Gorputz ahantziak


2013ko maiatzaren 02an
Patxi Zubizarreta
Zaldi Eroa
Aurreko batean, Milan Kunderaren Izatearen arintasun eramangaitza liburuan oinarritutako filmaren bila joan nintzen. Bideodendako zerbitzariari galdera eginik, neure harridurarako X filmak dauden gela ezkutura bidali ninduen, eta baita han topatu ere, dena biribilgune, biribilketa eta zintzilikario ziren filmeen karatulen artean. Ideia lotura bitxi baten eraginez, Sebastiá Serrano semiologoaz oroitu nintzen, eta haren gogoeta honetaz: “Ikuspegi erlijiosotik nahiz filosofikotik begiraturik, gure historia emozioak pizteko gai diren gorputzez gabetua dago, izan filosofia klasikoan (Platon) izan modernoan. Esate batera: ‘Pentsatzen dut, beraz, banaiz’ dio Descartesek, baina ez ‘Maite dut, beraz, banaiz’ edota ‘Ukitzen dut, haztatzen dut, beraz, banaiz’...”. Eta akaberan pentsatu nuen batik bat gurean, eta batik batago politikaren astuntasun eramangaitzaren erruz, gorputzak eta emozioak geure baitako –zigor?– gela ezkutura bidali ditugula.

Noizbait Sarriri irakurri nion euskal literatura zuri-beltzekoa zela, apenas landu izan dituela koloreak. Baina nik gaineratuko nuke zentzumenak ere oso bazter utzi izan ditugula, nahiz eta, Ixabel Coixet-en antzera, Mendebaldeko literaturaz eta zinemaz gauza bera esan daitekeen: “Batzuetan irudipena dut Mendebaldeko filmetako pertsonaiek ez dutela sekula jaten, eta niretzat ezinbestekoa da jakitea pertsonaien bizimodua zein den, non bizi diren, nola egiten duten lo, zer jaten duten…”.

Behin adiskide bati entzun nion nobela entzutetsu bateko “Eta izan zen musurik…” euskal esaldi erotiko handienetako bat zela. Beste behin esan zidan honakoa dela sona handiko beste nobela bateko eszenarik beroena: protagonistak emakume batekin hitzordua du eta joan aurretik, dutxatzen ari dela, masturbatu egiten da geroko balizko joko erotikora lasaiago eta prestatuago joateko. Mohamed Txukri edo Abdela Taia marokoarrek edota Haruki Murakami japoniarrek, adibide bat ipintzearren, gogotik egingo lukete barre hemengo literatura goratsu eta gogoetatsuegiaren gainean. Eta ez naiz ari sexu kontuak esplizitatze soilaz, begirakuneaz eta begiratzeko moldeaz baizik.

Alabaina, literaturan ez, baina non eta Berria kazetan topatu nuen, guztiz ustekabean, beharrezkoa zitzaidan pizgarria, Agurtzane Ormatzaren Udari begira izeneko artikuluan.

Nork bere gorputza ezagutzeko gonbitea zekarren, nonbait biluzteko eta sentitzeko, nork bere buruari otordu intimo bat eskaintzeko, edo iluntzeko hitzordura barruko arroparik gabe joateko. Benetan artikulu nabarmena iruditu zitzaidan batik bat bakana delako, eta udari ez ezik gainerako urtaroei ere egokitzen ahal zaielako. Eta gogoan dut, artikuluari zerion sentsualitearekin, kazeta bererako ipuin bat idatzi nuela orduan. E-maila izenekoa, abuztuaren 17an argitaratua.

Eta bai, azkenean ikusi nuen filma, berriro ere gustatu zitzaidan, baina nago gaur egun zinema aretoetan ikusten denari erreparatuta, estreinatu zenean erotikoa izan zitekeena gaur egun kasik haur atalean egon daitekeela. Baina orain joan beharra daukat: hitzordu bat dut eta ez ditut Ormatza, Txukri, Taia, Murakami eta enparauen begirakunea eta sentsualitatea bazter utziko: “Eta gozatu gertatzen denarekin, nola sentitzen zaren, nolako mutil eta emakume ederrekin gurutzatzen zaren, zer paisaia dagoen...”.

Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


Eguneraketa berriak daude