Hizkera burokratikoaz, itzulpenaz eta beste
- Euskara eta herri administrazioa gai hartuta aritu ziren hizketan Patxi Baztarrika EAEko Hizkuntza Politikarako sailburuordea eta Anjel Lertxundi idazlea, HAEE-IVAPen 25. urteurrena dela-eta. Lehena elebitasun pasiboaren balioaz aritu zen eta bigarrenak hizkera burokratikoaren koska ilunak aipatu zituen.
Baztarrikak orokorrean –herri administraziora mugatu gabe– elebitasun pasiboaren balioaz jabetu behar dugula adierazi zuen. Belaunaldi batzuetan ez omen dugu lortuko elebitasun simetrikoa eta elebitasun asimetriko horretan elebitasun pasiboari aitormen soziala egin behar zaiola azpimarratu zuen. Elebitasun pasiboarekin bi gauza lor ditzakegu, haren esanetan: batetik, euskaldunak euskaraz aritzeko aukera izango du –elebidun pasiboak euskaraz hitz egin ez, baina ulertzen duelako– eta bestetik, erdalduna euskaldunaren mundura gerturatuko dugu. Jauzi egin eta herri administrazioaren esparrura jo zuen Baztarrikak. Elebitasun asimetrikoaren testuinguru horretan itzulpengintzaz hitz egin nahi izan zuen. Esan zuenez gero eta zentzu gutxiago du herri administrazioan material guztia bi hizkuntzatan sistematikoki egiteak. Ia beti gaztelaniaz dago jatorrizko testua eta ondoren dator euskarazko itzulpena. Euskara mendeko dela aitortu zuen Baztarrikak. Zer egin bi hizkuntzei berdintasun estatusa emateko? Zehaztapen handiak egin ez bazituen ere, sailburuordearen ustez euskarak zein gaztelaniak beren espazioak izan beharko lituzkete, eta beste zenbaitetan biak batera joango lirateke. Ez da sistematikoki dena itzultzearen baliagarritasuna zalantzan jartzen den lehen aldia. Administrazioko langileek beraiek adierazi izan dute gaztelaniatik euskarara sistematikoki itzultzea alferrikako lana dela, eta era berean, beti euskara galtzaile dela.
Nola adierazi herritarrei ura moztuko dutela?
Alegia, edozein udalek zein hizkeraren bidez adieraziko die herritarrei ur mozketaren berria? Anjel Lertxundi hizkera burokratikoaren izurriteaz aritu zen. Politikoek eta burokratek erabiltzen duten hizkera da hizkera burokratikoa. Honako ezaugarriak dituela esan zuen Lertxundik: artifiziala, anbiguoa, abstraktua, laua, kolore bakarrekoa, zurruna... Hizkera horrek administraziorako balio zuela aitortu zuen Lertxundik nahiz eta batzuetan gehiegikeriak egiten diren. Beraz, hizkera burokratikoa bai, baina jakineko egoeretan, ez edozertarako eta edozein tokitan. Horregatik aipatu zuen izurrite hitza, bere ustez, administraziotik jauzi egin eta bestelako esparruak bete dituelako. Hedabideen adibidea jarri zuen. Hedabideek bere egin omen dute hizkera burokratikoa eta gainera bozgorailu funtzioa bete.
Ur mozketaren adibidera itzuliz, alkatearen eta herritarren arteko dialogoa irudikatu zuen Lertxundik. Alegia, alkateak asmatu beharko duela hizkerarik aproposena herritarrei esateko ura moztuko dutela.
Arratsaldeko lehen orduetan, 14:30ak aldera, Nafarroako ikastetxe publikoetako 30en bat langile sartu dira Iruñeko Nafarroako Hezkuntza Departamentuaren egoitzan eta sarreran eserialdia egin dute. Lehen ekintza gisa planteatu dute eta, adierazi dutenez, honen bidez... [+]
Ikusle euskaldun gehien biltzen dituen katea da ETB2, datuen arabera. Aldatu Gidoia mugimenduak agerraldia egin du Bizkarsororen kontraprogramatzearen harira. Salatu dute askotan ETB1 lehian sartzen dela ETB2rekin, eta "herritar guztiak eta publiko bakarra helburu izango... [+]
New York, 1960. Nazio Batuen Erakundeko bilkura batean Nigeriako kanpo ministro eta NBEko enbaxadore Jaja Wachukuk lo hartu zuen. Nigeriak independentzia lortu berri zuen urriaren lehenean. Beraz, Wachuku NBEko Nigeriako lehen ordezkaria zen eta kargua hartu berri... [+]
Ribabellosan 300 megawatioko gaitasuna duen eskala handiko datu zentroa eraikitzen ari da Merlin Propertiers enpresa madrildarra. Milaka milioi euro ari da gastatzen Iberiar Penintsula osoan, ustez puntako teknologia “jasangarria” duten baina elektro-intentsiboak... [+]
Hamabi haur eskola publiko daude Iruñean, eta horretatik bakarrean dago euskarazko eredua. Protesta egin dute dozena bat eragilek, eta euskal hiztunen “egoera berezia” aintzat har dezan galdegin diote udalari.
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Irutxuloko Hitzak asteartean parte hartu zuen Hordago - El Saltok antolatutako mahai inguruan, Hibai Arbide, Lucia Mbomio, Xalba Ramirez eta Miriam Najibi kazetariekin.
Ia 24 milioi euroko ordainsaria jaso zuen Jesús María Herrerak, CIE Automotiveko zuzendari exekutiboak, 2023an. 2022an 20 milioi euroko aparteko prima jaso, eta sei bider handitu zuen urteko soldata. Iberdrolak ere lekua hartu du podiumean, eta 2023an, energia... [+]
Abenduaren 13an mobilizazioa antolatu dute Santutxun (Bilbo), enpresa amerikarra palestinarren aurkako genozidioaren parte dela salatzeko. Auzoko kideek azpimarratu dute ez dutela nahi auzoan sarraskiari sostengua ematen dion enpresa multinazionalik.
Grebak 27 egun iraungo ditu, urtarrilaren 6 arte. Gutxieneko soldata kobratzeko “365 egunez eta 24 orduz” lan-baldintza “jasanezinetan” lan egiten dutela salatu dute, eta lanaldiaren benetako zenbaketa egin dezan exijitu.
Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.
HTSk boterea hartu duenetik, babes-eskaerak gelditu dituzte Mendebaldeko hainbat gobernuk. Alemaniak 47.270 eskaera utzi ditu bertan behera bat-batean, "Siriako etorkizun politikoa zalantzazkoa" dela argudiatuta.
Erasoen aurrean “kikilduko ez direla” eta "nazkaturik" daudela adierazi dute Lezo eta Errenteriako feministek eta autodefentsa feminista eta ekintza zuzena aldarrikatu dituzte.
Uharteko artzain egunean azaldu zuten Euskal Herriak nazioarteko ardi mozketa txapelketatan aritzeko onarpena lortu duela. Ofizialtasuna Eskoziako 2023ko munduko txapelketan etorri zen, euskal moztaileek aurkeztutako dosierra eta bertan egindako defentsa bikainaren ondorioz... [+]