Gerra, bakea eta... barrea

  • Catch-22. Joseph Heller, 1961.

    Aspaldi ez nuen hainbeste barre egin... gerrari buruzko nobela batekin. Interneten bueltaka izan nuen haren berri –“gazte hauek, beren ordenadoreekin denbora galtzen liburuak leitu beharrean!”–, eta geroztik mundu guztiak irakurtzeko gomendatzen zidala iruditu zait. Tankerako gomendioek askotan ostikada izaten dute arrazoizko erantzun bakarra, baina oraingoan gehiengoaren esanaren aurrean burua makurtu beharrean naiz.
Catch-22
Catch-22
Joseph Heller soldadua izan zen AEBetako armadan, bonbaketaria. Bonbaketaria da Yossarian ere nobelaren hasieran, nahiz eta gibeleko mina daukala esanda ospitalean dagoen. Beldur izugarria dio bere lanari eta, ahal duenean, betebeharra saihesten ahalegintzen da. Gerra gorrian “Ni hil nahian ari dira” kexatuko da; “Inor ez da ari zu hil nahian” erantzungo diote; “Zergatik ari zaizkit orduan tiroka?” galdetuko du, eta mundu guztiari tiroka ari direla azaldu beharko diote. “Eta zein da diferentzia?” Yossarian jeniala esnatu da lehen aldiz.

Marx anaien umorea hartu diot nobelari pasarte batzuetan, baina liburu batez hizketan zinema erreferentziak erabiltzea baten batentzat itsusi samarra izan daitekeenez, beste hainbat iturritatik edaten duela esan dezadan. Bi boxeo izar aipatzeagatik, Franz Kafka eta Louis-Ferdinand Céline nabarmenduko nituzke. Oso nobela kafkiarra da, bizitza bezain absurdo, paradoxiko, gordina; umorea nobelan etengabea den arren.

II. Mundu Gerrako giroak ordea, Célineren Gauaren muturrerainoko bidaia-ren Gerra Handiarekin antzekotasunak ere baditu. 1910eko hamarkadako Paris, bere zoko ergel-itsusiak, prostitutak eta bere bizia salbatzeaz gain idealik ez duen Ferdinand Bardamu; 1940ko hamarkadako Erroma, Tonyren jatetxea. Janari fina. Alde hemendik. dioen kartela, prostituta gehiago eta gau eternala. Hellerren pertsonaiak, dena dela, etika apur bat gehiago duela esango nuke Célinerenarekin konparatuta.

Gaiaren trataerak harritu nau, gerraz sano barre egin daitekeela ikusteak. Askoz gehiago ere badago baina: eromenaz, laguntasunaz, etikaz, askatasunaz... Hari asko josten dituen obra da.

Joseph Hellerrek 1961ean idatzi zuen Catch-22 eta azkar demonio bihurtu zen bestseller. Time aldizkariak ingelesez idatzitako ehun nobela garaikide onenen artean jarri zuen. Batzuetan merkatuak liburu onak ere asimila ditzake, zorionekoak gu.

Azkenak
Negoziazioa: negarrerako zioa

Hezkuntza publikoko irakasleok  hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]


2025-04-10 | ARGIA
Bizi Baratzea Orria jende asko batzen ari da komunitatera

Martxoaren 27an aurkeztu zuen ARGIAk Bizi Baratzea Orria, lurrari begiratzen dion urtarokako aldizkari berria. Martxoaren hasieran zabaldu zen kide egin eta formatu oso berezia duen orri handia etxean jasotzeko aukera. Erantzun oso beroa izan du. Kide hauen profila ezagutu nahi?


Muga zergak 90 egunez %10era jaitsi dituzte AEBek, baina Txinari %125era igo dizkiote

Jaitsiera AEBen muga zergen igoerari erantzun ez dieten eta negoziatzeko prest azaldu diren herrialdeei aplikatu diela argudiatu du Donald Trumpek, Europar Batasuna barne. Txina eta AEBen arteko lehia komertzialak gora egiten jarraitzen du.


2025-04-10 | ARGIA
Maiatzean beste bost greba egun egingo dituzte EAEko hezkuntza publikoko irakasleek

Hirugarren greba zikloa iragarri dute Steilas, ELA, LAB eta CCOO sindikatuek maiatzaren 12tik 16ra bitartean, hezkuntza publikoa indartzearen alde. Azaldu dute Hezkuntza Sailak helarazitako azken proposamenak ez diela euren aldarrikapenei erantzun egokirik ematen.


Ingeles ordu gehiagorik ez dute nahi

Sarriguren, Tafalla, Noain, Buztintxuri eta Gares herrietako D-PAI ereduko ikastetxeetako familiak kalera aterako dira Hezkuntza Departamentuak foru lege bidez ingeleseko orduak handitu nahi dituela salatzera. Euskarazko murgiltze ereduaren kontrako erabakia dela iruditzen... [+]


2025-04-10 | ARGIA
Negoziazioak “boikoteatzea” egotzi diote sindikatuek Nafarroako Gobernuari, funtzio publikoko greban

Nafarroako funtzio publikoan 30.000 langile zeuden grebara deituta asteazken honetan. Deialdiak jarraipen desberdina izan du sektorearen arabera, eta sindikatuek salatu dute foru gobernuak "abusuzko" gutxieneko zerbitzuak ezarri dituela nahita.


2025-04-10 | Gedar
Ertzaintzaren interbentzio batean hil zen pertsona baten kasua ikertzen ari dira

Iazko abuztuan, Irundik gertu, ertzainek atxilotzean izan zuen bihotzekoa gizon batek. Eneko Valdésen heriotzaren ikerketan, Polizia errugabetu zuten.


2025-04-10 | Euskal Irratiak
Maider Hoki eta Ilora Capot
“Libertatearen beharra denek dugu, eta Bekat'uros bestak hori eskaintzen du”

Bekat’uros LGBTQIA+ euskal besta hirugarren urtekoz iraganen da Atharratzen. Apirilaren 12an egun osoko egitaraua antolatu du Prefosta elkarteak, usaiako karrika inguruarekin, kontzertuekin eta ikusgarriekin.


Microsoftek bi langile kaleratu ditu multinazionalak Israelekin dituen harremanak salatzeagatik

Bi langileek Microsoften 50. urteurreneko ekitaldia moztu zuten ostiralean, eta enpresako buruei Gazako genozidioan duten papera leporatu zieten. Adimen artifizialarekin eginiko armak saltzen dizkio multinazionalak Israelgo armadari.


Palestinaren alde egiteagatik lau herritar kanporatu nahi ditu Alemaniak

Poloniar bat, bi irlandar eta estatubatuar batek jaso dute Alemania apirilaren 21a aitzin uzteko manua. Hori gertatu ezean, kanporatuko dituztela argitu die Berlineko Migrazio Bulegoak. Salaketa jarri dute kanporaketa prozedura geldiarazteko xedez.


Ernairen ekitaldia zelatatuko du Auzitegi Nazionalak

UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]


Europar Batasuna eta Errusia
‘Ostpolitik’, oihartzun fin hura

Gerra Hotza bultzatu zuten politiken alboan egon ziren ere bakearen aldeko ildoak. Ez zuten Ekialdea eta Mendebaldea batzeko moduko berregituraketa politiko berririk ekarri, baina errealitate berriak josi zituzten Europako Mendebaldea eta Ekialdearen artean. Horietako... [+]


Sarkozy eta Le Pen eskandalizatuta, zuzenbide estatuak hitz egin duelako

Bere burua 2027ko Frantziako Estatuko presidentzialetako garaile gisa irudikatzen duena –Marine Le Pen– gogorki zigortu du Parisko Auzitegi Korrekzionalak, lau urteko kartzela-zigorra, 100.000 euroko isuna eta batez ere, bost urtez aurkezteko debekua bideratuta. Tonu... [+]


Gorputz hotsak
“Niretzat klabea izan da familiak eta inguruak ez tratatzea gaixo moduan”

Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]


Eguneraketa berriak daude