, haurren– aurkako indarkeriaren) zaku zabal horretan sar daitezkeen delituak ez doaz gutxituz.

Izan ere, haurrak edo emakumeak behin eta berriro bortxatzen dituenari, edo emazteari 30 labankada sartu eta gero bere buruaz beste egiten duenari, edo... gutxi axola zaio 10 urte espetxean egon ordez 20 egotea. Horrek ez du atzera botako, ez duelako horrelako kalkulurik egiten piztia izutuak eta inguratuak –are gutxiago bere buruaren izu-ikaraz itsuturik dagoenak–.

Erlijioan oinarrituriko moral-sistematik ustez bestelako batera (sekularra, laikoa…) igaro gara, baina funtzionamendu-eskema berberarekin. Oinarrian, lehen bezala orain, pentsatzen da gizakion osagai bakarrak adimena eta borondatea direla, zentzua eta erabakimena: egiten dugun guztia zertan gabiltzan ondo dakigula eta askatasun osoz egiten dugula. Beraz, izugarrikerien egileari ondorioak zorrotz ordainaraztea besterik ez da geratzen: paga dezala betiko infernuaz lehen, bizi arteko presondegiaz orain...

Baina hori gizakion psikismoaz ezer gutxi jakitea da: ez jakitea askotan nahi ez dugun horixe egitera kondenaturik gaudela, jaio ginenetik egokitu zaigun guztiaren zamaz; ez jakitea gure jokabidearen erroak askotan inkontzientean galdutako motibazio ilunetatik elikatzen direla. Maltzur ankerrak baino areago gara “engainatu” hutsak sarri. Hobe genuke kondenak ezker-eskuin banatzen jardun gabe, gizaki matxuratua “konpontzeko” sendabideak jarriko bagenitu, edo gizakion artean hainbeste gaixo sortzeko zer arraio gertatzen den galdetuko bagenu. Eraginkorragoa litzateke hori, espetxe berri erraldoiak azkar saturatzea baino!

Geure osasunaz –fisikoaz, gorputzarenaz– hain jabeturik bizi garen garaiotan, nola ez gara ohartzen geure arimaren, espirituaren, psikearen… osasun beharraz? Ala ez du horrek garrantzirik gizakiaren –eta gizartearen– osasun eta ongizate integralean? Gehiago aurreratuko genuke legelari, polizia, epaile... gutxiago, eta arima-ikertzaile, psikologo, terapeuta, osatzaile... gehiago bagenitu, gizakiari bizitzako eremu guztietan bere alde iluna, bere “itzala”, ongi kudeatzen laguntzeko. Horrela izango ahal da egunen batean!