Gogoz kontra egindako maisulana

  • Vatikano hiria, 1508ko udaberria. Michelangelo Buonarrotik lehen pintzelkada eman zuen Kapera Sixtinoan, Jauregi Vatikanoetan Sixto IV.a Aita Sainduaren aginduz hamarkada batzuk lehenago eraikitako eliza xumean.
Adamen krezioko irudia
Adamen krezioko irudia
Urte batzuk lehenago, 1473an, Sixto hil eta gero haren tokia hartu zuen Julio II.ak kapera zaharberritzea erabaki zuen. Bobeda pitzatua zegoen eta sabaia bertan behera erortzeko arrisku handia zegoen, lur mugimenduen ondorioz. Horrenbestez, Buonarroti maisua kontratatu zuen sabaia konpondu eta apaintzeko. Ordura arte sabaia urdin argia zen eta urre koloreko izarrak zituen. Artistak ez zuen lan hura onartzeko gogorik, baina pontifizearen aginduek pisu handia zuten eta, azkenean, 1508ko udaberrian, duela 500 urte, enkarguari baiezkoa eman behar izan zion. Bazekien lan gaitza zuela aurrean –edo, hobe esanda, gainean–; sabaia oso altua zen, eta hori gutxi balitz zati batzuetan makurra zen. Orotara 3.000 metro koadro estali beharko zituen. Michelangelok aldamioaren gainean pasa zituen lau urte, laguntzailerik gabe. Izaera are gehiago ilundu zitzaion, eta artikulazioak gogortu.

Ahalegin izugarria egin zuen 1512ko Domu Santu egunean lana bukatu zuen arte. Emaitza Kreazioa zen, Genesiak deskribatzen zuen bezala, eta bederatzi eszenatan banatua. Eszena nagusia Adamen Kreazioa zen; bizitza sortzeko ahalmena duen Jainkoaren eskua ez zen gai berria artean, baina ordura arte inoiz ez zen horrelako indarrez adierazi. Ia-ia elkar ukitzen duten hatzen irudia ikono unibertsala da gaur egun.

Jainkoak bezala, Michelangelok ere atseden hartu zuen bere Kreazioa amaituta. Baina hogei urte geroago, berriro igo zen Kapera Sixtinoko aldamiora. Orduko hartan, Pablo III.ak agindu zion lana. Aita Sainduak Azken Juizioa irudikatuko zuen freskoa nahi zuen. 60 urte beteta, artistak jardun nekagarriari ekin zion.

1541ean amaitu zuen fresko erraldoia eta emaitza, berriro, apurtzailea zen. Imajina daitezkeen jarrera guztietan zeuden gorputz biluziak, mugimenduaren festa eroan. Eskandalua berehalakoa izan zen: dohatsuak eta kondenatuak nahasirik egoteak elizaren haserrea ekarri zuen , eta Jesus eta Maria biluzik margotu izana ere ez zen onargarria. Azkenean, Pietro Aretino idazlearen aholkua kontuan hartuta, biak “jantzi” egin zituzten.

Baina obraren jeinutasuna ez zuten estali. Buonarrotik, desgogora baina gogotik lan eginda, maisutasunaren eta edertasunaren paradigma bihurtu zuen Erromako eliza txiki hura.

Azkenak
ANALISIA
Aznarrek lagundu diola Aitor Estebani?

Aitor Esteban izango da EAJko EBBko hurrengo lehendakaria eta jeltzaleek salduko dute horrela, zuzendaritza berrituta, buruzagitza berria prest dagoela alderdiaren berrikuntza prozesuarekin jarraitzeko.


Udaltzainen hizkuntza eskakizunen aurkako oldarraldia Donostian, Astigarragan eta Usurbilen

Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]


“Mezu faxistak” zabaltzen dituen EHUko Arabako Campuseko irakaslea salatu du Ikamak

Gasteizko EHUko Farmazia Fakultateko irakasle batek sare sozialetan “mezu faxistak” zabaltzen dituela salatu du Ikama ikasle taldeak. Joan den irailean, EHUk Leioako Campuseko irakasle bat kanporatu zuen sare sozialetan zabaltzen zituen mezuengatik.


Raimundo el Canasterori babesa adierazi diote 230 musikarik, eta musikaren bidez boterea kritikatzea zilegi dela aldarrikatu dute

Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen eta Tatxers daude sinatzaileen artean. 237 musikariren zerrenda argitaratu dute.


'Itzal(iko) bagina'
Hemen gezurra nagusi

Itzal(iko) bagina
Taldea: Lokatz Loreak.
Aktoreak: Araitz Katarain, Janire Arrizabalaga eta Izaro Bilbao.
Zuzendaria: Iraitz Lizarraga.
Noiz: otsailaren 2an.
Non: Usurbilgo Sutegi aretoan.

-------------------------------------------------------
 
Bertsoa bertsolaritza,... [+]

Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo

Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]


Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak

Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.


2025-02-07 | Aiaraldea
Amurrioko Udal Gobernuari entregatu dizkiete Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza berrezartzearen aldeko 1.700 herritar eta eragileen atxikimenduak

Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.


Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute

PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.


2025-02-07 | Gedar
Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek

Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.


2025-02-07 | Uriola.eus
Bi gizonek eraso homofobikoa salatu dute Bilbon

Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.


2025-02-07 | Euskal Irratiak
Ximun Fuchs
“Euskal irainak baitezpadakoak zaizkigu, elbarritu emozionalak ez gaitezen izan”

Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.


Aktibismoan osasun mentala zaintzeko zenbait tresna

Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.


Eguneraketa berriak daude