Utikan idazle tristeak

  • Herrikoia zeukan P. Z.-k, Gasteizko Plaza Berrian zegoen liburudenda ttikia, eta Mertxe, eta Mario, eta Xabi, eta… liburuak maite zituzten lagunak, konplizeak. Baina tamalez itxi egin zuten, itxiarazi, eta Baztertxo taberna zabaldu zuten gero… Akabo bertan egiten ziren ekitaldi eta liburu aurkezpen gogoangarriak –Maribi ere laster joango zen Axular liburudendarekin batera–.
Patxi Zubizarreta
Patxi Zubizarreta idazleaZaldi Ero
Jakintza liburudenda geratu zitzaion P. Z.-ri, eta Maite, eta Bego, baina megadendak nagusitu ziren gero, Elkar, Casa del Libro edo Boulevard merkatalgune tzarreko Abac, hain inpertsonal, hain hain... Eta P. Z. halako iragan minarekin zebilen, hotzikara batek etengabe zeharkatuko balu bezala. Aldi berriak zetozen. Eta hotsa zabaldu zenean Gasteiz hirigunean geratzen ziren zinema bakanak –Guridi eta Florida– apartamentuak egiteko itxiko zituztela, hotzikara zorabioa bilakatu zitzaion. Aurrerantzean non babestuko zen?

P. Z. noragabetuago ibiltzen hasi zen eta alde zaharreko katedral zaharraren ingurutik igarotzen zenean, zorabioa goragalea bilakatzen zitzaion. Gogoan zuen eraikin xarmagarriari buruzko liburu bat enkargatu ziotela Arabako Aldunditik, liburua mimatu egin zuela eta halaxe argitaratu zela Pamielaren eskutik. Baina liburu hura apenas egon zen liburudendetako erakusleihoetan. Aldundian, kulturan EA zegoela argitaratu zen, baina berehala PP heldu zen, eta akabo liburua: bazirudien aurrekoak egindako guztia garbitu beharra zegoela, guztia katedrala salbu. Kultur Etxean ere lehenago hamaika ekitaldi egin ziren –kasik gehiegi–, baina PPren etorrerarekin batera amaitu ziren denak. Eta tamala izan zen: PPko Oyarzabalek adierazi zuen bere alderdia nazionalistak baino gehiago saiatuko zela euskararen alde, eta P. Z.-k, xalo samar artean, sinetsi nahi izan zuen –sinetsi nahi edo (orain atzera etorri da EA eta berriro ere euskarazko ekitaldiak itzuli dira Kultur Etxera. Nola deitu behar zaio horri: kultur politika, kultura politizatua, menpekotasun kulturala…?). Eta P. Z.-ri goragalea ongieza bilakatzen zitzaion jakiten zuelarik katedraleko fundaziotik Pablo Coelho, Boris Izaguirre, Mercedes Milá edo Rosa Villacastin bezalakoak gonbidatu zituztela hitzaldiak eskaintzera.

Noragabetu eta mingulin, P. Z. egun batez Eltziegon agertu zen. Ardoak gero eta gehiago berotzen zion barrena, denbora gutxirako bazen ere bihozberritu egiten zuen. Baina heldu da Frank Ghery-ren eraikuntza titaniozkora eta, Kixote haize erroten aurrean bezain ezindu, goragalea bihotzondokoa bilakatu zaio goardiak sarrera debekatu dionean. Bertan ostatua izan ezean, bisita programatu bat izan ezean, ez ardo ondurik ez pattar indarberritzailerik. Eta are gehiago goibelduko zen, baina hara non une hartantxe auto ofizial bat irten zen, eta handik gutxira, oinez, orduko diputatu Rabanera, EArekin zein PPrekin kulturan lardaxkan betikotu den funtzionario batekin eta, azkenik, Ken Follet musugorriarekin! Funtzionarioak P. Z.-ri ezikusia egingo ziokeen, baina hain zegoen hurbil, eta Rabanera beti izan da hain jendearekikoa, azkenean elkarren aurkezpenak egin behar izan zituzten. Funtzionarioak orduan oroitu zuen P. Z.-k liburu bat egin zuela katedral zaharrari buruz. Eta hori esan eta Ken Folleten begi berez dirdaitsuetan txinpartak ateratzea, dena bat izan zen. “Deituidazu!”, agindu zion aurkezpen txartela ematearekin batera, eta begirakune kasik mistikoa titanioari zerion mahats helduaren koloreari josi zion. “Ez ahaztu!”.

Epifania baten gisara, titanioak zeruaren gorrizta eta gero iluna islatzen zituela, P. Z. ez zerurako ez lurrerako geratu zen. Zinez ikusiko al zituen pertsona haiek, idazle jainkotuak benetan hitz egin al zion? Txartela, baina, eskuetan zeukan, eta begi arranpaloekin begiratzen zion. Hurrengo batean deitu ere egin zion, eta idazleak lehenbailehen Galesera joateko agindu zion, eta ez ahazteko liburua eramatea. Dena tximistaren pare gertatu zen: bat-batean Galesko landetxe zoragarri batean zegoen, Ken Follet Eltziegoko ardoarekin ari zen beraren alde topa egiten, eta denen artean –batik bat besteek– idatziko zuten best-sellerraren alde. Eta P. Z.-ri ez zitzaion kostatu bere zalantzak uxatzea: idazle handiarentzat lan egingo zuen, giro onean eta diru sari ederrarekin, eta harrezkero nora joan, han erakutsiko zuen maisuaren irri firfira bera. Zoriontsu zen. Akabo aldi ilun eta hertsi hura. Aldi berriak zetozen.

Apur bat urduritu zen, hala ere, liburua amaitu eta gaztelaniazko aurkezpenaren eguna hurbiltzean. Gasteizera Ken Folletekin itzuli, eta bere maisuarekin otordu eta otoruntza guztietan ibili zen, irri firfira ahoan. Haren eskultura inauguratu zuten, hitzaldira aurreko idazleen saio guztietara baino askoz ere ikusle gehiago joan ziren, eta Dato kaleraino luzatu zen sinadurazaleen ilara: bai, ederra zen bere hitzak, bere hitzaldia maisuaren ahotan entzutea. Portalon jatetxe bikaina beraientzat bakarrik zabaldu zuten eta petit comitén dastatu zituzten hango jaki deliziosoak.

Biharamunean Eltziegora
itzuli ziren eta oraingoan P. Z.-k ate guztiak izan zituen zabalik. Sartu bezain laster hamaiketakoa eskaini zieten –jatekoak zerrendatzeak luze, oso luze joko luke– eta idazlearen jaiotza urteko ardoa zabaldu zuten, hots, 1949koa. Eta topa egin zuten, eta norbaitek esan zuelarik Noah Gordon-ek Kataluniako mahasti eta upelategietan oinarritutako nobela argitaratu berria zuela, “Kabroia!” atera zitzaion galestarrari. P. Z.-k ere, gero eta hiztunago, gaineratu zuen Woody Allenek azken filma errodatzeko Bartzelona aukeratu zuela, eta EAJko agintariren batek esan egin zuen zenbat zerotakoa zen hiriak luzatutako eskupekoa, eta azti ibili beharra zutela hurrengoa Gasteizen egin zezan. Baina orduan PSE-EEko agintari batek hartu zuen hitza eta, ezker begia Folleti kliskatuz, sekretua jakinarazi zuen: “Hurrengo best-sellerraren kokalekua Iruña-Veleia izango da, hemen, Araban!”. EAJkoak listua irentsi zuen, baina ordurako Ken Folletek kopa altxatua zuen eta nobela berriaren alde topaka zebilen. P. Z. pozarren zegoen, txispaturik ere bai eta EB-IUko zinegotzi bati entzun zion eskulturarenak hautsak harrotu zituela, bai, baina dena aurretik prestatua zegoela kultureta jendearen haserrea desbideratzeko eta nobelari berari buruzko eztabaida ekiditeko.

Azken batean sortzaile jendez inguratua zegoelakoan, P. Z. harropozturik joan zen komunera, eta are gehiago poztu zen zereginak egin bitartean argi automatikoa itzali ez zelako. Gorroto zuen txiza egin bitartean komuneko argia itzaltzea. Gero, aurpegia freskatu bitartean, ispiluak islatzen zuen bere irri firfirari erreparatu zion. Argi zuen beste zenbait urtetarako lan faltan ez zela egongo. “Ze tristeak idazle tristeak”, pentsatu zuen bere artean. Eta pentsatzen jarraitu zuen harrezkero partyetara sarriago joan beharra zeukala, Britainia Handira bueltan Xabi Alonsorengana ere inguratzea komeni zitzaiola, futbol girotxoak on egingo ziola inondik ere, eta, finean, maisuarentzako hurrengo nobela idatzi eta gero, han eta hemen agertu eta harreman mediatikoren bat izan eta gero, bere aldetik idazten jarraituko zuela. In english, of course. Ispiluaren aurrean, Amaierarik gabeko mundua liburuaren kontrazaleko argazkian Folletek erakusten duen postura bera itxuratu zuen. Irri firfira algara bilakatu zitzaion. P. Z. pozak zoratzen zegoen.

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude