Garo jendea
- Tasmaniarrak ditut Dicksonia antarctica bizikide berriak. Han hamabosteraino hazten omen den garo zuhaiskara, gure etxean, asko jota, hiru metrorainokoa egingo dela iruditzen zait. Argi ibili, hala ere, klima aldaketarekin. Egitekoa den edozein landaketaren ezaugarriak erabakitzerakoan etorkizunean pentsatu, derrigor kontutan hartu beharrekoa da etengabeko aldaketaren norabide hau. Aldatu, klima beti aldatu baita; eta aldatuko al da! Oraingo klimaren berotze, lehortze, ekaizte honetan geurera ekarrita, ez al gatzaizkio etorkizunean gure lurren andere eta jabe izateko zidorra garbitzen ari tokitakoari, antipodakoari?
Aspaldi gabe jakin dut etxetik bertan, gu eguzki begitan iparrean haiek, ditugun bizilagun batzuen bitxitasunen berri. Zuk ere hurrean izango dituzu eta adi. Itsas aldean, hari begira bizi diren errekasto motzetako klima bereziaren altzoan tropiko inguruetako garo batzuk aurki ditzakegu, erliki. Tasmaniatik ekarri berriak bestengusuekin topo, Stegnogramma pozoi, Woodwardia radicans, Dryopteris aemula, Trichomanes speciosum, Culcita macrocarpa... familia zabala izotzak badirela omenka ezagutzen duten erreka heze gozo horietan. Milioika urtetan hemen iraun dute garo horiek, garai bateko klimaren arrasto. Eta orain bueltan dator, klima hura, alegia. Pagotxa datorkie. Deskuidoan hezetasunak pixka bat laguntzen badu mahuka ederra izango dute. Hor daramatzate milaka urte, zain.
Orduan lagunago izango al ditugu garook... Hasteko itsasaldeko errekatxo aparta hauek babestu beharko genituzke (espekulazioa, suteak..). Bestetik garai batean zituzten erabilerak berreskuratzea ez litzateke txarra: errizoma edo lurpeko zuztarrak eta oraintxe destolesten ari diren hostoen puntta berriak jateko. Kontuz baina, garo zabalduena, Pteridium aquilinum, pozoitsua da. Tiamina edo B1 bitamina suntsitzen duen tiaminasa entzima du.
Japoniako multinazionalak egin nahi duen erregulazio txostenak plantako langileen herenari baino gehiagori eragingo die. Enpresa batzordeko kide Luis Escalonak adierazi du "langileen aurkako eraso bat" dela, eta lanuzteak egingo dituztela iragarri du.
Duela hamar urteko martxoaren 31an Espainiako Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratu zuten denok Mozal Legea gisa ezagutzen dugun araudia. Espainiako Estatuan ez ezik, nazioartean parekorik gabeko aurkakotasuna eragin zuen lege makurra. Hamarkada pasa da eta jaio zenean bezain... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Directa hedabideak ikertu eta argitaratu du poliziaren infiltrazioa. 2019ko irailean hurbildu zen lehen aldiz Lleidako Ateneu Cooperatiu taldera, Joan Llobet García izenpean, eta 2021eko azaroan utzi zuen militantzia, Bartzelonan lana aurkitu zuela eta amonaren... [+]
350 poliziako "Force Frontière" dispositiboa baliatu dute Gipuzkoako eta Lapurdiko mugetan migratzaileen kontra egiteko martxoaren 26 eta 27an. Aurrez "terrorismo islamistaren" aurka egiteko aitzakiaz erabiltzen zituzten dispositiboak, orain "migrazio... [+]
ARGIAri jakinarazi diotenez, 40-50 irakasle inguruk Eusko Jaurlaritzaren Lakuako egoitzaren pareko belardian igaro dute gaua. Dozena bat kide identifikatu ditu gauerdian Udaltzaingoak.
Gaurko greba deialdiak %75eko jarraipena izan du sindikatu deitzaileen arabera... [+]
'Espetxeak libre' manifestuan adierazi dute Eusko Jaurlaritzak "ataka txarrean" jarri dituela kulturgileak, espetxeetara kultur emanaldiak egitera sartu nahi dutenei dokumentu bat sinatzea eskatzen baitie, eta salatu dute ezin dutela sartu ez sinatuz gero. Kultur... [+]
Kriztian Borda hautetsi ohia eta Lurzaindia elkarteko kideak sare sozialetan zabaldu duen bideo baten harira piztu da ika-mika. Arbonan laborantza lurrak "arriskuan" daudela salatu du Bordak, eta jakinarazi du Arbonako Herriko Etxeak bere kirol zelaia Baionako promotore... [+]
Triskantzaren balantze humano eta ekonomiko ilunaren esperoan, galdera berehala bururatzen zaigu urrutiko begirale baino asko gehiago ezin izan garenoi: zer gertatuko da orain gerra zibil horretan? Nolako eragina izango du lurrikararen suntsiketak? “Nargis efektu”... [+]
Iruñeko artzapezpiku Florencio Rosello eta Tuterako gotzain Joseba Segura Nafarroako Elizak immatrikulatutako ondasunak itzultzeko prest azaldu dira epaitegiek hala aginduz gero, baina inmatrikulazioak legezkoak izan direla defendatu dute.
Bai ikastetxeek antolaturiko eskolaz kanpoko jarduerek, bai aisialdiari loturiko ekintzek eta udalekuek desgaitasunen bat duten haurrak kanpoan uzten dituzte maiz, eta hain justu, jarduera horiek bereziki onuragarriak dira premia bereziak dituzten haurrentzat. Hala dio... [+]
Aitzindariak elkartea Aitzina Biga ikuskizuna prestatzen ari da. Ehun parte-hartzailetik gora izango dira dantzan, musikan, antzerkian, kantuan eta bertsotan apirilaren 19an Maulen aurkeztuko den ikuskizunean. Uztaila bitarte, beste lau emanaldi izango dira: Miarritze, Arrasate,... [+]