Nora baian

Silphium laciniatum
Silphium laciniatum
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Ustez arrazoiaren jabetza dugun espeziekoon nora baitik nora ezera hosto baten lodieraren tarterik ere ez da izaten maiz. Galduta, norako bideari ekitekotan naturari begiratu behar, eta ikusi.

Aurrean izanagatik ikusten ez ditugunak ikusi. Adibidez, landareek argia behar dute elikatzeko eta zenbat eta argi gehiago orduan eta jaki gehiago, potoloago, ederrago. Geurean hegoaldera okertuko dira, handik begiratzen baikaitu eguzkiak. Horra lehen arrastoa, landareak ez dira eguzkira makurtu eta hegora okertuko, baina alde horretara adarje trinkoagoa, hostaje mardulagoa izango dute. Era berean, enborra garatzen duten landareetan, honen eraketa dugu bigarren arrasto: egurra moldatzen duten eraztunak hego aldera lodi eta iparrera meheagoak izango dira. Azken hau ez dut esaten, pentsatu egiten dut; bere burua non duen jakiteko astakirtenen batek enborren bat eraistea baliteke eta...

Haitzetan eta haritzetan goroldioa hezeenean haziko da, gehienetan iparraldean. Epelaren bila eguzkiari begiratuko dio ekiloreak edo eguzki-belarraren loreak (Helianthus annuus), baita minberaren hostoek ere (Mimosa pudica). Beste batzuek eguzkiari ihesi, ertzak ipar-hego lerroan izan arte bihurrituko dituzte hostoak, basamortuetako Larrea divaricata-k eta L. cuneifolia-k, adibidez. Amerikarrek iparrorratz landare deitzen diete. Norabidea topatzeko orratz asko dituzte kontinente hartan, Silphium laciniatum da beste bat. Eguzki-belarraren familiakoa da eta Ameriketako indioek bere erretxin ugaria sendagarri ezaguna dute. Hark ere hostoak mugituz eguzki beroenari ihes egiten dio. Hargin beltzetako Henry Longfellow-k 1843an bere Evangelina poeman landare hori bere gaitasun eta guzti aipatu zuenean, botanikari asentatuek isekaz hartu zuten. Besaulki erosoa galdu eta ipurdia hoztuko ote zaienaren beldur, mugitu ere egin nahi ez eta norabidea galtzearen gozamena sekula santan susmatu ere egingo ez dutenak, gaur aurretik ere bazirela...

Azkenak
52 herrialdek NBEri eskatu diote Israel armaz ez hornitzeko

Turkiaren ekimena babestu dute nazioarteko herrialde ugarik, gehienak arabiarrak edo islamiarrak, baita Hegoafrika, Brasil, Kuba, Errusia, Norvegia eta Vietnamek ere, besteren artean.


2024-11-04 | Bertsozale.eus
Osatu dira Gipuzkoako Bertsolari Txapelketako finalaurrekoak
Azken final-laurdena jokatuta, erabakita geratu da hurrengo fasean nortzuk ariko diren.

Baigorri-Tafalla senidetze eguna
Liturgia ez-katoliko bat Urdozeko kaperan

Kasu Hegoaldeko begirada horri. Lehen-lehenik desmitifikatu larre berde, etxe zuri eta teila gorrien lur ederrekiko miresmen itsua, halako maitasun inkondizionala, hizkerari eta ustezko bizitzeko manerari loturiko fetitxismoa. Utz, Ruper Ordorikari sarri entzun gisan,... [+]


2024-11-04 | Behe Banda
Barra warroak |
Ipuin bat kiskaltzeaz

Korrika eta presaka ekarri dute megafonoa. Hau onartezina da. Hau ezin da onartu. Denok batera oihu egin dezagun, ezin dugu honela jarraitu. Zurean ere sartu direla? Bai arrazoi duzu, jo ditzagun txaloak zuretzat. Hurrengo astean hemen batuko gara denok eta aurre egingo diegu,... [+]


Segurtasuna ala eskuin mutur berriaren amua?

Iragarritako heriotza baten kronika. Donostiako Udalak Egiako Kaleko Afari Solidarioak debekatu ditu, «segurtasunaren» aitzakian. Bizpahiru urte dira Egian segurtasuna guztien ahotan dagoela, eta azken hilabeteotan, talde eskuindarren gorakadarekin, egoerak okerrera... [+]


ANALISIA
Donostiako Egiako eta Gasteizko Errotako mobilizazio arrazistak (eta etorriko direnak): kointzidentziak eta galderak

Azken asteetan mobilizazio arrazistak piztu dira Gasteizko Errota eta Donostiako Egia auzoetan, eta biek iragarri dute asteroko deialdiei eusteko asmoa. Haien artean desberdintasunak daude, baita antzekotasun asko ere: sustatzaileak anonimoak izatea, konfrontazioa bilatzea, edo... [+]


2024-11-04 | Garazi Zabaleta
Mimogoxo
Edertasuna baino osasuna helburu duen proiektua Ezkion

Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]


2024-11-04 | Jakoba Errekondo
Eguzki-lore meteorologoa

Mendirik altuenetako okoilu gordeetan. Ziztu biziz haize hotzak zazpi hilabetez neguztatzen duen zokoan. Udan igotzen dituzten azienda saldoek motzean eusten dioten belaze bazterretako zuhaixken altzoan. Bertan ezin biziraunari eutsi eta basoak ere txil egin eta urrun-urrunera... [+]


Sardina europarra
Mugarik gabe, baina ez mugagabe

         Sardina bat... bi sardina... topatu ziren...

Atlantikoan, Mediterraneoan, Indikoan, Pazifikoan… Gauez bada, 25-55 metroko sakoneran; egunez sakonago, 100 metrorainokoan, harrapariengandik babesteko.


Birika-belarra

Udazken betean gaudela arnas bideei erreparatu beharra daukagu, garai honetan ia gehienok izango baitugu katarroren bat. Hori bakarrik denean gustura, arnasbideetako gaitz larriagoak zeharo gaiztotuta dabilzkigulako azkenaldian. Gure artean aurre zaintza egitea ohitura zabaldua... [+]


2024-11-01 | Sustatu | Sustatu
Wikipedia AA eduki okerretik (baina ez AA orotatik) askatzeko premia eta proiektua

WikiProject AI Cleanup proiektuari ekin diote Wikipedian: "Adimen Artifizialaren garbiketa", nolabait esatearren. Wikilari boluntarioak momentuz ingelesez, frantsesez eta alemanez hasi dira adimen artifizialaren bidez sortutako materialak detektatu eta (okerrak... [+]


‘Lo que no te cuentan de Donosti’-ren kontrako elkarretaratzea antolatu dute, beren deialdiarekin bat eginez

Hainbat eragile antifaxista eta antirrazistak antolatuta, Lo que no te cuentan de Donosti (LQNTCDD) taldearen kontrako elkarretaratzea antolatu dute, datorren astelehenean 20:00etan, Amarako Easo plazan. Telegram kanal horretatik, leku horretan deitua dute asteroko... [+]


2024-11-01 | Gedar
Portugaleteko Sastraka Gaztetxeko bederatzi kide epaituko dituzte

2020an birjabetu zuten espazioa Portugaleten, eta horren harira epaituko dituzte bederatzi pertsona azaroaren 5ean. Ostiral honetan manifestaziora deitu dute, 'Okupazioaren kontrako erasoak gelditu' lelopean.


Eguneraketa berriak daude