Garo jendea
- Tasmaniarrak ditut Dicksonia antarctica bizikide berriak. Han hamabosteraino hazten omen den garo zuhaiskara, gure etxean, asko jota, hiru metrorainokoa egingo dela iruditzen zait. Argi ibili, hala ere, klima aldaketarekin. Egitekoa den edozein landaketaren ezaugarriak erabakitzerakoan etorkizunean pentsatu, derrigor kontutan hartu beharrekoa da etengabeko aldaketaren norabide hau. Aldatu, klima beti aldatu baita; eta aldatuko al da! Oraingo klimaren berotze, lehortze, ekaizte honetan geurera ekarrita, ez al gatzaizkio etorkizunean gure lurren andere eta jabe izateko zidorra garbitzen ari tokitakoari, antipodakoari?
Aspaldi gabe jakin dut etxetik bertan, gu eguzki begitan iparrean haiek, ditugun bizilagun batzuen bitxitasunen berri. Zuk ere hurrean izango dituzu eta adi. Itsas aldean, hari begira bizi diren errekasto motzetako klima bereziaren altzoan tropiko inguruetako garo batzuk aurki ditzakegu, erliki. Tasmaniatik ekarri berriak bestengusuekin topo, Stegnogramma pozoi, Woodwardia radicans, Dryopteris aemula, Trichomanes speciosum, Culcita macrocarpa... familia zabala izotzak badirela omenka ezagutzen duten erreka heze gozo horietan. Milioika urtetan hemen iraun dute garo horiek, garai bateko klimaren arrasto. Eta orain bueltan dator, klima hura, alegia. Pagotxa datorkie. Deskuidoan hezetasunak pixka bat laguntzen badu mahuka ederra izango dute. Hor daramatzate milaka urte, zain.
Orduan lagunago izango al ditugu garook... Hasteko itsasaldeko errekatxo aparta hauek babestu beharko genituzke (espekulazioa, suteak..). Bestetik garai batean zituzten erabilerak berreskuratzea ez litzateke txarra: errizoma edo lurpeko zuztarrak eta oraintxe destolesten ari diren hostoen puntta berriak jateko. Kontuz baina, garo zabalduena, Pteridium aquilinum, pozoitsua da. Tiamina edo B1 bitamina suntsitzen duen tiaminasa entzima du.
Okzitaniako Tolosako elkartea da aipatu kolektiboa eta Frantziako Gobernuak dekretuz desegin zuen 2022an. Orain Estatu Kontseilua gobernuaren erabakia egokia dela berretsi du.
Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.
Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]
Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]
Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]
Karen Daniela Ágredok dioenez, atxilotu zutenean berak ez zuen ertzainik zauritu, haiek lurrera bota zuten eta konortea galdu zuen. Ondoren, Ertzaintzaren komisariaren zoruan iratzartu zen eta handik ospitalera eraman zuten.
Hiuzz + Bloñ + Adur
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Iruñeko Aitzina tabernan (Egun Motelak kolektiboa).
--------------------------------------------
Larunbat goiza Iruñean. Neguko eguzkitan lanera doazen gizon –eta ez gizon– bakarti batzuk... [+]
.jpg)
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jaso ditu kexak: bisita gidatuak gaztelania hutsean, eta sarrerako zerbitzuetan ere bai. Bitxia da kontua: baskoien mintzairaren hitzak dituela uste den brontzezko objektua ikustera joan... eta azalpenak gaztelaniaz. Kexek eragina izan dute, eta... [+]
Julen Linazaroso Macsonrisas-eko kideak azaldu duenez, sari-bolek, harrapakin-kutxek eta enparauek bideojokoetan ordu gehiago jokatzea dute helburu. 35 eta 64 urteko pertsonen artean bideojokoen erabilerak gora egin du 2023tik 2024ra, Ipsosek emandako datuen arabera.
Zubiak eraiki Xiberoa eta Boliviaren artean. Badu jadanik 16 urte Boliviaren aldeko elkartea sortu zela Xiberoan. Azken urteetan, La Paz hiriko El Alto auzoko eskola bat, emazteen etxe baten sortzea, dendarien dinamikak edota tokiko irrati bat sustengatu dituzte.
SPRI sozietatearen eraikinaren aurrean elkartuko dira langileak hurrengo asteko ostiralean.
Ostegunean egoera hori ikertzeko eta zuzentzeko eskatu dio EH Bilduk Nafarroako Gobernuari legebiltzarreko osoko bilkuran. UPNk eta PPk bat egin dute eskaerarekin, eta Osasun Departamentuak urtebete du ikerketa gauzatzeko.