Gazteek gero eta gutxiago darabilte euskara

Inkesta soziolinguistikoa
Aldaketa handirik ez da Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak egindako IV. Inkesta Soziolinguistikoan. 15 urteko tartean (lehen inkesta 1991koa da eta azken datuak 2006an hartuak) Euskal Autonomia Erkidegoan euskararen ezagutzak eta erabilerak gora egin dute, Nafarroan bere horretan mantentzen dira eta Iparraldean galerak segitzen du. HPSk behin eta berriz azpimarratu du euskararen geroaren giltza, herritarrei dagokienez behinik behin, erabilera dela, eta HPSk berak begia erabileran jarri du inkestako datuak interpretatzeko orduan. Erabilerak gora egin du Euskal Herrian, gora egin du elebidun kopurua igo delako. Alegia, euskara ikasi eta erabiltzen duen jende gehiago dago gure artean. Kezkatzekoa dena da lehendik euskara zekitenek gero eta gutxiago erabiltzen dutela eta batez ere 16-24 urte artekoek. Eta zergatik erabiltzen dute euskara gero eta gutxiago gazteek? Patxi Baztarrika HPSko sailburuordeak inkestaren aurkezpen egunean ondoko testuingurua marraztu zuen: gero eta gazte gutxiagorentzat da euskara ama hizkuntza eta beraz, gaitasun gutxiago dute euskaraz gaztelaniaz edo frantsesez baino. Gune erdaldunetan bizi dira eta euskaraz aritzeko aukerak mugatuak dira.

Baztarrikak erabileraren beherakada hori normaltzat jo du, hiztuna inguratzen duten baldintzak kontuan hartuta. Alabaina, erabilerarik gabeko hizkuntzak etorkizunik ez duenez, praka bete lan bada inertzia hori aldatzen. Sailburuordeak 16 urtetik beherako hiztunak izan zituen gogoan, inkestan sartzen ez direnak eta azpimarratu zuen, inkesta eginez gero adin tarte horretako emaitzak hobeak liratekeela. Eskolaren eragina, ikasi eta erabili, baina haurrak gazte egiten diren neurrian euskara bazterrera eta erdarak aurrera.

Bestalde, Baztarrikak euskal gizartearen hiru ezaugarri azpimarratu zituen, elebakarrak sortzeko baldintza aproposak ezartzen dituztenak eta kontuan hartu beharrekoak: demografiaren zahartzea, jaiotze tasa baxua eta etorkinak.

Azkenak
Baztango aroztegiko zazpi auzipetuek dei egin dute otsailaren 1eko manifestaziora joateko

“Talde kriminal antolatu bat izatea eta derrigortze eta bortxa delitu larriak egin izana” egozten diete Espainiako fiskaltzak eta obraren enpresa arduradunak. Zehazki, 20 urteko kartzela zigorra eta 56.000 euro eskatu dituzte zazpi herritar horientzat.


2025-01-21 | Julene Flamarique
2024. urtean biolentziak “areagotu” direla ondorioztatu du Talaia Feministak

Lau ardatz nagusiren inguruan egin dute 2024ko azterketa: indarkeria matxista; lurraldea; gerra eta gatazka armatuak; eta eskuin muturra. Euskal Herrian “erresistentziak metatzea” funtsezkoa dela ondorioztatu du Talaia Feministak, eta analisiaren sozializazioaren... [+]


50 urte Potasaseko grebatik

Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]


Industria militarraren konbertsioa, behar etikoa

Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]


Oibarko ikastetxe publikoak D eredua izango du

Hezkuntza Departamentuak Oibarko ikastetxe publikoan D eredua ezarriko dutela iragarri du. Hilabeteetako protesten ondoren, euskarazko lerroa ezartzea lortu dute.


2025-01-21 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Joe Biden eta Marcus Garvey: barkamenak barkatzailea itsusten duenean

Bere agintaldiaren azken egunetan Joe Biden AEBetako presidenteak egikaritu duen barkamen-zaparrada historikoak zeresanik eman behar luke, halakoen onuradun ezagunenetako batzuen kasuan behintzat ezinbestez egin beharko litzatekeen irakurketagatik. Edo ez al da justiziaren... [+]


2025-01-21 | Hala Bedi
Ekaitz Samaniego (All In Da Haus): “Hemen irabazle bakarrak preso politikoak dira”

Joan dira All In Da Hauseko hiru final aurrekoak. Oñati, Gernika eta Hendaiako Gaztetxeetaraino iritsi da freestyle txapelketaren bederatzigarren edizioa. Orain arte egindako bide honen balorazio positiboa egiten dute antolatzaileek, "Euskal Herriko txoko hauetan,... [+]


Moriartitarrek ere badute Urrezko Danborra

Aitor Arregik, Jon Garañok, Jose Mari Goenagak, Asier Achak eta Xabier Berzosak osatzen dute ekoiztetxe donostiarra, eta euren lana aitortu nahi izan du Donostiako Udalak.


Umeek debekatuta dute Debako liburutegian egotea, denboraren zati handienean

6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]


Depresioarekin lotutako hainbat gene identifikatu dira lehenengoz, mundu osoko populazioetan

Dibertsitate genetikoaren ikuspegitik inoizko metaanalisi zabalena egin dute, depresioaren arriskuarekin lotutako geneak identifikatzeko. Horri esker, aurrez ezagutzen ez zituzten 700 aldaera eta 300 gene inguru aurkitu dituzte.


Larrialdi egoera Mexikorekin mugan: migratzaileen aurkako ehiza abiatu du Trumpek

"Ameriketako Estatu Batuen gainbehera aldia amaitu da", esanez abiatu du kargu hartze ekitaldiko diskurtsoa Donald Trumpek. Besteak beste, trans eta pertsona ez-bitarren eskubideak deuseztatuko dituela promestu du, baita energia berriztagarrien aldeko politikekin... [+]


2025-01-20 | ARGIA
Otegi buru, “belaunaldi berri batek” hartuko du EH Bilduren gidaritza

EH Bilduk astelehen honetan abian ipini du mahai politikoa berritzeko barne prozesua. Zuzendaritzak zerrenda proposatu du. Arnaldo Otegik buruzagi izaten segituko du.


Eguneraketa berriak daude