Boterearen historikotasunaz

  • Keba, Jose Inazio, nik ez nizun kargu hartu nahi, eztabaidatu baino ez nuen egin nahi. Dena dela, halako itxura eman banizun, barkatu, nire ofizio honen gabeziak izanen du errua. Zuk, aldiz, ekidistante deitzen didazu. Nik ere hiztegira jo dut: zenbait punturen arteko distantzia berdintasuna. Beno, ez zait gaizki iruditzen, gustatzen zait izenondoa.

2008ko otsailaren 04an
Juanjo Olasagarre
Juanjo Olasagarre idazleaJudit Fernandez
Zein lirateke bi puntuak? Aurreko egunean aipatu genuen ETAk eragindako guardia zibilen hilketa, bat; Estatuak, denon ordezkaritzaz beztiturik, eragindako 18/98 sumarioak jende errugabeari ekarri dizkion gartzela, isunak eta abar, eta hortik ondoriozta daitekeen Estatuaren nolabaiteko porrota, bi?

Beno, ba Jose Inazio, lazgarriagoa, lazgarriagoa diot (badakit politika sentimenduen eremura lerratu dudala izenondo horrekin), itzulerarik ez duen neurrian, lehendabizikoa iruditzen zait. Heriotza batek ez du bueltarik, nahiz eta uneoro hil jendea. Niestzchek zioen hura: “Biziak ez du ezer balio baina ezerk ez du bizia balio”. Eta kontuz, izugarria iruditzen zait sumario horrek akusatuengan eragindako kalteak.

Baina zuk geruzen zure azalpen horrekin argitzen didazunez, bat eta bestea fenomeno desberdinak dira; bata Estatuak eragin duelako, denok ordezkatzen gaituen zerbaitek, eta bestea, talde batek. Beno ba zure argudiatzearen arabera ezin naiz ekidistantea izan, izate desberdineko puntu biren artean ez dagoelako distantziarik. Hala ere, nik uste dut baietz, banaizela aipatu bi mutur horiek konpara daitezkeelako, neurri batean, eta urtetan, ETAk (berriz ere neurri batean diot) euskaldun guztiok sinbolizatu izan gaituelakoz. Horregatik hartzen dugu aintzakotzat, bestela hiltzaile saldotzat joko genuke eta kito.

Eta, aurrekoan bezala –betikoan segitzen dugu–, hortik moralaren eremura ailegatu gara. Uste dut, Ur, gizakia on ala txarra den eztabaidatzea ez zaidala axola, une honetan. Konforme egon naiteke zure gure baitako hitlerñoaren teoriarekin (ala ez). Kontua litzateke morala eta etika hitlerño hori bezatzeko sortu zirela zehaztea. Eta sortu ziren neurrian produktu kulturalak direla eta gizarte eta garai historiko bakoitzak izan duela bere morala, boterearen zegoen jende, talde, klase sozial eta abarren arabera, baina baita ere behean zeudenen laguntza, eraldatze eta abarrekin. Morala ez da beraz zerbait absolutua baizik eta historikoa, boterea ez den bezala.

Botereari dagokionez, barkatu, Foucault irakurri duen bat irakurtzen ari naiz, ez daude alde batetik banakoak eta bestetik boterea. Banakoak botere harremanen ondorio historikoa dira eta boterez eginak daude. Beraz norbanakoak ere erabiltzen du boterea. Horrek azal ditzake, Ur, “gure kontraesanak, guri egiten dizkigutenek sortzen diguten indignazioa eta guk egiten ditugunek sortzen ez digutena”.

Horregatik iruditzen zait, eta beharbada gaizki eta liseritu gabeko irakurketen ondorioa izan daiteke, laurogeiko marra ideologiko lodiak ez dutela balio eta are gutxiago praktika politikoak. Zein neurritaraino, demagun, indartzen du ETAren jardunak Estatuaren botere harrotzea? Edo zein neurritaraino hainbeste urtetako diskurtso politikoaren erabilerak ez ditu gure hitz guztiak erretorika –“erretolika merke” lokuzioa agertzen zen, Jose Inazio, ematen zenidan erantzunean– huts bihurtu?
Noraino dago egiten dugun/duten guztia esanahirik gabeko keinu izatera kondenaturik?

Azkenak
2025-01-27 | Julene Flamarique
Autoeskolaz kanpo gidatzen ikasten aukera planteatzen ari da Espainiako Gobernua, autoeskolak aurka daudela

Eredu berriak ikasleek milaka euro aurreztea ekar lezake. Autoeskoletako irakasleek plana kritikatu eta errepideetan sor daitekeen arriskua mahaigaineratu dute. Neurri berriak “milaka irakasleren enplegua arriskuan jartzen duela” ohartarazi dute.


2025-01-27 | Leire Ibar
Langile klasearen batasuna eskatu du GKS-ek faxismoaren eta gerraren aurka

Milaka gazte bildu dura Gazte Koordinadora Solizalistak (GKS) urtarrilaren 25ean Bilbon eta Iruñean antolatu dituen mobilizazioetan, "Euskal Herrian agenda belizista eta faxismoa normalizatu ez daitezen". Jendetza bildu da bi hiriburuetan gerra inperialistaren... [+]


Zarauzko EAJko zinegotzi ohi baten txaleta eraitsi egin behar dela ebatzi dute, legez kanpo eraiki zelako

Epaitegietan hamar urte bete ditu auziak, eta azkenean EAEko Auzitegi Nagusiak ebatzi du beste epaitegi txikiagoek ikusten ez zutena: ez zela baserri zaharra "eraberritu", baizik eta askoz ere eraikin handiagoa altxatu zela eta behar zuen lekutik urrunago. Legez kanpo... [+]


Bengoetxeak errektore kargua hartu du eta EHUren finantzazioak segitzen du izaten eztabaidagai

Aparteko iragarpenik egin gabe, "askatasun akademikoaren eta izpiritu kritikoaren" aldeko aldarria egin du Joxerra Bengoetxeak EHUko errektore karguaren zina egin duenean, Ajuria Enean: "Ebidentzia zientifikoak ukatzen dituztenen aurkako euste-horma izango da... [+]


2025-01-27 | Leire Ibar
Dozenaka milaka palestinar Gaza iparralde suntsitura itzultzen ari dira

Su-etenaren akordioarekin barnean, Israelgo armadak Netzarim korridorea ireki du. Ia urtebeteko erbestealdiaren ondoren, milaka palestinar euren etxeetara abiatu dira bidaia emozional sakonean. Trumpek gazatarrak Egiptora eta Jordaniara desplazatzea proposatu du, eremua erabat... [+]


2025-01-27 | ARGIA
Migrazio politikak salatu eta auzipetuak kargugabetzea eskatu dute epaiketaren atarian

2.000 lagun inguru bildu dira urtarrilaren 26an, Irunetik Hendaiarako martxan, Europaren migrazio politika “hiltzaileak” salatzeko. Korrika igaro zenean hainbat migratzaileri muga igarotzen laguntzeagatik auzipetutako ekintzaileei babesa eman diete. Ekintzaileak... [+]


2025-01-27 | Ahotsa.info
EH Baterak Aberri Egunean erabakitzeko eskubidea modu bateratuan aldarrikatzera deitu du

Euskal Herria Baterak apirilaren 11an Donostiako Kursaalen egingo den ekitaldiaren berri eman du. Ekitaldia Aberri Eguna ospatu baino egun batzuk lehenago eginen da. Agerraldian Mireia Epelde, Xabier Euzkitze eta Carlos Etchepare bozeramaileek hartu dute parte, eta Manex Fuchs... [+]


2025-01-27 | Aritz Arrieta
Euskaldun harrera herria?

Egiari zor, ez dakit zergatik ari naizen hau idazten. Gaur egungo giro liskartsuan ez dira modu honetako iritziak ondo hartzen. Beharbada, ARGIAk ez du hau argitaratuko, ez baitator bat orain arte argitaratu dituzten iritziekin (baina, azkenean argitaratzea erabaki badute,... [+]


Ez ditzala diruaren hotsak bonben burrunbak isildu

Urtarrilaren 15ean Zedarriak izeneko lobby tekno-enpresarialak bere 6. txostena aurkeztu zuen, Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua izenekoa. Finantzen mundutik ateratako aditu gorbatadunez osatutako Think Tank neoliberal horrek... [+]


2025-01-27 | Behe Banda
barra warroak |
Lehen aldiak

Behin batean gertatu zen eta ordutik aurrera egunero gertatzen da […] ez dezagun ikus hemen gertatzen dena. Halaxen da mundua, eta gaur egunean inor ez da profeta bere mendean”.

Beste zerbaitez hitz egin zidaten behin eta ordudanik, ezin dut ezer bestela... [+]


Nola sortu kriminal bat (eta zergatik Aroztegiko auzipetuak ez diren kriminalak)

Euskal nobela beltzaren astea ospatu da Baztanen hilaren 20tik 26ra. Hainbat liburu aurkezpen, solasaldi eta bestelako ekitaldiren artean, zapatu goizeko mahai-inguruak sortu du aparteko ikusmina. Izan ere, nobela beltzaren aitzakian, bestela ere kriminal bat nola eraikitzen den... [+]


2025-01-27 | Bertsozale.eus
Bertsozalez bete da Lesaka Bertso Egunean
Bortzirietako Bertso Eskolarekin elkarlanean, egun osorako egitaraua prest geneukan Bertso Eguna ospatzeko; eta bertsozaleek ere ez dute hutsik egin: giro ederra izan da Lesakan goizetik hasita.

Eguneraketa berriak daude