Euskara jakin nahi duzue ala ez?

Arantxa Urbe
Gasteizko Hezkuntza Sailak derrigorrezko hezkuntzarako euskara, gaztelania eta gutxienez atzerriko hizkuntza bat ikasi eta irakasteko hizkuntza eredu bakarra ezarriko duela adierazi du.

Beude lasai gaztelaniaren desagerpenarekin kezkatuta daudenak. Norbaitek, agian, zor die azaltzea 25 urtetako hizkuntza ereduen esperientziak garbi erakutsi duela EAEko ikasle guztiek maila onargarrian menderatzen dutela gaztelania derrigorrezko ikastaldia amaitzen dutenean. Eta hori, ikasten duten eredua edozein delarik. Are gehiago, D ereduan ikasten duten ikasleek A ereduan ikasi dutenen pareko emaitzak edo hobeak lortzen dituzte. Kezka, aldiz, euskarak sortzen du, sortzekotan.

Laburbilduz, gazteek eskolan, gutxienez, hamalu urte igaro ondoren, eskolatik irteten dira denak gaztelaniatuak, eta gehienak, euskaraz maila onargarrian komunikatzeko gaitasunik gabe.

Hori horrela dela erakutsi dute, gainera, Gasteizko Hezkuntza Sailetik sustatu diren hainbat probek. Azkenak, Europako Hizkuntzen Erreferentzia Markoaren B1 eta B2 hizkuntza maila bateratuetan oinarritutako probek.

Ebaluazioen proben datuak, ebidentziak, mahai gainean, Hezkuntza Sailari zintzotasunez jokatzea dagokio, bederen.

Har dezagun beste edozein zientzia, medikuntza esaterako. Ikerlariek terapiaren bat edo botikaren bat eragingarria ez dela eta osasunerako kaltegarria dela frogatuko balute, laster baztertuko litzateke, zalantzarik gabe. Nekez imajinatuko genuke norbait egokiak ez direla frogatu diren horiek iraunarazteko aldarrikatzen eta exijitzen!

Eta gainerako zientziatan horrela gertatzen bada, zergatik hezkuntzan ez?

Derecho a decidir el modelo de nuestros hijos taldea sortu da EAEn. Talde horrek, gurasoek beren seme-alabek zein hizkuntza eredutan ikasiko duten aukeratzeko eskubidea aldarrikatzen du. Zehatzago esateko, A hizkuntza eredua.

Legeak gurasoei aitortzen die beren seme-alabak zein hizkuntza eredutan hezi nahi dituzten aukeratzeko eskubidea. Horren gainetik, gurasoek beren seme-alabak ahalik eta egokien eta osoen hezteko betebeharra dute, gurasoen betebehar horrek bermatzen baitu benetan seme-alaben eskubidea.

Nahi adina teoria eta hitz jokoetan gal gaitezke. Auzia sinplea da, sormuinera jotzea bezain sinplea: onartuko al lukete beren seme-alabek hezkuntza ibilbidea amaitzean matematika gutxi edo ia ezer ez jakitea?

Edo benetako gakoa ote da ez dutela nahi beren seme-alabek euskara jakitea?

Hori horrela bada, legea exijitzen duenak legea betetzea du zor, eta euskararen legea garbia da horretan: EAEko ikasle guztiek, euskara eta gaztelania jakin behar dute derrigorrezko ikasketak amaitzean!

Azkenak
Lineal A idazkunik luzeena

Lineal A duela 4.800-4.500 urte erabilitako idazkera minoikoa da. Berriki, Kretako Knossos jauregi ezagunean, bolizko objektu berezi bat aurkitu dute, ziurrenik zeremonia-zetro gisa erabiliko zutena. Objektuak bi idazkun ditu; bata, kirtenean, laburragoa da eta aurkitutako... [+]


Gizonak frontera, emakumeak zubira

Londres, 1944. Dorothy izeneko emakume bati argazkiak atera zizkioten Waterloo zubian soldatze lanak egiten ari zela. Dorothyri buruz izena beste daturik ez daukagu, baina duela hamar urte arte hori ere ez genekien. Argazki sorta 2015ean topatu zuen Christine Wall... [+]


Resako aztarnategia Andosillan
Ebroko muga zaharraren lorratzetan

Nafarroako Erriberako Andosilla herrian, sorpresa ugari ematen ari den indusketa arkeologikoa egiten ari dira Aranzadiko arkeologoak eta herritar boluntario taldeak. Resako aztarnategian orain arte oso ezezaguna zaigun Goi Erdi Aroko gizarteak hobeto ulertzeko aztarnak aurkitu... [+]


Pippi Kaltzaluzek 80 urte bete ditu, beti bezain iraultzaile

Pippi Kaltzaluzeren istorioak lehenengoz kaleratu zirenetik 80 urte bete direla-eta, leku berezia eskaini diote Boloniako Nazioarteko Haur eta Gazte Liburu Azokan. Azkarra, independentea, errebeldea, lotsagabea, menderakaitza, apur bat basatia, sormen handikoa, ausarta eta... [+]


Trans Pertsonen Lehen Mailako Arretako Zerbitzuak jarriko ditu abian Osakidetzak

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako trans pertsonei zuzendutako protokolo asistentziala eguneratzea da helburua. Lehen Mailako Arretako Taldeak (LMAT), trans pertsonentzako Lehen Mailako Arretako Zerbitzu berriak (tLMAZ) eta Gurutzetako Unibertsitate Ospitalean dagoen Genero... [+]


Osakidetzako datuen kontraesanak: itxaron-zerrendak behera, herritarren kexak gora?

Jaurlaritzak ziurtatu du itxaron-zerrendak bi hilabetetik behera jaitsi direla azken hiruhilekoan. Manu Lezertua EAEko arartekoak, berriz, beste datu bat nabarmendu du herritarren kexei buruzko urteko txostenean: Osakidetzari dagozkion kexak %70 igo dira, eta batez ere... [+]


“Neutrotzat aurkezten dena, egiaz, ideologia nagusiaren konplizea da”

Gozamen aparta bezain deskribatzeko zaila dakar, norbaiten hitzak irakurri edo entzun ostean, zera pentsatzeak: “Horixe zen neu aurreko hartan azaltzen saiatu nintzena!”. Idazlea eta itzultzailea da María Reimóndez, eta galegoz aritzen da, hizkuntza... [+]


Unibertsitate pribatuak sortzeko baldintzak gogortu nahi ditu Espainiako Gobernuak

Ugaritu diren “txiringito pribatuei” muga jartzeko asmoz, unibertsitate berriak sortzeko baldintzak gogortu nahi ditu Espainiako Gobernuak. Euskal Herrian polemika artean jaio zen azken unibertsitate pribatuak adibidez, Gasteizko Euneizek, gaur gaurkoz ez ditu... [+]


2025-04-02 | Cira Crespo
Espainiako bandera

Juan Bautista Bilbao Batxi idazleak barku batean egiten zuen lan, eta bere bidaietako kronikak bidaltzen zituen Euzkadi egunkarira. Horri esker, XX. mende hasierako mundu osoko kronika interesgarriak ditugu, euskaraz. 1915eko ekainean, hain zuzen, Murtzian egin zuen... [+]


Segurtasuna, etorkinak eta beldurra

Segurtasun falta dagoen irudipena handitu dela azaldu du Eustaten azken txostenak. Gurean, Trapagaranen, Segurtasuna orain, delinkuenteen aurka manifestaziora deitu dute herritar batzuek.

Bi izan dira sentsazio hori zabaltzeko arrazoiak. Batetik, udalak Udaltzaingoaren... [+]


Haurtzaroaren denbora

Haurtzaroaren amaiera eleberri distopikoa idatzi zuen Arthur Clarkek, 1953. urtean: jolasteari utzi dion gizarte baten deskribapena. Eta ez al da bereziki haurtzaroa jolasteko garaia? Jolasteko, harritzeko, ikusmiratzeko eta galdera biziak egiteko unea. Ulertzeko tartea zabalik... [+]


2025-04-02 | Castillo Suárez
Erantzunak

Badira etxebizitzak saltzeko atarietara harpidetuta daudenak, etxe bat erosi nahiko luketelako. Tarteka etxeak ikusteko hitzorduak ere egiten dituzte, eta seguru nago saltzaileak badakiela pertsona horiek ez dutela etxea erosiko, ez bisitan etxeari aurkitzen dizkioten baina... [+]


2025-04-02 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Hirigintza militarra

Berriki zabaldu da Gazako lurralderako Egiptok egindako hirigintza-antolaketa plana. Marrazki batean jaso dira etorkizuneko kale, eraikin eta iruditeria, oraindik metraila eta lehergailuen usaina darion errealitate baten gain. Hirigintza proposamena, beste bonba jaurtiketa bat... [+]


Eguneraketa berriak daude