André Malraux 1936ko Espainiako gerraz

  • André Malraux ::Esperantza

    Alberdania, Elkar

    orrialdeak ::632

    prezioa ::23€

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
André Malraux (1901-1976) Indotxinan ibili zen joan den mendeko hogeigarren hamarkadan, eta garai hartan oinarritutako gertaerekin bi nobela idatzi zituen: Les conquérants (1928) eta Goncourt saria irabaztera eramango zuen La condition humaine (1933). Borrokalari antifaxista sutsua zenez, Franco eta haren militar faxistak Espainiako Errepublikaren aurka matxinatu zirela jakin orduko erabaki zuen indar errepublikarren alde borrokatzera joatea. Eta 1937ko otsailera arte borrokan jardun zuen berak antolatutako hegazkin eskuadrilak, harik eta bertan parte hartu zuten lagun onenak hil edo zauritu eta hegazkinak suntsituta zeudenean, borroka utzi eta AEBetara eta Kanadara joan zen arte, Espainiako Errepublikarentzako laguntza eskatzera. Bidaia horietan sortu omen zen Karlos Zabalak euskaratu duen Esperantza liburuaren ernamuina, faxismoa geldiaraztea posible zela aldarrikatzen zuen lana. Esperantza 1936ko uztailaren 18-19ko gauean hasten da, militar faxistei aurre egiteko asmoz langileria armatzen hasi zenean, eta 1937ko martxoaren 20an amaitzen, 70. brigada mistoak faxisten alde ari ziren italiarrei irabazi zietenean Guadalajaran.
Karlos Zabala
«Espainian faxismoa gelditzeko aukera egon zitekeela uste zuen»

Zein ziren Malrauxen usteak Espainiara borrokatzera joateko?


Malrauxek ikusia zuen nola Hitlerrek Europako alderdi komunistarik boteretsuena deuseztu zuen, nola nazi austriarrek estatu kolpea egin eta boterea eskuratu zuten, eta nola italiarrek Etiopia inbaditu zuten. Espainian, faxismoa gelditzeko aukera egon zitekeen. Eta faxismoaren kontra borrokatzera joan zen Madrilera.

Inor harritu al zuen haren jarrerak?


Ez asko. Malraux oso idazle ezaguna zen ordurako, baina faxismoaren kontra agertutako konpromiso politikoarengatik ere guztiz ezaguna zen.

Madrilera iristean zein lan eman zion Errepublikako presidenteak Malrauxi?


Espainiako gobernuak atzerrian hegazkinak erosteko beharra zeukan. Ez zegoen hegazkin modernorik lortzerik ez Frantzian ez inon gobernuei zuzen eskatuta. Malrauxek Espainiako gobernuaren diruarekin ahal ziren eta hegazkin gehienak erosi eta eskifaiak kontratatu behar zituen. Hori egin ondoren, Malraux berak zuzendu zuen 1936ko abuztutik 1937ko otsailera arte –suntsitu zuten arte– borrokan jardun zuen España eskuadrila txikia. 130bat lagunek osatu zuten: gehienak frantsesak, sei italiar, hiru belgikar, portugaldar bat, bi jugoslaviar, aljeriar bat, errusiar bat, txekiar bat, indonesiar bat eta euskaldun bat ere izan zen, Barca mekanikaria, itzultzaile lana ere egiten zuena, eskuadrilako gehienek gaztelaniaz lau hitz baino ez zekitelako.

Azkenak
2024-11-19 | Leire Ibar
Langile bat hil da Petronorren konortea galdu ostean

Astelehen honetan zendu da langilea Muskizeko enpresan, mantentze lanak egiten zituen bitartean. Zerbitzu medikuek berehala esku hartu bazuten ere, ez zuten lortu suspertzea. UGT sindikatuak lan istripu honen arrazoiak ikertzea exijitu du.


2024-11-19 | Leire Ibar
Palestinako genozidioa salatuko du ikasturte honetan ere Gure Haurrak Ere Badira mugimenduak

Azaroak 20an, Haurren Nazioarteko Eguna, ikastetxe sarreretan krespoi belzdun bandera palestinarra eta bi zapata pare jartzea proposatu du hezkuntza arloko ekimen herritarrak. Azaroaren 30etik urtarrilaren 31ra bitartean haur palestinarrentzako elkartasun mezuak jaso eta ondoren... [+]


2024-11-19 | Leire Ibar
Ijito herria ikusarazteko programazio didaktiko bat prestatu du Hezkuntza Sailak

“Te Siklârel Romanipen” ikasketa plana prestatu dute Ijito Herriaren historia eta kultura Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan txertatzeko. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak sortu du proiektua, EHUrekin eta Amuge Euskadiko Emakume Ijitoen Elkartearekin... [+]


2024-11-19 | Leire Ibar
Nafarroako Unibertsitate Publikoak Justizia Errestauratiboko Titulua eskainiko du 2025ean

Bitartekaritzaren eta pertsonen arteko komunikazio zuzenaren bidez, izaera penaleko gatazka bati konponbidea aurkitzea da Justizia Errestauratiboaren helburua. NUPek eskainiko duen prestakuntza 100 ordukoa izango da eta ikasleei titulazioaren gastuen %90 ordainduko zaie. 


2024-11-19 | Pau Lluc i Pérez
Hainbaten artean, bat

Vicent Andrés Estellés poetaren hitzak harturik, bat naiz hainbat eta hainbat kasuren artean, eta ez kasu bakan, arraro edo ezohiko bat. Zoritxarrez, ez. Hainbaten artean, bat. Zehazki, Europako Kontseiluaren arabera, eta ibilbide handiko beste erakunde batzuen... [+]


2024-11-19 | Jon Torner Zabala
Fermin Muguruza: “Pradales lehendakaria bere Justizia Sailarekin ados dagoen jakin nahiko nuke”

Fermin Muguruzak kontzertua eskaini zuen pasa den larunbatean Martuteneko kartzelan, Iñaki Pikabea 'Piti' eta Joseba Sarrionandia ETAko kideek espetxe horretatik ihes egin eta 39 urtera. Orain, kontzertua dela-eta hainbat jenderen kexak jaso ostean, Eusko... [+]


2024-11-19 | Mikel Aramendi
G20ko protokoloa eta Txinaren lau marra gorri

Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]


Jaurlaritzak pobreenak berriro lotu ditu iruzurrarekin, dirulaguntzetan salaketak egiteko postontzi anonimoa jarrita

Duin bizi ahal izateko prestazio ekonomikoa jasotzen dutenak lupapean ditu, berriro ere, Eusko Jaurlaritzak: postontzia jarri du martxan, herritarrek modu anonimoan “jardun irregularren edozein susmo” jakinarazi dezaten, eta Lanbideko Kontrol Unitatea indartu du,... [+]


‘Bizkarsoro’ Donostiako zinemetara iritsiko da, Bageraren, udalaren eta SADEren elkarlanari esker

Bizkarsoro filma (Josu Martinez, 2023) Donostiako zinema aretoetan proiektatuko dute ostiral honetatik aurrera (hilak 22); SADEko Iñaki Elorzak azaldu duenez, bi aste inguruz proiektatuko dute printzipioz, eta, arrakasta baldin badu, denbora gehiagoz. Hala azaldu dute... [+]


2024-11-19 | Gedar
Kartzelatik irtetean ematen zen diru-laguntza apurra desagerrarazi dute Espainiako Estatuan

Nafarroako Salhaketak jakinarazi duenez, laguntza hori ezinbestekoa zen preso egondako pertsonek "gutxieneko oinarri ekonomiko bat" eduki zezaten, "askatasunean bizitzen hastera igarotzean". 480 eurokoa baino ez zen subsidioa.


2024-11-18 | Euskal Irratiak
Palestinar herriari elkartasuna helarazi diote Makeatik

Palestina, mediatikoki aurkeztua ez den bezala, aipatu zen joan den larunbatean Makean, mintzaldi, tailer, merkatu eta kontzertuen bidez.


2024-11-18 | Uriola.eus
Bilboko Higiezinen Azokan protesta egin dute asteburuan Euskal Herriko etxebizitza sindikatuek

Asteburu honetan Euskalduna Jauregian Euskadiko Etxebizitza eta Dekorazio Higiezinen-aretoa egon da. Sustatzaile eta higiezinen agentziek eraikuntza berriko promozioak eta bigarren eskuko etxebizitzak eskaini dituzte partikular eta profesionalen erosketa eta inbertsiorako... [+]


Eguneraketa berriak daude