Edaten dugunarekin kontuz

  • Gaur egun osasunaren inguruko kezka ugari dauzkagu: txantxarra, hezur-masaren galera, garuneko isuria, diabetesa, dementzia, minbizia, loditasuna eta beste hainbat, norberaren sexuaren, adinaren, lanbidearen eta beste faktore batzuen arabera. Harrigarria badirudi ere, osasun arazo horiek lotura dute edaten dugunarekin.
Holandako Unilever Health Institute delakoaren laguntzaz –Unilever etxea da Lipton izeneko tearen jabea–, aditu talde batek gida interesgarria argitaratu du zer edan jakiteko. Eduki kaloriko altua duten edarien kontsumoa murrizteko helburua zuten, ezer gutxi ekartzen baitiote horrelako edariek osasunari, kaltea ez bada.

- Ura. Edari gustukoenen artean aurreneko postuan dago. Ez kaloriarik, ezta arriskurik ere, mesedea besterik ez. Baina aditu taldea kezkatuta agertu zen ur botilatuarekin, batez ere zenbait elikagaiz aberastua dagoen botilako urarekin. Zer esango lukete adituek Coca Cola edo Pepsi bezalako enpresa erraldoiek merkaturatu nahi dituzten soda bitaminadun horiei buruz?

- Kaloria likido gozoak. Batez ere freskagarri eta fruta-edari azukretuetatik hartzen ditugu. 1970etik aurrera ikaragarri ugaritu dira horrelako edariak, eta arazo ugari egotzi dizkiete adituek: gehienetan kaloria hutsak izatea, batzuek hortzetako esmaltea hondatzea eta kola-freskagarriak emakumeengan aldakako hezur-masa galerarekin erlazioa izatea.

- Kafea, tea eta kafeina. Neurriz hartuta ez dira arazo iturria, eta babesle ere izan daitezke –diabetesaz, koloneko minbiziaz eta Parkinsonaz babesteko gai direla esan dute–, baina kafeinak zertxobait handitzen du odol-presioa, eta kafe espresak kolesterol mailak igotzen ditu. Haurdun dauden emakumeei kafearekin kontuz ibiltzea gomendatzen zaie; ez dituzte 300 miligramo baino gehiago hartu behar egunean.

- Alkohola. “Pixka bat ezer ez baino hobea izan daiteke, baina asko pixka bat baino okerragoa da, zalantzarik gabe”. Infartu eta garuneko tronbosiek epe luzera eragindako heriotza-tasa baxuagoarekin lotu izan dute ikertzaileek kontsumo neurritsua: anoa bat egunean emakumeengan, eta bi gizonezkoengan. Baina alkohol kontsumo altua pronostiko txarreko hainbat minbizirekin, gibeleko zirrosiarekin, hipertentsioarekin eta bestelako gaitz batzuekin lotuta dago.

Azkenak
Maiatzaren 10ean Sorionekuak ekimenak zubi eta ate zeharkatuko ditu euskara nafar guztiona dela aldarrikatzeko

Goizez Nafarroako zubirik esanguratsuenak jendez beteko ditu Sorionekuak dinamikak. Arratsalderako mobilizazio herritarra deitu dute Iruñeko Kostarapea parketik Alde Zaharreko Takonera parkeraino.


Udalek espresuki euskaraz jardutea baliogabetu du Gorenak

EAEko udal legearen euskararen arloko zenbait artikuluren aurkako epaia eman zuen Justizia Auzitegi Nagusiak 2023an, eta orain Gorenak berretsi du. Eusko Jaurlaritzak ez du garaiz aurkeztu epaiaren aurka egin zezakeen helegitea.


2025-04-11 | ARGIA
Lekeitioko musika bandaren zuzendariak jazarpen salaketak jaso ditu

Lekeitioko Udalak jakinarazi du bandako zuzendariak tratu txarrak eman izana jaso dutela, hainbat testigantzaren bidez. Udalak azaldu du, Eusko Jaurlaritzaren aholkuak jarraituta, hainbat pauso eman dituztela, besteak beste, zuzendariarekin hitz egin, eta testigantzak jaso... [+]


Turismo bidaiak antolatu ditu Israelgo Armadak Siriari lapurtutako lurretan

Zibilentzat antolatutako txangoak igande honetatik aurrera egin ahal izango dira, printzipioz astebetez, eta egunero bi ateraldi antolatu dira. Sarrerak berehala agortu dira.


Erdi Aroko emakume kopistak

Orain arte uste izan dugu Erdi Aroan eta inprenta zabaldu baino lehen liburuak kopiatzeaz arduratu zirenak gizonezkoak zirela, zehazki, monasterioetako monjeak. 

Baina Bergengo (Norvegia) unibertsitateko  ikerlari talde batek ondorioztatu du emakumeak ere kopista... [+]


Italiar sukaldaritza ez da existitzen

Florentzia, 1886. Carlo Collodi Le avventure de Pinocchio eleberri ezagunaren egileak zera idatzi zuen pizzari buruz: “Labean txigortutako ogi orea, gainean eskura dagoen edozer gauzaz egindako saltsa duena”. Pizza hark “zikinkeria konplexu tankera” zuela... [+]


Salaketa jarriko du Ertzaintzaren tiro baten ondorioz barrabila galdu zuen gizonak

Ospitaletik irten eta berehala prentsaurrekoa eman du Iker Aranak, Errekaldeko gaztetxearen aurrean. Gaztetxearen desalojoan ertzainek "neurrigabeko indarkeria" erabili zutela salatu du, eta salaketa hurrengo egunetan aurkeztuko du.


Aposapo + Mäte + Daño Dolor
Hutsuneak

Aposapo + Mäte + Daño Dolor
Noiz: apirilaren 5ean.
Non: Markina-Xemeingo Akerbeltz Gaztetxean.

---------------------------------------------------------

Erosketetarako orgatxoa barazkiz beteta egin dut gaztetxerako bidea, eta haiek mozten eman dugu iluntzea... [+]


2025-04-11 | Estitxu Eizagirre
Bertso eta pilota zaleentzat saio berezia Zumarragan larunbatean

Gipuzkoako Euskal Pilota Federazioak 100 urte betetzen ditu aurten. Ospatzeko antolatu dituen ekitaldien artean dago apirilaren 12an Zumarragan egingo den bertso saio berezia. Pilotari bat arituko da gai-jartzen, eta pilotarekin harremana duten Gipuzkoako lau bertsolari kantuan... [+]


2025-04-11 | El Salto-Hordago
“Gatazka eta abusua ez dira gauza bera”, feminismoko eztabaidei heltzeko

Laura Macayaren liburua ekarri du euskarara Katakrakek. Amaia Astobizak itzuli du, feminismoaren baitako eztabaidak ireki eta beste begirada batzuetatik ekiteko helburuarekin.


Palestinaren alde mobilizatu diren 300 ikasleri bisa kendu diete AEBek

Palestinaren aldeko manifestazioetan parte hartzen duten atzerriko ikasleak kanporatzea baimentzen duen dekretua izenpetu zuen urtarrilaren 30ean AEBetako presidente berriak. Orduz geroztik ikasleen bisen baliogabetzeak errepikatzen dabiltza.


Eguneraketa berriak daude