Zikoizkeria finantzarioa

Iragan astean lurrikara finantzario berriaren lekuko izan gara. Lurrikara horren ondorioak ezezagunak dira oraindik, eta ez sorburu izan zuen AEBetan soilik, baizik eta mundu guztian; ekonomia amerikarra gaixotzen bada, mundu guztia kutsatzen baitu. Joan den astean historiako hondamen handiena gertatu zen, Lehman Brothers-ena, 430.000 milioi eurotako zorrarekin. Hondamenak 25.935 langileei eragin zien, eta 100.000 erakunderi, inbertsio fondoei eta pentsioei. Ez da lehenengo banku porrota izan, eta ez da azkenekoa izango. Larri dagoen beste banketxe amerikarra, Merrill Linch, azken unean Bank Of America-k bereganatu zuen. Ondorioz munduko burtsa guztia erori zen eta kolapso finantzarioa eragin. Banku zentralek, hondamendi okerragoa saihestu nahian, likidezia gehiago sartu behar izan zuten.

Zein da egoera horren giltza? Bankarien zikoizkeria, eta horri bide ematen dion sistema kapitalistaren basakeria, non balio duena irabaziak ahalik eta kostu gutxienaren bidez lortzea den. Banketxe amerikarrek pentsatu zuten baliabide gutxikoei maileguak emanez gero, diru gehiago irabaz zezaketela eta 900.000 milioi dolar eman zituzten kreditutan, “zabor hipoteka”k, alegia. Etxebizitzen balioa beti igotzen joango zela pentsatu zuten, hortaz ez zitzaien axola bezeroek lanpostua galdu eta zorretan geratzea. Finantzario askok uste zuten merkatu higiezinaren gainbehera pentsaezina zela AEBetan. Huts egin zuten. Orain eragin suntsitzaileak nozitzen ari gara. Zikoizkeriak euren aurka egin du! Larriena da hondamendia eragin duen sistema ekonomikoa irabazi garaietan interbentzionismoaren aurkakoa dela, baina galtzen ari denean laguntza publikoa eskatzen du, CEOE espainiarrak egin berri duen bezala. Orain ordain dezatela euren zikoizkeria! Eta ez diru publikoarekin.

Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


Eguneraketa berriak daude