Oso kontentu nago planarekin. Euskal Kulturaren Planean bi garai daude EAEn: aurrekoa eta ondorengoa. Nik honelako puntuak nabarmenduko nituzke:

Planaren bidez gobernantza moduko politika garatzen ari da. Hau da, kultur arloko sektoreek beraiek, plan eraginkorren bidez eta administrazioarekin eztabaidan sorrarazi dute plana. Bere egikaritza eta aurrekontuen gauzatzea akordio bidez garatu da, parte-hartze bateratuaren bidez. Hamahiru talde iraunkor lanean ari dira, bi-hilero bilduz eta plana osatuz. Esperientziak hainbat herri sektorek herriko politika kulturaleko erabakien parte hartzea ahalbidetu du, politika erradikala egitea ekarri du, alegia.

Sektore hauek oso atomizatuta zeuden eta taldeak osatu ahala mintzakideak bihurtu dira. Mintzakidetza ona da berez, eta antolatua bada are hobeagoa.

Plana gauzatu arte, EAEko kultur erakundeek ez zuten inoiz elkarrekin funtzionatu eta duela bi urte, Jaurlaritzak, hiru Foru Aldundiek, hiriburuetako udaletxeek (Donostiakoa uneon kanpo dago) eta EUDELek informazioak elkartrukatzen dituzte, bakoitzak burutuko dituen ekimen kulturalak elkarri ezagutaraziz.

Erakundeen kudeaketarako egitura politikoak berritu ditugu: Euskal Kulturaren Behatokia sortu da, Kulturaren Euskal Kontseilua, Ikus-entzunezkoen Klusterra, Etxepare Institutua, Arteen eta Industria Kulturalen Institutua abian da.

Azkenik, politika sektoriala landu ahala sektore guztietan gertatzen denaren berri ezagutu dugu. Egiturak finkatuta daude, ikaspenak egin ditugu eta orain, aurrerapauso kualitatiboa lortzeko jauzia emango da. I. Kultur Planean jaso dugun esperientziaren arabera abiatuko da II. Kultur Plana.

Sektoreren batek planaren garapenean euskararen berezko autonomia falta dela adierazi du. Zer diozu honi buruz?

Nik ez dut horrela bizi, ez dut euskara eranskin bezala ikusten kulturaren planean. Alderantziz. Euskara presente dago ekimen guztietan, zeharka bada ere. Gure logika hori izaki, euskara planen ardatzetan presente dago. Kultur sektoreen eta instituzioen bilerak euskaraz egiten dira. Euskal Kulturaren Behatokiaren kasuan, berbarako, euskaraz aritzen da, eta beste arlotan, euskaraz eta gaztelaniaz. Nagusiki euskaraz lan egiten da. Euskarak alor horietan guztietan eragiten du, jendea pozik dago euskara ez delako bere horretan geratu, euskara bitartekoa da baita ere artearen, diskogintzaren eta DVDen sektorean.

Kultura produktu izatera pasa da azken hamarkadan. Horrek ez al du kutsu gutxiesgarririk?

Ez dut uste. Mundua irauli da, baita zentzu horretan kulturarekiko ikuspegia eta jokamoldea ere. Kulturaren ekonomia oso garrantzizkoa da gaur egun. Batez ere kulturak baliabideak behar dituelako, bitartekoak eta pertsonak. Aldez aurretiko inbertsioak behar ditu eta gero bere erabiltzaileek onartua izatea, edo bestela esanda: kulturak merkatuan sarrera eta harrera izan behar du. Kulturaren alorrean inbertsioak egin behar dira ezinbestean, sektore ekonomiko garrantzizkoa bilakatu baita, are gehiago, ekonomiaren lehentasunezko sektorea da kultura. Gainera, uneon, sustrai zaharrak dituzten beste sektore batzuek baino laguntza gehiago behar du, metalurgia berak baino, esaterako.

Kulturarena etorkizuneko jarrera bereziz ekin behar diogu. Gure herria eta kultura jokoan baitaude, bereziki herri txikia garelako. Globalizazioaren aro honetan baliabide gehiago jarri behar ditugu, gauden egoera ahula konpentsatzeko.

Bi mehatxu gogor ditugu bereziki: Nazioen gaindiko ekoizpenarena (Internet eta hedabide erraldoien bidez heldu zaiguna) eta Estatu anfitrioiaren kulturak dituen estatus, pisu eta eraginaren mehatxua.

Beraz, gure komunitateak ahalegin ekonomiko handia egin behar du, eta aldi berean jendea kontzientziatzeko eta autoestimua indartzeko esfortzu berezia. Gure kultura duina dela azaldu behar dugu, bakarra munduan. Guk lantzen ez badugu beste inork ez du egingo. Herritarrak ohartarazi behar ditugu kultura bizkortzeko modu hau funtsezkoa dela gure kultura munduan zabaltzeko. Erakutsi behar dugu sortzaileak eta ekoizleak ditugula, baita eskaintzeko eta trukatzeko ahalmena ere.

Garai industrialaren ondorengo honetan, kultur produkzioa zabaltzeko industria garaian ikasi genuena erabili behar dugu, bestela gure kultura gainbeherako prozesu batean sartuko da. Nondik nora joan behar dugun argi eta garbi planifikatzeko unea heldu da. II. Euskal Kulturaren Plana zentzu honetan hasiko da lantzen aurki.