Batua ikasi berriek bizkaieraz nahi dute

  • Berbalagunako batzuek eskatu zuten, euskara erabili bai, baina bizkaiera izan zedila. Lehen pausoa bizkaiera ikasteko ikastaroa. Getxoko Egizu elkarteak antolatu du Labayru Ikastegiarekin batera. Iazko urrian hasitakoa maiatzean bukatuko dute.
Bizkaiera ikasten
Bizkaiera ikastenBizarra Lepoan
Getxon (Bizkaia) hamabi urte daramatzate berbalaguna ekimenarekin. Egizuren –Bizarra Lepoan euskara elkartea eta Getxoko euskaltegiak– eskutik, orain, 200 bat lagun dabiltza. Berbalagun guztiak euskara batuan dira. Getxon, eta orokorrean Uribe Kosta eskualdean, gutxi mintzatzen dira bizkaieraz eta are gutxiago tokian tokiko hizkeran. Bertako hizkerak kalean entzuten ez badira berbalagunean oso nekeza dute bestelakorik egitea. Alabaina, berbalagunako ikasle batzuk tematu ziren eta Getxoko hizkera eta baita Uribe Kostako gainerako herrietako hizkera ere ikasi nahi zuten.

Eskaerari erantzun asmoz, Egizuk eta Labayru Ikastegiak 2007ko urritik aurtengo maiatzera arteko ikastaroa antolatu zuten. Hasierako intentzioa eskualdeko hizkerei buruzko ikastaroa egitea zen, baina laster ikusi zuten ehun orduko ikastaroa antolatzeko materiala hain agudo prestatzea zaila izango zela. Bestalde, ikastaro zehatzegia egiteak ikasle kopurua asko murriztuko zukeen.
Beraz, bietarik egin dute; batetik, eskualdeko hizkerak landu dituzte eta bestetik, eta batik bat, bizkaiera arautua irakatsi dute. Ikasleak –gehienak 30 urte ingurukoak– ikastaroko orduen erdietan teoria ikasten aritu dira, hau da, bizkaiera arautua ezagutzen. Ondoren etorri da gustagarriena, praktika, batzuetan entzumena eta bestetan mintzamena. Entzumena lantzeko gonbidatu bereziak izan dituzte ikasgelan. Uribe Kostako eta beste eskualdetako jendea ekarri dute zerbaiten inguruan berbetan egitera. Gaia gutxienekoa da, kontua zen bizkaiera kolore desberdinak aditzea. Hala, besteak beste, Erandio, Sopela, Bakio, Getxo, Arratia bailara eta Ondarroatik heldu dira gonbidatuak. Eta entzun eta gero hitz egin. Ikaskideak baliatu behar bizkaieraz aritzeko, gainerakoan, kalean, oso aukera gutxi dutelako. Ikasleren batek edo bestek senideren batekin edo lagunen batekin badu aukera bertako hizkeran aritzeko, baina adineko batzuk salbu ez dago ia mintzakiderik.

Lander Solozabal ikastaroaren antolatzaileari galdetu diogu ea datorren urtean ikastaroari segida emateko asmorik baduten. Ez dute erabaki ikastaroaren bigarren ikasturtea egin ala ez, baina buruan beste gauza bat darabilte, bizkaieraz aritzeko berbalaguna, hain zuzen. Ikastaroan dozena bat ikasle hasi ziren, apirilean zazpi-zortzi batek jarraitzen dute eta asmoa da taldetxo horrekin maiatzean bertan lehen aldiz bizkaierazko berbalaguna abian jartzea.

Bizarra Lepoan elkarteak webgunea dauka (www.blogari.net/bl) eta han ikastaroei buruzko kronika batzuk jaso dituzte. Euskara batuaren eta euskalkien gaia dela-eta, norbaitek aipatu du ea zenbateraino landu behar diren euskalkiak euskara batua izanda. Hortaz zein iritzi duen galdetu diogu Solozabali eta hauxe esan digu: “Batuak egin du bere bidea komunikabideetan, irakaskuntzan, administrazioan... Bada garaia euskalkiak prestigiatzeko, izugarrizko aberastasuna da hori, koloreak dira, euskarak daude. Pena litzateke galtzea. Gipuzkoan eta Nafarroan, adibidez, hitanoarekin ari da gertatzen hori eta pena da”.

Getxo aldean euskaldunberriek segiko dute euskara batua ikasten, hobetzen eta horietako batzuek bertako hizkerari ere helduko diote, egunen batean, herriko agureak eta beraiek elkar ulertuko dutelakoan.
Mikel Cantalapiedra: “Egiazko euskara ikasi nahi dut, Uribe Kostako euskara”
Bilbo Ezkerraldekoa, Portugaletekoa da Mikel Cantalapiedra eta 18 urtera arte ez zuen euskara ikasteko aukerarik izan. Orduan ikasi zuen euskara, AEKn, batua noski. “Bizkaitarra naiz, sustraien bila nabil, eta egiazko euskara ikasi nahi dut, Uribe Kostako euskara”. Portugaletekoa bada ere, orain Sopelan bizi da, berak dio Espainiatik Uribe Kostara egin duela salto. “Hala ere, ez pentsa”, alegia, bertako hizkera edo bizkaiera bera erabiltzeko aukera oso gutxi ditu Sopelan: “Agureren batekin aritu behar berbetan edo ikastarora joan”. Gazteek ez dute egiten bizkaieraz, ez dakite. Cantalapiedraren ustez gauzak txarto egiten ari gara: “Eskolan adibidez, txikienei hasieran bizkaieraz irakasten diete, baina selektibitateari begira daude eta ordurako batua ikasi behar da. Bizkaiera lehen urte horietan galtzen da, geuk bonbardatzen dugu bizkaiera. Aita izango naiz laster eta nik bizkaieraz egin nahi diot haurrari, bera bere kalean bakarra izango da”. Ingurune gaitza bizkaieraz aritzeko, nahiz eta portugaletetarraren ustez ez den hain zaila bizkaiera ikastea, “hori bai, hiru bizitza behar dira agureek bezala hitz egiteko!”.

Ia bukatzear den ikastaroan gustura dabil bizkaiera praktikatzeko aukera paregabea duelako. Orain Sopelako berbalagun taldeetako batean dabil arduradun gisa eta badaki Bizarra Lepoanen asmoa dela datorren urtean bizkaierazko berbalaguna osatzea. Mikel Cantalapiedra parte hartzeko irrikan dago. Berak garbi dauka: “Zein txikia garen herri bezala eta zein aberatsak euskalkietan. Aberastasun horrek euskara gehiago maitatzen laguntzen du”. Euskalkiak, herrietako hizkerak oso larri daudela uste du, “eta agian hori da eboluzio naturala, baina eboluzio horren kontra borroka egiteko prest nago”.

Azkenak
2025-02-05 | Iñaki Murua
Bide luzea pauso ttikitan!

Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]


Gutxiengoa

Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]


Ez ei dakite zergatik

Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]


Julen Goldarazena, 'Flako Fonki'. Xakea eta jotak
“Ez dakit euskara hobetu dudan edo lotsa galdu, baina horrek oso pozik jartzen nau”

Aurretik bistaz ezagutzen banuen ere, musikaren munduak hurbildu gaitu Julen Goldarazena eta biok. Segituan ezagutu nuen Flako Chill Mafiak erakusten zuen irudi horretatik harago eta horrek baldintzatu dizkit, hein handi batean, proiektuarekiko harremana eta iritzia. Lauzpabost... [+]


Derrigorrezko hezkuntzaren etapa guztietan mugikorra debekatu nahi du Generalitateak

Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaieraraino, ikastetxeetan mugikorra debekatzea du helburu Kataluniako Generalitateko Hezkuntza kontseilariak. 6 urtera arteko haurren ikasgeletan material teknologikorik ez egotea eta eskolen digitalizazioa aztertzea... [+]


2025-02-05 | Tere Maldonado
Irakasle-klaustroak edo mundua nola hobetu

Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!

Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]


Demokraziaren muga geopolitikoak

Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]


Langabeziak gora egin du Hego Euskal Herrian, batez ere emakumeen eta gazteen artean

Langabeen artean, 2.302 pertsona gehiago erregistratu dituzte urtarrilean Hego Euskal Herrian, eta horietatik 2.173 emakumeak dira, Espainiako Lan Ministerioak emandako datuen arabera.


2025-02-05
Esker mila

Palacio de Arozteguia promotorearen enkarguz, legez kanpo ekin zioten 2021ean Baztango Lekarozko lurretan ehunka haritz ebakitzeari. Herritarrek gelditzea lortu zuten, gorputza makinen aurrean jarrita eta lur horietan egunak eta gauak emanda. Ilegalki jardun zuen enpresak ez du... [+]


Teknologia
Kanpokoa mehatxu

Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]


2025-02-05 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Etxeko komuna

Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]


Judimendi: A ereduko ikastetxe estigmatizatua D ereduko auzo-eskola bilakatzen

Eskola segregatua izan da Gasteizko Judimendi ikastetxe publikoa, hiri guztiko ikasleak hartu ditu, jatorri atzerritarreko familien seme-alabak. Baina A hizkuntza eredutik D eredura igarotzeaz gain, auzoak eskola bere sentitzeko eta auzoko familiak erakartzeko egindako... [+]


Eguneraketa berriak daude