Salmenten erregearen azkenaurrekoa
(Dutton, 2007)
Urtebetetzean oparitu zidaten A world wi-thout end, Un mundo sin fin nik jasotako bertsioan eta Un monde san fin Euskal Herriko beste erdara nagusian. Euskaraz, oraingoz, ezta hasiera ere. Liburua eskuetan hartu bezain laster ohartu nintzen lana izango zela irakurtzea; giharrentzat, esan nahi baita. 1.177 orrialde, aizue. Ez pentsa erraz erabiltzeko alea denik galestarrak emandako liburukotea. Baina best seller-a best seller da, eta oparia opari. Hortaz, kementsu ekin nion irakurtzeari, Follett writer baino seller hobea dela jakin arren.
Ez nadin hipokrita izan hala ere; banekien istorioaren bihurguneek gupida gabe erakarriko nindutela. Esan gabe doa, eszeptizismoz bapo hornitu nintzela irakurtzen hasi aurretik, badaezpada iruzkin honen antzeko ezer idaztea egokitzen zitzaidan edo. Neu ere literatura onaz dakitenen podiumetik hurbildu nahi nintzaion A world wi-thout end-i, neuk ere ganorazko kritikarien doinuz jardun nahi nuen Folletten prosa arrunt samarraz, pertsonaien psikologia lauaz, literaturaren historiari egin dion ekarpen ezaz.
Gogora dezagun nola gertatu ziren gauzak: Follettek orain hemeretzi urte kaleratu zuen The pillars of the Earth, Lurraren zutabeak, eta egilearen kontu-korrontearenak ere bai, hein handi batean. Orduko arrakastak oraingo ondorengoa ekarri du. Katedral baten eraikuntza izan bazen lehen liburuaren ardatza, katedral beraren lehen hondamendi zantzuek behar zuten segidaren aitzakia. Eta aitzakia besterik ez dira izan, zinez. Gasteizko Santa Maria katedrala berritzeko lanek eman omen zioten Folletti A world without end idazten hasteko inspirazioa; baina Kingsbridge-ko katedralaren ajeek liburuaren %3 ere ez dute betetzen, eskuzabalak izanda. Sekula estatua merkeagorik!
Bestela, lehenengo liburuaren ildo bera jorratzen da bigarrengoan. Matazak azpi-matazarekin korapiloa osatu, eta ea nola askatuko, loa galarazi irakurle txintxooi. Pertsonaiak zeharo dohatsuak edo biziki zitalak izan daitezke, The pillars of the Earth-en bezala. Erdibiderik ez fikziozko Erdi Aro honetan. Han-hemen Folletten ahalegintxoren bat igartzen da hori hala izan ez dadin, pare bat gaiztakeria txiki eginaraziz istorioko heroiei, baina gehiegi tematu gabe. Zerbait berri aipatzekotan, akaso, XIV. mendeko Europa suntsitu zuen izurriaren deskribapena. Hori da liburuaren elementurik interesgarrienetakoa gure uste apalean. Gainerakoan, sexu asko eta katedralgintza gutxi. Entretenimendu ordu batzuk –askotxo– nahi dituenarentzat zeharo gomendagarria. Horrek duen meritua aitor diezaiogun Follett jaunari.
Kutxa Banku Fundazioak adierazi du Kutxabankeko presidentearen adierazpenek ez dutela fundazioaren pentsamoldea islatzen, "Hizkuntza aniztasuna beti da aberastasun iturri, nekez izan daiteke oztopo", argudiatu dute.
Lineal A duela 4.800-4.500 urte erabilitako idazkera minoikoa da. Berriki, Kretako Knossos jauregi ezagunean, bolizko objektu berezi bat aurkitu dute, ziurrenik zeremonia-zetro gisa erabiliko zutena. Objektuak bi idazkun ditu; bata, kirtenean, laburragoa da eta aurkitutako... [+]
Londres, 1944. Dorothy izeneko emakume bati argazkiak atera zizkioten Waterloo zubian soldatze lanak egiten ari zela. Dorothyri buruz izena beste daturik ez daukagu, baina duela hamar urte arte hori ere ez genekien. Argazki sorta 2015ean topatu zuen Christine Wall... [+]
Nafarroako Erriberako Andosilla herrian, sorpresa ugari ematen ari den indusketa arkeologikoa egiten ari dira Aranzadiko arkeologoak eta herritar boluntario taldeak. Resako aztarnategian orain arte oso ezezaguna zaigun Goi Erdi Aroko gizarteak hobeto ulertzeko aztarnak aurkitu... [+]
Pippi Kaltzaluzeren istorioak lehenengoz kaleratu zirenetik 80 urte bete direla-eta, leku berezia eskaini diote Boloniako Nazioarteko Haur eta Gazte Liburu Azokan. Azkarra, independentea, errebeldea, lotsagabea, menderakaitza, apur bat basatia, sormen handikoa, ausarta eta... [+]
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako trans pertsonei zuzendutako protokolo asistentziala eguneratzea da helburua. Lehen Mailako Arretako Taldeak (LMAT), trans pertsonentzako Lehen Mailako Arretako Zerbitzu berriak (tLMAZ) eta Gurutzetako Unibertsitate Ospitalean dagoen Genero... [+]
Jaurlaritzak ziurtatu du itxaron-zerrendak bi hilabetetik behera jaitsi direla azken hiruhilekoan. Manu Lezertua EAEko arartekoak, berriz, beste datu bat nabarmendu du herritarren kexei buruzko urteko txostenean: Osakidetzari dagozkion kexak %70 igo dira, eta batez ere... [+]
Gozamen aparta bezain deskribatzeko zaila dakar, norbaiten hitzak irakurri edo entzun ostean, zera pentsatzeak: “Horixe zen neu aurreko hartan azaltzen saiatu nintzena!”. Idazlea eta itzultzailea da María Reimóndez, eta galegoz aritzen da, hizkuntza... [+]
Ugaritu diren “txiringito pribatuei” muga jartzeko asmoz, unibertsitate berriak sortzeko baldintzak gogortu nahi ditu Espainiako Gobernuak. Euskal Herrian polemika artean jaio zen azken unibertsitate pribatuak adibidez, Gasteizko Euneizek, gaur gaurkoz ez ditu... [+]
Juan Bautista Bilbao Batxi idazleak barku batean egiten zuen lan, eta bere bidaietako kronikak bidaltzen zituen Euzkadi egunkarira. Horri esker, XX. mende hasierako mundu osoko kronika interesgarriak ditugu, euskaraz. 1915eko ekainean, hain zuzen, Murtzian egin zuen... [+]
Segurtasun falta dagoen irudipena handitu dela azaldu du Eustaten azken txostenak. Gurean, Trapagaranen, Segurtasuna orain, delinkuenteen aurka manifestaziora deitu dute herritar batzuek.
Bi izan dira sentsazio hori zabaltzeko arrazoiak. Batetik, udalak Udaltzaingoaren... [+]
Haurtzaroaren amaiera eleberri distopikoa idatzi zuen Arthur Clarkek, 1953. urtean: jolasteari utzi dion gizarte baten deskribapena. Eta ez al da bereziki haurtzaroa jolasteko garaia? Jolasteko, harritzeko, ikusmiratzeko eta galdera biziak egiteko unea. Ulertzeko tartea zabalik... [+]
Badira etxebizitzak saltzeko atarietara harpidetuta daudenak, etxe bat erosi nahiko luketelako. Tarteka etxeak ikusteko hitzorduak ere egiten dituzte, eta seguru nago saltzaileak badakiela pertsona horiek ez dutela etxea erosiko, ez bisitan etxeari aurkitzen dizkioten baina... [+]
