Umetxoen emozioak arakatzen

Ume txikiak
Ume txikiak
1890. urtean William James psikologoak “burrunben erabateko nahasmena” bezala definitu zuen haurtxoen mundua, beraien adimenak inguruan gertatzen zena apenas mimetizatzen zuela esanez. XX. mendearen azken erdian, ordea, haurtxoen gogamena uste baino askoz ere konplexuagoa eta aberatsagoa dela ikusten hasi ziren. Elektroentzefalografiako eta irudi bidezko diagnostiko-teknikak erabiliz, ikusi ahal izan zen ibiltzeko eta hitz egiteko gai izan baino lehen ere haurtxoen gogamena emozio konplexuak –zeloak, enpatia edo etsipena bezalakoak– sentitzeko gai zela.

Bide horretan, denbora luzea darama Londresko Unibertsitatean Psikologia Kognitiboko katedraduna den Gergely Csibrak haurtxoen aurreneko bi urteak ikertzen. Eta umeen ikusmen-prozesuak aztertzen ditu batik bat, aditasun edo arreta-mailarik baxuenetatik hasita, baita begien mugimenduak ere, umetxoek objektuenganako eta pertsonenganako zer-nolako interesa duten jakiteko.

Ikerketa horietan Csibrak alde nabarmenak aurkitu omen ditu sexu batetik bestera. Dioenez, “mutikoek objektuei arreta gehiago jartzen diete, eta neskek pertsonenganako dute interes handiagoa”. Zer esan nahi du horrek? Ikertzaileak dioenez, zaila da oraingoz horri erantzutea, baina litekeena da diferentzia ez izatea kasualitatearen ondorio. Bizitzako lehen sei hilabeteetan, haurtxoak gai dira beren inguruko emozioak nolabait bereizteko, aurpegiko arrastoei begira, batez ere beren amaren aurpegiko adierazpenei begira. Aro horretan, aurpegiko keinuak erabakigarriak dira haurtxoentzat.

Csibrak beste ikerketa bat egin du tximinoekin, jolasek eta ikus-interakzioek haurtxoen garapenean –garapen kognitibo-emozionalean batez ere– duten garrantzia jakiteko. Ikerketa horretan sei hilabetez azpiko haurtxoei itxuraz berdinak ziren tximinoen argazki saila erakutsi zieten. Eta helduentzat ulertezina badirudi ere, haurtxoek ongi bereizten zuten tximino bakoitza, argazkiei jartzen zieten arretak ezin hobeto frogatu zuen bezala.

Azkenak
Osakidetzan egiturazko eta egiazko konponbideak eskatu dituzte Gasteiz, Bilbo eta Donostian

Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.


Aroztegiari ezetz esan dio jende oldeak Iruñean, eta auzipetuen absoluzioa eskatu du

Milaka eta milaka lagun elkartu dira larunbat bazkalondoan Iruñean, Baztango Aroztegiaren makroproiektuari aurkakotasuna adierazteko eta maiatzean epaituko dituzten zazpi auzipetuen absoluzioa eskatzeko. Bideoz grabatu dugu amaiera ekitaldiko hitzartzea [albistearen... [+]


Bonus track: non dago saria?

Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]


Argia Sarien kronika
Galga azkartasunari

Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Interneteko Argia Saria: Oroibidea

Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Banatu ditugu euskarazko komunikazioaren 2025eko Argia Sariak

Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]


2025-01-31 | ARGIA
ARGIAko lantaldearen mezua: Mundu ilunean, ARGIA gehiago

Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:

"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Urteko kanpaina onenaren Argia Saria: Altxa Burua

Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Merezimenduzko Argia Saria: Ene Kantak

Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik,  Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.


2025-01-31 | ARGIA
Entzunezko Argia Saria: BaDA!bil podcasta

Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Prentsako Argia Saria: Irutxuloko Hitza

Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Ikus-entzunezko Argia Saria: EITB Kultura

EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]


Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Eguneraketa berriak daude