Xabier Portugal eta Rotu Astrain

Joxerra Aizpurua
Alberto Elosegi
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Elhuyarren ari ginen 1984. urtean, bideogintzari ateak zabaldu genizkion, zientzia dibulgazioaren formatu berri gisa. Ikasleentzat nahi genituen filmak eta hautatutako lehen gaia “Robot industrialak” izan zen. Bagenekien Ikastolen Elkarteak audiobisualen atal indartsua zuela eta beraiengana jo genuen ideiaren zirriborroarekin. Proiektua gustatu eta kofiantzatzea erabaki genuen guk informazioa eta beraiek zinema-teknika jarriz.

Hantxe ezagutu nituen Xabier eta Rotu eta beraiekin aritu nintzen ia urtebetez hau eta bestea grabatzen.

Xabierrek gutxi zekien robotaz, baina lanaren amaieran guk bezainbeste bai; gidoia idaztea eta eszenak zehaztea bere lana izan zen, lanen koordinazioarekin batera. Rotu ixila zen, baina eszena eta irudien kalitatea bere kamerekin lortu zituen.

90eko hamarkadan utzi gintuen Rotuk, ixilik utzi ere. Aurten Xabierrek utzi gaitu eta “memoria historikoa” aldarrikatzen utzi gaitu, bere azkenetako lana Pasaian 1936ko gudan desagertutakoen memoria berpiztea izan baita.

Rotu irudiarekin eta Xabier kritika, zinema eta alkate-izanarekin lotzen badira ere, nik euskarazko zientzia dibulgazioaren alorrarekin ere lotu nahi ditut, egunen batean inork Googlen euskara, zientzia, robotak, dibulgazioa edo antzeko hitzak sartzen baditu bilaketaren emaitzan Rotu eta Xabier azal daitezen.

Zientzian eta teknologian egunero argitaratzen dira lorpenak eta lorpen horiekin batera ikerlarien izen-abizenak. Aurrekoak ez du balio, azkenak bakarrik balio du eta lorpenaren historia azkeneko unera mugatzen da; atzo ez da historia, gaur ere ez, oraintxe baino ez da historia eta ez gara konturatzen hau gaur lortu bada, atzo hura egin zelako eta herenegun hark ideia bat izan zuelako izan dela. Gainera, zientzialariak espezialista izan behar du eta zientziaz jakin behar du eta gainerako arloez kezkatzea gaizki ikusita dago.

Rotu eta Xabier eta batez ere azken hau, alor askotan aritu ziren, beraz gaurko estandarretatik at izango lirateke; hala ere Xabierrek, arestian esan bezala, aurrekoak gaurkora ekarri nahi izan ditu bera desagertu aurretik eta bide batez gu, gure egoera eta gure etorkizuna atzokoaren jarraipena eta ondorioa dela gogorarazi digu.

Lerro hauen bidez Xabier eta Rotu gogora ekarri nahi ditut, zientzia dibulgazioaren izenean hain zuzen ere, jakin baitakigu etorkizunean ere, historia zubi amaitezina dela pentsatzen duten euskaldunak izango direla. Haientzat!

Azkenak
Olatz Salvador
Konfort gunea

Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.

------------------------------------------------

Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]


Ezkabako ihesaldia gogoratzeko, La Fuga mendi-martxa

Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.


Atzera bota dute Zaragoza eta Araba arteko goi tentsioko linearen proiektua

Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]


2025-03-28 | ARGIA
200.000 euro lortzeko kanpaina abiatu du Integrazio Batzordeak

Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]


2025-03-28 | Irutxuloko Hitza
Metroaren lanetako gainkostua 33,3 milioi eurokoa dela adierazi du Eusko Jaurlaritzak

EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.


AEBn ekoizten ez diren autoei %25eko muga-zergak ezarriko dizkiela iragarri du Trumpek

Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez. 


2025-03-27 | Arabako Alea
Greba mugagabea hasi dute Gasteizko lorezainek

%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.


Borrokak balio du: Israel Premier Tech, ez aurten, ez inoiz

Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]


Biharamunen lantegia
Zer ikertu herritarrek erabakitzen dute

Ikerketa parte-hartzailea eta gogoetatsua bultzatzen du Biharamunen Lantegia kooperatibak, eta zientzia eta ikerketa herriarengana hurbiltzeko lan egiten du. Duela urte eta erditik egoitza Bidarten dauka, eta Institut Curie-rekin elkarlanean Iker Herria ikerketa zentroa sortzeko... [+]


2025-03-27 | ARGIA
Euskal sagardo ekologikoaren bereizgarria, kupeletan jartzeko gertu

Txotx denboraldian eredu ekologikoan ekoiztutako Euskal Sagardoaren eskaintza izango da hainbat sagardotegitan, eta hura bistaratzeko, Jatorri Deiturak eta ENEEK-Ekolurrak kupeletan paratzeko euskarria aurkeztu dute.


2025-03-27 | Kontxita Beitia
Atzo bezain ozen! NATO pikutara soldaduskarik ez

Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]


Etxarri Gaztetxearen aldeko zenbait gaztek Bilboko udaletxeko osoko bilkura eten dute

Amenabar enpresak Bilboko Udalaren eskutik apirilaren 4rako agindu duten desalojoaren kontra azaldu dira bilkuran. Poliziak indarrez kanporatu ditu. Ostiral honetan18.30ean, Errekaldeko Plazatik hasiko den manifestaziora batzeko deia luzatu dute gazteek, baita desalojoaren... [+]


Bruselaren kitak ezkutatzen duena: simulakroak eskolan, “kooperazioa” militarrekin...

Europako Batzordeak aurkeztu duen plana ustezko gerra edo hondamendi baten aurrean “bizirauteko” kit batetik harago doa: hogeita hamar neurri proposatu ditu eskoletan, enpresetan eta herritarren artean militarismoa eta beldurra sustatuko dutenak.


2025-03-27 | ARGIA
proiektuak 10 urte!
Lurrari begiratzen diogunok badugu aldizkari berezi eta berria: Bizi Baratzea Orria

Gaur, martxoak 27, ARGIA komunikabidearen egoitzan aurkeztu dugu Bizi Baratzea Orria, urtaro bakoitzean zabalduko den aldizkari berria. Horrekin batera ospatu dugu ARGIAren Bizi Baratzea proiektuak 10 urte betetzen dituela aurten. Bizi Baratzeako kolaboratzaileak eta ARGIAko... [+]


Eguneraketa berriak daude