Malenkonia

  • Iruditzen zitzaidan ba, Ur, zuk ere bihotz posmoa baduzula, zuk ere baduzula zure baitan Txillardegirena egiten hasten den zeure zu horri keinu esajeratuak egiten dizkion beste zu trabestia!

2008ko apirilaren 14an
Juanjo Olasagarre
Juanjo OlasagarreJudit Fernandez
Arrazoi duzu, jakina, eta ulertzen dizut, bat ahitzen ari dela sinetsirik arduragabea eta ernegagarria suertatu behar du txolinkeriatan aritzeak, gertatzen ari denari ez-ikusiarena egitea. Matrakosoa, nekagarria, gorrotagarria deritzogu gure buruak errebindikatzen aritu beharrari baina oraindik ere, uste dugu, funtzionala dela. Itsusia, beraz, zure papera.

Kontua da zergatik deritzogun funtzionala matrakari?

Eta Josik dioen moduan behin galderekin hasita ez da amaierarik.

Salbatuko gaitu ahitzetik estatuak? (Nire buruari egiten dizkiodan galderak dira). Guago izanen gara estatu batekin? Ez liguke Historiak ironia eginen Estatua lortu orduko Multinazionalen Inperioa ezarriz? Ez litzateke gure estatua nagusiki espainolez eta frantsesez mintzatuko eta ikurretan bakarrik euskal agertuko? Eta sortu ondoren oskol hutsa balitz?

Ederki ulertzen zaitut, Ur, ni ere ataka horretan nagoelako. Euskal Herria ataka horretan dagoelako eta ehun urte, gutxienez, daramatzalako ataka berean. Luzeegi, zer esanen dizuet.

Posible ote da ataka hori ez balego bezala bizitzea eta bizitzearen poderioz ataka desagertzea? Ez dakit, baina lehertzen nauena zera da ataka horrek nola lotzen gaituen malenkoniari. Lehen asko maite nituen poema malenkoniatsuak iraganean galdutako objektu idealizatua (orainetik eraikia, jakina) ezin errekuperaturik aritzen diren poema horiek, baina azken hamar urtetatik hona, neurri batean, “faltsuak” iruditzen zaizkit.

Sarriren Izen zaharrak bezalako poemei buruz ari naiz. Ederregi agertzen gara –herrialde estuan sortu ginen (...), merkatari aberatsek merke edo kario/erosten dituzte gure lurrak/eta badoaz urtaroak eta gu ere bagoaz); euskara (Euskal Herria?) etorkizunean hilik agertzen da (Ursouia, Itchasou/Irouleguy (...) “Jendeak misterio aire batekin ahoskatuko ditu leku izenok”–.

Euskal Herri galdua misterio izena eta grafia erdaldunarekin idealizaturik geratzen da poemaren tonu malenkoniatsua azpimarratuz –jendeak bere ihardunean beste kultura bateko (hil ala bizi, berdin da) izenak ahoskatzean ukitu arraro batekin egiten duela onarturik misterio hitza gehiegizkoa iruditzen zait–.

Euskalduntasuna eta gaytasun konparatuz, nigan biltzen diren adar bi, eta jauziak jauzi, gay naizen aldetik ni ere egon nintekeen armairuan sarturik mundua nire kontra dagoela lanturu, mundua heterosexualez beterik dagoela eta gorrotoan bizitzen, areago heterosexualitea objektu malenkoniatsua bihurturik; gizarteak hor paratu ninduen baina mugitu egin naiz. (Libra nazala jainkoak lezioak ematetik!).

Ez dakit, ezin dugu nazio, koadrila, hiztun saldo, pop talde edo delakoa garela euskal herritarrok –mesedez, filosofo batek egin dezala gure identitatea izendatzeko erabiltzen ditugun izenen azterketa dekonstruktibo-maribollero-politikoa, ja– horrelako mugimendu estrategiko bat egin eta Kixmi sindromea saihestuz bagina bezala bizitzen hasi –egin, egiten dugu gainera, aldizkari hau da adibide bat–. Inozente bat naizela. Bai. Eta bidean hiltzen baldin bagara ba, hilik, zer eginen diogu, gure ondorengoak ere zerbait izanen dira.

Ezin duguna zera da harriari buelta eta buelta ari eta ari urteak eta urteak horrela segitu eta segitu. Gehiegi daramatzagu. Hortik fribolitatea, izan ezinaren zama astuna –aste honetan landu dut ikasleekin Bizi nahi Salbatore Mitxelenaren poema– arintzeko balio du. Gora posmodernitatea! (Txantxetan bada ere!).

Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


Eguneraketa berriak daude