Lerro zuzenak Historiaren lekuko
- Nafarroa Behereko ipar-mendebaldean kokatua da Bastida, Lapurdirekin mugan. Herri ederra, erakunde publikoek ere hala aitortua diote. Arkitektura berezia utzi duen historiaren jabe da artisauen hiriburu txiki hau.
Herriaren bisita komentatua egin daiteke gidei esker, eta bertara joateko autobusak ere badira. Uda guztian zehar gaueko baserritar merkatuak antolatzen dituzte ostiralero, arratseko zazpietatik hamarretara, Arku plazan. Bertako ekoizleak biltzen dira eta axoa, piperrak, baratzekiak, ahate konfitak eta foie grasa, xingarra, idi txistorrak, ardi gasna... proposatzen dute.
XIV. mendeko bastida nafarra
Bastida Louis I.a nafarrak sortu zuen 1312an, gune estrategiko bilakatzeko xedez. XIII. mende hastapenean, Nafarroako erresuma kostatik, gaur egungo Gipuzkoatik, uxatu zuten eta horrela itsasorako bidea galdu zuen. Ordutik, Aturrirekiko eta Baionako portuarekiko lotura ezinbestekoa bilakatu zen. Bastidak Nafarroako erresumari itsas bide bat ahalbidetu ziezaiokeen, herria zeharkatzen duen Aturriren Joyeuse ibaiadarrari esker.
Arkitektura berezia
Bastida batek arkitektura berezia izaten du, bide erregular bat errespetatzen baitu. Hala, Bastida herria portu zaharretik elizara doan ardatz nagusiaren inguruan egina da. Eraikinak eta baratzeak perpendikularki jarriak dira eta denek neurri bera dute. Biztanle berri bakoitzari lur sail bat ematen zioten, “plaza” izenekoa. Bertan etxea eta cazalot deitu baratzea eraiki behar zituen. Karrikek angelu zuzenean mozten dituzte lur eremu horiek, eta karrika nagusia eremu zabalago batez hasten da: Arku plaza. Hastapenean merkatu plaza izan behar zuen, gaur egun, plano horiek zehazki kontserbatuak izan baitira.
Notre Dame de l'Assomption eliza
1315ean egin zuten harrizko eliza, auzotik urrundua, bastida gehienetan bezala. Elizak funtzio berezia zuen. Nafarroako agintariak elizako kalostrapean biltzen ziren herritik iragaitean. Azken biltzarra 1789an egin zuten, eta orduko hartan Bastidak Frantziako erresumari lotzea erabaki zuen.
Hilerri israeldarra
XVII. mende hastapenean, judu serafatak Inkisizioari ihes eginez Espainia eta Portugaletik joan ziren, eta Bastidara sartu. Estatutu aski autonomoa zuten juduek bertan. Hori bai, herriari mediku eta apotikario bat eskaini behar zizkieten. Historiaren garai horretatik, gaur egun, hilerria eta abizen batzuk baizik ez dira gelditzen.
Artisautza herrian
Badira Bastidan hamabost artisau. “Gaur egun objektu formatatuen ekoizpen aroan gara”, dio J. Pineauk, arte artisauen elkarteko lehendakariak, “batez ere industriari dagokionez. Bastidako munizipalitateak, azken hogei urte hauetan, artisauak instalatzen lagundu ditu. Horien etika sorkuntza segurtatzea da, dibertsitatea eta materialen noblezia bermatuz. Beren dendak Arku plazaren inguruan dira, Darriex baserrian, eliza ondoan eta inguruetan. Urte guztian zehar irekiak dira tailerrak. Izan kuriosak, pusa atea eta ongi etorriak izanen zarete”. Irailaren 13 eta 14an Euskal Herriko Buztin merkatua izaten da Bastidan. Frantziako eta Europako 50 bat buztingile hurbiltzen dira herrira eta haien lanak erakusten dituzte.
"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.
Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]
EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]
Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.
Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]
Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.
Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]
Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.
Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.
Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.
Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]
96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.
Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]