Euskalgintzari eta gizarte mugimenduei

Iñaki Martinez de Luna
Alex Larretxi
Koldok bere buruaz beste egin du. Lege zaharreko militantea zen: sindikalista, abertzalea, herri mugimenduetako kide aktiboa (izena asmatua da, gertaera, zoritxarrez, ez). Erabaki tragiko horren arrazoiak? Militantzia-ildotik jarraituko duen ondorengorik ezak eta bizitzaren ipartzat zituen idealek gizartean pisua galtzeak eragin zizkioten porrot sentsazioa eta frustrazioa. Beste hainbat militante ohi ere, Koldo bezala, erreta daude, horren erabaki tragikoa hartzera ez iritsi arren.

Gogorarazi behar dugu, garai batean gizarte mugimenduek jarraitzaile andana zutela, baina gaur egun ez. Garai horietan, alderdi politikoek ere areto handiak erraz betetzen zituzten eta gaur egun, betetzekotan, nekez.

Zer dela-eta? Akabo idealak? Mundu hobe bat aldarrikatzen duten baloreak galtzen ari dira? Akaso, indibidualismo berekoiak irentsi du gure gizartea? Ez dut uste horren irakurketa ezkorrik egin behar denik. Hor dihardute, adibidez, Gobernuz Kanpoko Erakundeek, gazte zintzo eta eskuzabal batzuen lekuko. Halaber, ekologia edo genero berdintasuna bezalako kezkak inoiz baino hedatuago daude gurean.

Kontua da, trantsizio politikoaren garaian Euskadik behar zaitu! bezalako leloak nagusitzen zirela, herri edo klase-interesak pertsonen aurretik zeuden; alegia, ikuspegi kolektiboa lehenesten zuten balioak nagusitzen zirela. Amestutako paradisua kolektiboa zen (komunismoa, Euskadi askatua…). XXI. mendean gauzek aldatu dute. Adibidez, duela aste pare bat poeta euskaldun gazte batek –irratian egindako elkarrizketan– pertsona jartzen zuen bere lehentasunen erpinean, bestelako ardura kolektibo eta sozialen aurretik. Balio kolektiboetatik igaro da pertsonarengan eraikitako balioetara; modernitateko balioetatik post-modernitateko balioetara. Oraingo paradisua norbanakoarena da. Balioen paradigma aldatu da!

Hortaz, XX. mendeko euskal gizartea eta gaurkoa ezberdinak dira eta jendea orain masiboki ez mobilizatzearen arrazoia horretan datza. Jendea mugiarazten zuten ideologiek, duela berrogei urte, herri, klase edo gizatalde batzuentzako bizimodu hobea eta zoriontsuagoa lortzea zuten helburu. Gaur egun, jendea mugiarazten duenak helburu bera du, baina beste bide ezberdin bat urratuz: garapen pertsonalarena. Pertsonaren zoriontasuna, inolako talderen bitartekaritzarik gabe.

Adibide bat: 2008ko EHUko uda ikastaroetan jendez gainezka egon diren ikastaroak Aprender a identificar y manejar las emociones en la vida cotidiana eta Optimismo para una vida mejor izan dira. Hori pentsaezina zen duela hamarkada batzuk, entzuleriaren arreta erakartzen zuten ideiak talde-ideologiak zirenean: Marx, Sabino Arana...

Balioen paradigma aldatu denez, gizartegintzan lan egiten duen orok eraginkorra izaten jarraituko badu, planteamendu berriei ekin beharko die; ez joan zen mendekoak errepikatzeari.

Egoera berri horri darraion arazoa, honakoa da: pertsonarengan eraikitako balio-sistema berrian nola txertatu herri, klase edo gizatalde baten oinarritutako aldarrikapena? Inon irakurri dudan (non? nori?) euskalgintzako adibide bat emango dut: euskararen aldeko aldarrikapena orain arte Euskal Herriaren izenean egin bada, gaur egun hizkuntza horrek gizabanakoari ekar liezaiokeen onuran ere oinarritu beharko da, aldarrikapena helburu kolektiboetatik, indibidualetara ere zabalduz. Euskalgintza izan edo beste gizarte mugimendua izan, estrategiak balioen paradigma berrira egokitu ezean, baliteke Koldorena kasu bakarra ez izatea.

Azkenak
“Yoga onkologikoa xamurtasunean eta errespetuan oinarritzen da”

Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.


2025-01-31 | Uriola.eus
Sukalde eta garbiketako grebaren lehen egunak %70etik gorako jarraipena izan zuen atzo, sindikatuen arabera

Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.


2025-01-31 | Euskal Irratiak
Ramuntxo Labat-Aramendi
“Duintasunez arituko gira; Ahetzeko herriko etxearen egoera egonkortu nahi dugu”

Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]


Iruñean Laba elkartearen eta Windsor tabernaren lokalak bateratuko dituzte

Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.


Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Greba Nafarroako hezkuntza publikoan
Ikasturteko hirugarren greba deialdia ere arrakastatsua izan dela diote sindikatuek

Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-30 | Julene Flamarique
Erantzukizunak eskatuko dituzte Zaldibarko tragediaren bosgarren urteurrenean

Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]


Zigor gehiago espero dituzte Zarauzko EAJko zinegotzi ohiaren etxearen auzian

EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]


2025-01-30 | Leire Ibar
Osasun publikoaren alde otsailaren 1ean Bilbon, Gasteizen eta Donostian kaleak betetzera deitu dute

Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]


2025-01-30 | Julene Flamarique
“Irabazi egin dugu”: Burlatako etxegabetzea gelditu du Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak

Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]


Isunak kendu dizkiete ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortutako donostiarrei

Eusko Jaurlaritzak isunak kendu dizkie ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortuak izan ziren Donostiako herritarrei. Manex Ralla eta Amaia Abendaño dira herritar horiek, isunak kendu dizkietela baieztatu diote hedabide honi.


2025-01-30 | Leire Ibar
EITBko Euskara Batzordeak salatu du euskararen eskakizuna baztertu dela zuzendaritza postuetan

EITBko Euskara Batzordeak gaitzespena adierazi du azken hilabeteetan egindako zuzendaritza postuetarako hautaketa prozesuak direla eta. Salatu dutenez, euskarazko C1 maila ez duten hiru pertsona hautatu dituzte postu garrantzitsuetarako: EITB Mediaren zuzendaritzarako, Social... [+]


Adifek dio AHTko obretan salatutako lan-esklabotza egoerak “gezurra” direla

AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".


2025-01-30 | Aiaraldea
Amurrioko Udalak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza 2025eko udal aurrekontuetan sartzeari

Ostegun honetako Udal Osoko Bilkuran eztabaidatu eta bozkatuko dira Amurrioko Udaleko 2025erako aurrekontuak eta, beste behin ere, Udal Gobernuak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen hitzarmen eta dirulaguntza berrezartzeari.


Eguneraketa berriak daude