Izan eta ez izan


2013ko maiatzaren 02an
Ur Apalategi
Dani Blanco
Bai Katixa, Sarah Palin beldurgarria da. Ez noski bere andereño bondage itxura horregatik soilik. Bai ordea betiko mentalitate inkisitzailearen apaindurak direlako bere ezpain koloretuak, takoi finak eta irribarre kokina. Apaindura diot eta ez mozorroa. Izan ere, Palinen figurari dariona erotismo kontraesankor gisa defini liteke, baina ez da hori, erotismoa, hala eta guztiz ere, bere ideia atzerakoiak estaltzeko mozorroa da –ez al da kontraesan bat ezkontza aurreko sexu harremanen aurka aritzea zure gorputz hizkerak aurkakoa garrasi egiten duenean edota zure 17 urteko alaba ezkongabea haurdun agertzen delarik ezustean?–.

Aitzitik. Palinek (Bushek eta Aznarrek egiten zuten moduan) bere ideiak ahosgora adierazten ditu, itzuli-mitzulirik gabe, behialako eskuin zaharraren diskrezio edo kontzientzia txarrik gabe. Palinen itxura erakargarria, bere erotismoa –hitzaren zentzurik zabalenean–, inposatu nahi dizkigun ideiak gustagarri bihurtzeko enbalajea da. Estrategia barrokoaren alde apustu egin du staff errepublikarrak Palin aukeratuz. Elizak ere antzeko estrategia erabili zuen XVI. mendetik aurrera protestantismo austeroak “desbideraturiko” ardiak berreskuratzeko nahiz kolonia urrunetako indigenak ebanjelizatzeko. Hots, urrez josi zituen elizetako erretaulak eta garai hartako “pop” musikaz ferekatu (matrakatu?) zituen sinesdunen belarriak mezaren sharea handitzeko. Garbi dago McCain jaunak ez daukala soinean glamour lagin bakar bat ere eta hori litzateke Palin bezalako lehendakariordegaia aukeratu izanaren arrazoi nagusia. Gauza jakina da euliak ez direla ozpinaz erakartzen.

Ez dut esango –gezurra bailitzateke– Obama ez dela glamourraz baliatu kanpainan zehar –ikusi besterik ez dago Hollywoodeko izarrak eta azken hauen dirua nola erabili dituen–, baina Palinen parean esan daiteke hautagai demokrata deszifratu beharra dagoela. Hautagai kriptikoa baita berau. Kripto musulmana alde batetik –gogoratu bere lapsus zoragarria elkarrizketa batean: “Nire fede musulmana... ejem, barkatu, nire fede kristaua”–, kripto beltza bestetik –zergatik mozten du ilea ezin laburrago ez bada kizkur afro salatarien agerpena galarazteko?–. Guztiz zuzena izateko aitortu behar dut Obamari benetako glamourra ematen diona bere maila intelektual eta humanoa dela. Tipo argia da, ageri da, eta bestalde beti gogoratuko da bere beltz nortasunaz egin zuen diskurtsoa. Begietara begiratuz asumitu zituen orduan militante beltz erradikalagoekin izan zituen harremanak, esaterako.

Esango didazue: ez al diozu Palin andereari horixe bera leporatu oraintxe bertan, bere ideiak ahosgora eta lotsarik gabe azaldu izana? Bai, hala da. Baina diferentzia handi eta funtsezkoa dago bien artean: Palinen ideiak gehiengo zuri dominatzailearenak dira eta Obamaren soslaia eta iragan politikoa gutxiengo persekutatu batena. Oldearekin oihu egitea ez da ausardia, larderia baizik. Gutxiengoaren ahotsa entzunarazteari berriz, benetako ausardia deritzo. Inork ez du Palin kartzelaratuko edo auziperatuko bere ideia horiek defendatzeagatik.

Obamaren ausardiaren neurria hartzeko ez dago oso urrutira joan beharrik. Ondo dakigu hemen ere zein ideia ahal diren ahosgora esan eta zeintzuk eramaten zaituzten itzalera (barkatu Katixa eta Juanjo, ez zen nire asmoa gure ttakun light-ei dizdira postmodernoa kentzea…). Berriki Argentinako La Plata hiriko kafetegi batean tarta zati bana eskaini zigun zerbitzariak zera esanez: “Para mis amigos españoles”. Gutako inori ez zitzaion okurritu une hartan azalpenak ematen hastea ala ñabarduren beharra aldarrikatzea. Egia da tartak izugarrizko itxura zuela…

Horregatik bakarrik bada ere, Obamak errespetua merezí du.

Azkenak
Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Eguneraketa berriak daude