Morfinazko lubakiak
Joan berri zaigun asteko ttakunaren hitzak ongi ulertu baditut, euskal idazle modernoak hil daitezen itxarotea besterik ez dugu,
Axular bezain klasiko eta entzutetsu bihurtu daitezen gazte-edo diren horiek.
Sarako erretorearen Gero hura ezagututa, itxaroten geratu baino, agian, aktuatu egin beharko genuke; gaur hobe, bihar baino. Sinpleki esanda, gauzak gerorako uzteak dakarren kalteaz ohartuta, bidezkoena da idazle modernoak akabatzea. Goizetik gauera. Batzuk labanaz, besteak garrotez, baten bat plastikozko poltsa buruan lotuz, eta inor gaindosiarekin. Fusilatu ere egin litezke, lubaki irekien aurrean…
Baina, ez dakit nola kudeatuko dugun afera hori, Eliza Amaren bosgarren manamendua eta Lehendakariaren lehen galdera etikoa aintzakotzat hartuta.
* * *
Lurpean, zizareak dira nagusi. Irakurle, jakin ezazu ezen ironiaz kontatzen dudala, berez negargura handia ematen didana. Izan ere, literatura-idazle izan nahiz irakurle, hildakoari mesede gutxi egin baitakioke lurra eman eta gero. Gutxi balio dio hari hil ondorengo erramuzko koroak. Zerraldoaren gainean, alargunak utzitako arrosa usaintsuen lurrinak. Panegirikoak.
Biziari, bizitzan egin behar zaio laztan. Bizitzan eman musu. Bizitzan izara artean atsegindu… Idazleak omentzekotan, txalotu ditzagun orain, eta ez gero. Plazera izan dezaten idazleek eurek ere, eta ez a posterioriko festazaleek bakarrik.
Jakina, diodan horrek beste eztabaida bat ere badakar berarekin. Eta ez du horrek zerikusirik letra klasikoen balioekin, balio etikoekin edo moralekin, izan azken horiek erreformazale edo kontraerreformazale. Ez du zerikusirik ez heriotza iragarritakoarekin ezta ustekabekoarekin ere.
Arestiko horrek berarekin dakarren gurdia da egungo gizartearen gainegiturak ez dituela aintzakotzat hartzen idazleak baldin eta best sellerrik idazten ez badute, eta, ez diela aitortzen aparteko tokirik erretaula modernoetan idazle lurtarragoei.
Hori batetik, eta, bestetik, literatura-kritikariek eta literatura-dibulgatzaileek ez dutela asmatzen irakurle potentzialen goseak pizten… Batzuen kontura besteak, eta horiek haien kontura, gaizki gabiltza dentxoak.
* * *
Ez dezagun Axular biluztu, Saizarbitoria janzteko. Gainera, ez dakit nola moldatuko litzatekeen nafarraren sotanarekin.
Jaurlaritzak eta bestelako erakundeek argitaratu ohi dituzten datuen arabera, plazerez eta plazerarengatik euskarazko literaturarik irakurtzen ez duen gizarte batean bizi omen gara.
Hezkuntza-sistemaren baitan daudenek irakurtzen omen dute, eskolarako. Aldiz, aisian, denbora libretan, gutxik itzaltzen omen du telebista, paper zuriaren gaineko narrazio bati ekiteko. Poesia, teatroa eta saioa saldu ere ez ei dira egiten.
Eztabaida ez da autore baten literatura bai, eta bestearena ez. Eztabaida da aro zibernetikoaren garaian, oinarrizko alfabetizazioak hutsune nabariak dituen mundu batean bizi ote garen.
Eztabaida da soziolinguistikoki anormala den herri batean bizi ote garen ala ez… Independentzia, atxikimendu libre, foruzaletasun, komunismo edo sozialismoaren musikarekin morfinaturik bizi ote garen balizko lubaki askatzaileetan. Ahaztuta kulturaren esparru ohikoak, literatura barne.
Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.
Milaka eta milaka lagun elkartu dira larunbat bazkalondoan Iruñean, Baztango Aroztegiaren makroproiektuari aurkakotasuna adierazteko eta maiatzean epaituko dituzten zazpi auzipetuen absoluzioa eskatzeko. Bideoz grabatu dugu amaiera ekitaldiko hitzartzea [albistearen... [+]
Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]
Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]
Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]
Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]
Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:
"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]
Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]
Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik, Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.
Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]
Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]
EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]
Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.