Gasteiztxo

Patxi  Zubizarreta
Zaldi Ero
Halaxe du izena hiri domestiko honetan ibilbide turistikoa egiten duen trenak. Kamara eskuan, bozgorailutik esaten zaionari erne, bidaiariak hiriaren halako ikuspegi orokorra jasoko du, baina ezin izango ditu hiriko hainbat gauza begien bistako ikusi, ezin izango ditu hiriko hainbat ahots zoli entzun. Esate batera, bidaiariak agian erreparatu egingo dio kaleetan, Alavés futbol taldearen iragarkietan ageri den maskotari, hau da, azeriari; baina ez du jakingo gasteiztarrei gaztelaniaz ere “babazorro” esaten zaiela, eta baten batek noizbait “zorro” hori entzunik, zer eta azeri bat hautatu zuela taldearen maskotatzat. Akaso “Barrancal” bezalako kale izenak irakurriko ditu, baina ez du jakiterik izango “Barrenkale” izena dagoela horren jatorrian.

Hiriaren paisaia linguistikoak ez dio erraz pentsaraziko bertan bi hizkuntza ofizial daudela. Ama Zuriaren Plazan Mendia Optika ikusiko du, baina akatsa iritziko dio gero eta ugaltzenago ari den “k” letrari; aitzitik, ez du ikusiko dendaren kanpoaldean dagoen erakusleiho ttikia, eta are gutxiago termometroa, barometroa eta higrometroaren azpian dagoen “Joera” euskarazko hitza. Bisitaria aldi baterako etorria denez, ez da jabetuko hiritarron sentsibilitate linguistikoa –jarrera, oro har– apaldu egin dela urteen poderioz, epeldu, eta denda nahiz taberna berrien kartelak gaztelania hutsean daudela, eta euskara gaur egun ilusioarekin ez, baina profilekin eta tituluarekin lotzen dela. Lehen euskararen aterpe ziren pintadarik ere apenas ikusiko duen… –Babazorroa, euskaldunagotzat jotzen dituen Bilbo edo Donostiara joaten denean, harriduraz ohartzen da haietan ere paisaia linguistikoan gaztelaniak duen nagusitasun erabatekoaz–. Eta, hala ere, bidaiariak ez du entzuterik izango parkeetan guraso eta haurren artean gero eta gehiago egiten den euskara –zinez miresgarria da hiritar askok azken urteotan euskalduntzeko egindako ahalegin isila, kasik intimoa–. Bidaiariarentzat kontraesan hutsal ikusezin eta entzungaitzak dira hauek. Gogo-sabelak beterik, bertan goxo, bertan gris dagoen hiria da gurea.

Tranbia berrirako ipintzen ari diren errailen artetik doa Gasteiztxo, eta laster Marianisten ikastetxera helduko da trena. Eta bidaiariari bozgorailutik jakinaraziko diote Iñaki Urdangarinek bertan ikasi zuela, baina ez du jakiterik izango Ignacio Aldecoa idazleak askoz lehenago ikasi zuela bertan. Edo hirian badela euskaraz sortzen duen idazle multzo –hiritar gehienentzat ulertezin– bat, edota euskarazko liburuak hizpide dituen irakurle klub bat.

Parkeak eta hirigunea ezagutu ostean, kamara atzera poltsan eta entzumena laxoturik, bidaiariak Gasteiztxotik pozarren jaitsi, eta Plaza Berrira joko du freskagarri bat hartzera. Baztertxo tabernako terrazan eseriko da akaso, eta ez du jakiterik izango han Herrikoia liburudenda egon zela luzaroan –garai hauen sinbolo ezin hobea: liburudenda-taberna–, eta zenbait iraganminaz oroitzen dela sasoi hartaz, hango lagunarteaz, hango aurkezpen giroaz… Bitartean babazorroak zorabioa sentituko du AHTren abiadura bera baino azkarrago doan denboraren eraginez, eta pentsatuko du, zentzu askotan, optikako “Joera” hitza inguratzen duten bi triangeluetan –antizikloiaren gorantzako berdea eta borraskaren beherantzako gorria–, seguruenik beheranzkoa egongo dela pizturik, eta eguraldi gorria, eguraldi petrala datorkigula. Entzuna du udalean badela kafe antzoki bat sortzeko asmorik, baina babazorroak konkludituko du berarentzat desio ez duen hiri domestikoa ikusi duela bidaiariak, eta berak ere ohitu beharko duela hiri arrotz, kanpoeder eta pitxiplastikozko hau ikustera.

Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Sostengua adierazi diote Marieniako lurren aldeko borrokari hogei kolektibok

Kanboko Marienia eremuan etxebizitzak eraikitzeko proiektua badu Bouygues Immobilier agentziak. "Elkarlanaren bidez" zein "indar harremana" mantenduta, proiektua ezeztatzeko borroka eramateko determinazioa plazaratu dute adierazpen bateratu... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Langile bat hil da Zornotzan, Forest Trafic SL enpresan

Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.


Eguneraketa berriak daude