Barkatuko didazue, Josi nahiz Ur, baina nik ez dut jaso Gueroren irakur-maratoiari buruzko e-postarik. Euskal Idazleen Elkarteko bazkide ez naizelako izanen da, seguru aski; ez galdetu idazle izanik zergatik ez naizen bazkide, neronek ere ez dakit eta. Nire aspaldiko “ezetza garaietatik” zahartzaro aldera berbisitatu beharko dut bekatuak-eta kitatzeko, gorde dudan aztarna da. Badut gehiago, ez pentsa.

Niri printzipioz ez zait gaizki iruditzen –arrazoia duzu, Ur, kontra-erreformaren kontu horrekin–, baina ez dakit noraino den zilegi Axular gure balore eta sistema moralarekin neurtzea. Zalantzak ditut. Egia da bestalde Axularren euskara zoragarria dela, baina dioena garai hartarako hainbatetan esan izanak unibertsaltasuna kentzen dio, Kixotea edo Ausias Marchen lanei ez bezala.

Zergatik ez garen Katalunia!? Ai nola esan! Milaka dira arrazoiak. Koldo Izagirrek Lokuzio hiztegiaren sarreran dioen bezala, beharbada hemengo burgesia, oro har, ez delakoz euskaltzalea izan katalana izan den moduan. Horri eransten baldin badiogu hizkuntzaren egoera soziolinguistikoa, zailtasun objektiboa gazteleratik abiatzen den batendako, duela gutxi arteko batasun eza eta abar, panorama hortxe dago. Gainera, hemengo burgesiari –kontzeptu honek ez dakit balio duen dagoeneko– boterean paratu denean, kultura ez zaio gehiegi interesatu, benetako euskal izaerarekin oso ongi ezkontzen ez den zera islatzen ez duelako; izan ere euskal izaera definitzen duen ezaugarri nagusia lana baita, baina lan fisikoa, objektuak sortzearena, eta ez kultura bezalako gauza airezko bat.

Beste nonbait idatzi dut baina PNVri, Iban Zalduak dioen bezala, makina-erraminta interesatzen zaio batez ere eta ez, demagun, liburuak.

Iaz, Frankfurteko azokan, diru gehien mugitzen duen azoka, Herrialde Katalanak izan ziren gonbidatu (aurrekoan Nazio Arabiarrak, alderatzearren diot). Zer uste duzue, hori berez etorri zela? Ezta pentsatu ere. Generalitateak bi urtez izan zuen pertsona bat Frankfurten horrelako nazio txikia gonbidatua izan zedin eta lortu ondoren beste urtebete eman zuen dena antolatzen; seguru aski milaka bazkaritara gonbidatuko zituen kultura eragile deitzen diren horiek (kazetariak, idazleak, kritikoak eta abar), mila elkarrizketa eginen zituen, milaka euro joanen ziren kandidatura lortzeko. Inbertsio etekindun horrek harrotasunez beteko zuen Reusko ehun enpresari txikia, baina halaxe beteko zuen Goierriko erraminta enpresaria? Duda.

Hogei urte baino gehiago daraman zuen Gobernuko (neurri batean nire aldarrikapen hau faltsua da, zuk, Ur eginen bazenu bezalaxekoa, izan ere guk zergak beste toki batean pagatzen ditugunez ez dakit noraino dugun esatera noana esateko eskubidea) Kultura Sailak gutxi egiten du bertako kulturetako bat mundura zabaltzeko. Nola ez da oraindik antolatu Etxepare Institutua? Zer uste duzue Acantilado argitaletxean irakurtzen ditugun Europa ekialdeko (Letonia, Polonia, Estonia, Eslovenia...) liburu horiek guztiek ez dutela haien gobernuek emandako itzulpen-argitaralpen laguntzarik?

Zergatik ez da goi mailako itzultzaile ikasketak izanik, beste unibertsitate batzuekin akordiorik erdietsi euskara-beste hizkuntza baterako itzultzaileak prestatu eta itzulpenak egiten hasteko? Zergatik ez dira atzerriko argitaletxeak halako kongresu batera gonbidatzen hemengo argitaletxeekin harremanetan jarri eta itzulpen-argitarapena errazteko? Zergatik ez da Eusko Jaurlaritza urtean behin edo Madrilera eta Parisera erromeriyan abiatzen Euskal Astean hemengo kulturaren aurkezpena egitera?

Badakit, galdera gehiegi. Baina iruditzen zait kanporako jauzi hori derrigorrezkoa dugula, bestela usteldu eginen gara. Euskal Idazleen Elkartean izena eman behar baldin bada...