Abarrak: Aita homosexuala berreraikitzen
Hotza. Hitz hori aukeratuko nuke Alison Bechdelen Fun home nobela grafikoan narratzaileak darabilen tonua deskribatzeko. Beharbada liburu autobiografikoa izateak eragina izango du, nork bere buruarekin distantzia neurtu beharrak-eta. Irakurle honi ordea, hoztasuna narrazioa gauzatu ahal izateko hautu teknikoa baino, estetika baten adierazle iruditu zaio.
Pennsylvaniako (AEB) Beech Creek herri txikian jaioa, Bechdelen aita institutuko irakaslea eta herriko ehortzetxeko zuzendaria zen. Etxe viktoriar batean bizi zen familia eta aitaren zaletasuna –obsesioa– eraikin hori dekoratzea zen. Kamioi batek harrapatuta hilko da aita. Gertakari hori da kontakizun osoaren ardatza: behin eta berriro puntu horretara itzuliko da narratzailea, aita istripuz hil ote zen ala bere buruaz beste egin zuen jakin nahian.
Istorioak aurrera egin ahala izango dugu, Bechdelekin batera, bere aitaren sexualitate ezkutuaren berri: soldadu izan zenean beste mutil batekin izandako harremana edo bere ikasle batekin izandakoa, besteak beste. Familia heterosexual tradizionalaren maskarapean dena, noski.
Aita berrezagutzeko lan horretan bere burua ere aurkituko du narratzaileak; lesbiana da Bechdel, baina unibertsitate garaian izandako zalantzen ondoren familiarekin garbi hitz egin zuen horretaz; aitak inoiz ez zuen pausoa eman –hil aurretik idatzi zion gutun batean “ez naiz heroi bat” esan zion–.
Lan autobiografikoa dela esan dut hasieran. Garrantzitsua izan daiteke hori liburua eskutan hartzean, baina ez da inolaz ere komiki hau bereizten duen ezaugarri bakarra. Esango nuke hiru zutabe nagusik ematen diotela indarra Bechdel formulari: pertsonaien pose hieratikoa oso ondo ezkontzen da narratzailearen izotzarekin; kolore zuri eta urdin argiek asko laguntzen dute protagonistak Steven Seagal baino apatikoago irudikatzen; eta saltsari azken ukitua emateko, literatura garaikideko –Camus, Joyce...– eta mitologia klasikoko erreferentziak. A, eta umore beltza, noski. Denak ere familiaren giro artikoa irudikatzera bideratutako aukerak dira eta liburu osoari batasuna ematen diote.
"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.
Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]
EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]
Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.
Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]
Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.
Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]
Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.
Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.
Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.
Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]
96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.
Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]