Matematikaren izen-abizenak
“Pertsona jantziak Mozart, Van Gogh, Dalí, Shakespeare, Cervantes edo Chaplin bezalako buruargi edo jakintsuen obra eta bizitza ezagutu behar dituela suposatzen da. Hala ere, ulergarri eta justifikagarria da beste jakintsu batzuei buruz ia ezer ez jakitea”.
Horrela aurkeztu du Espainiako Matematikaren Errege Elkarteak El rostro humano de las matemáticas (Matematikaren giza aurpegia) erakusketa. Agian, zientziaren adar horren abstrakzioak eragiten du pertsona jantziak matematikan biluz izatea; erakusketa honek oso eremu konkretura ekartzen du abstrakzio hori: 25 mendez matematika “osatuz” joan diren zientzialarietako batzuk aurkezten dizkigute, batez ere egin zituzten aurkikuntzen berri emanez, baina haien bizitzen bestelako pasarte batzuk ere gogoratuz.
Hogei izen guztira, bakan batzuk –Pitagoras, Newton, Descartes...– hasierako paragrafokoen maila berekoak ospez, gehienak ezezagun samarrak. Baten batek daki, esaterako, probabilitateaz zeuzkan ezaupideei esker dadotan jokatzetik bizi izan zen Geronimo Cardano nor izan zen? Inork ezagutzen al du Evariste Galois, bere teoria gehienak espetxean garatu eta, hogei urte zituela dueluan hiltzeko bezperan, lagunei bidalitako gutunean jaso zituena? Eta nork aditu du behin ere Sofia Kovalevskayaren izena? Emakumeek ikastea galarazita zuten garai batean, mila trikimailu asmatu behar izan zituen debekatutako apunteak eskuratzeko, maite ez zuen gizonarekin ezkontzea barne.
Halako pertsonaiak aurkeztuko dizkigute, hilaren 31ra arte Iruñeko Planetarioan. Donostiako Zientziaren Kutxagunean hiru hilabete eman zituen erakusketak eta,mihiluzeek diotenez, oharkabean igaro zen. Ea oraingoan suerte handiagoa duen. Badakizue, arrakasta ez da zientzia zehatza.
Urriaren 31tik azaroaren 2ra Gazte Koordinadora Sozialistak eta Ikasle Abertzaleak-ek Gazte Topagune Sozialista egin dute Altsasun (Nafarroa). Europan eta Euskal Herrian hedatzen ari diren “proiektu atzerakoiak” jarri dituzte jomugan eta joera horiei ez dietela... [+]
Turkiaren ekimena babestu dute nazioarteko herrialde ugarik, gehienak arabiarrak edo islamiarrak, baita Hegoafrika, Brasil, Kuba, Errusia, Norvegia eta Vietnamek ere, besteren artean.
Ugariak dira Dana denboraleak Valentzian eragin duen hondamendiaz egin diren irakurketak. Beste faktore batzuen artean, gizakiak naturari ebatsitako eremuez luze mintzo dira hedabideak, ibai eta itsaso ertzak hormigoiarekin betetzeak duen arriskua dela-eta. Hormigoiarekin... [+]
Kasu Hegoaldeko begirada horri. Lehen-lehenik desmitifikatu larre berde, etxe zuri eta teila gorrien lur ederrekiko miresmen itsua, halako maitasun inkondizionala, hizkerari eta ustezko bizitzeko manerari loturiko fetitxismoa. Utz, Ruper Ordorikari sarri entzun gisan,... [+]
Korrika eta presaka ekarri dute megafonoa. Hau onartezina da. Hau ezin da onartu. Denok batera oihu egin dezagun, ezin dugu honela jarraitu. Zurean ere sartu direla? Bai arrazoi duzu, jo ditzagun txaloak zuretzat. Hurrengo astean hemen batuko gara denok eta aurre egingo diegu,... [+]
Iragarritako heriotza baten kronika. Donostiako Udalak Egiako Kaleko Afari Solidarioak debekatu ditu, «segurtasunaren» aitzakian. Bizpahiru urte dira Egian segurtasuna guztien ahotan dagoela, eta azken hilabeteotan, talde eskuindarren gorakadarekin, egoerak okerrera... [+]
Azken asteetan mobilizazio arrazistak piztu dira Gasteizko Errota eta Donostiako Egia auzoetan, eta biek iragarri dute asteroko deialdiei eusteko asmoa. Haien artean desberdintasunak daude, baita antzekotasun asko ere: sustatzaileak anonimoak izatea, konfrontazioa bilatzea, edo... [+]
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Mendirik altuenetako okoilu gordeetan. Ziztu biziz haize hotzak zazpi hilabetez neguztatzen duen zokoan. Udan igotzen dituzten azienda saldoek motzean eusten dioten belaze bazterretako zuhaixken altzoan. Bertan ezin biziraunari eutsi eta basoak ere txil egin eta urrun-urrunera... [+]
Sardina bat... bi sardina... topatu ziren...
Atlantikoan, Mediterraneoan, Indikoan, Pazifikoan… Gauez bada, 25-55 metroko sakoneran; egunez sakonago, 100 metrorainokoan, harrapariengandik babesteko.
Udazken betean gaudela arnas bideei erreparatu beharra daukagu, garai honetan ia gehienok izango baitugu katarroren bat. Hori bakarrik denean gustura, arnasbideetako gaitz larriagoak zeharo gaiztotuta dabilzkigulako azkenaldian. Gure artean aurre zaintza egitea ohitura zabaldua... [+]
WikiProject AI Cleanup proiektuari ekin diote Wikipedian: "Adimen Artifizialaren garbiketa", nolabait esatearren. Wikilari boluntarioak momentuz ingelesez, frantsesez eta alemanez hasi dira adimen artifizialaren bidez sortutako materialak detektatu eta (okerrak... [+]