Eltxoen aurka edozerk balio du
- Eltxoen hozkak, deserosoa izateaz gain hainbat gaixotasun transmititzen ditu, malaria, paludismoa eta dengea besteak beste. Baina eltxo guztiek ez dute hozka egiten; arrautzak jarri behar dituzten emeak dira ugaztunen odoleko proteinen bila joaten direnak.
Aurkikuntzak bide berri bat zabaldu du eltxoen aurkako borrokan. Odolez lepo dauden emeei nitrogenoa askatzea galaraziz gero, ezin izango lukete odola metabolizatu eta hil egingo lirateke.
Printzipio hori ezarri nahi dute intsektizidetan, nitrogenoa askatzea eragotziko duen molekula garatuz. Molekula hori intsektizida klasikoekin nahastuz eta eltxoak elkartzen diren guneetan barreiatuz, haiek akabatzeko bidea zabalduko litzateke. Gainera, eltxo asko dauden lekuetako biztanleei pilulak eman dakizkieke. Hala, eltxoak infektaturik geratuko lirateke hozka egitean. Ikusten denez, asmatu nahi duten sistemak ez du hozkada jasotzea saihesten, baina eltxo horren azken hozkada izango dela ziurta daiteke.
Bere buruaz beste egiten duen palmondoa
Madagaskarren palmondo erraldoi mota bat topatu dute, bizitzan behin baino loratzen ez dena eta ondoren bere buruaz beste egiten duena. Bost metroko diametroa eta hogei metroko altuera izan ditzakeen espezie horri Tahina spectabilis deitu diote ikerlariek. Loratzea zuhaitzak 50 urtetik gora duenean hasten da. Palmondoaren goiko aldean lore bakarra hazten da hasieran; aste batzuk igaro ondoren goiko adarretan ehunka lore txiki daude. Horietako bakoitza polinizatua izan daiteke, eta ondorioz fruta bihurtu; hori gertatu ondoren, palmondoa berehala hiltzen da.
Madagaskarrek, irla izateagatik, munduko beste lekuetan ez dauden espezie asko ditu. Hain zuzen ere, bertako 10.000 landare espezietatik %90 ez da beste inon topatzen. Besteak beste, 170 palmondo espezie daude uhartean.
UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]
Gerra Hotza bultzatu zuten politiken alboan egon ziren ere bakearen aldeko ildoak. Ez zuten Ekialdea eta Mendebaldea batzeko moduko berregituraketa politiko berririk ekarri, baina errealitate berriak josi zituzten Europako Mendebaldea eta Ekialdearen artean. Horietako... [+]
Bere burua 2027ko Frantziako Estatuko presidentzialetako garaile gisa irudikatzen duena –Marine Le Pen– gogorki zigortu du Parisko Auzitegi Korrekzionalak, lau urteko kartzela-zigorra, 100.000 euroko isuna eta batez ere, bost urtez aurkezteko debekua bideratuta. Tonu... [+]
Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]
Ereserkiek, kanta-modalitate zehatz, eder eta arriskutsu horiek, komunitate bati zuzentzea izan ohi dute helburu. “Ene aberri eta sasoiko lagunok”, hasten da Sarrionandiaren poema ezaguna. Ereserki bat da, jakina: horra nori zuzentzen zaion tonu solemnean, handitxo... [+]
Bekatu bat aitortu behar dut hemen. Duela lau urte, ohitura berri bat sarrarazi nuen nire bizian: igande gauetan, kaka kanoi baten antzera "informazio" jarraikia hedatzen duen CNews telebista kate ultraeskuindarra begiratzen hasi nintzen. Hasieran ordu erdi bat astero... [+]
Kointzidentzia harrigarriak daude bizitzan. Izan ere, zenbat ikusle elkartu litezke Arriaga antzokian? Zenbat komun ote daude solairu bakoitzean? Zein probabilitate dago Gipuzkoako emakume bik sartu-irtenean leku eta istant berean kointziditzeko, 35 urtean elkar ikusi barik egon... [+]
Transfeminismoak argia eta konplexutasuna ekarri ditu gorputz, genero eta desirei buruzko eztabaidetara. Hala ere, itzalak ere sortu ditu. Ustezko koherentzia politiko erradikal baten izenean –askotan hegemonia oso zehatz bati lotua–, diskurtso transfeminista batzuek... [+]
Garai kuriosoak bizi ditugu eta bizi gaituzte, zinez. Hezkuntza krisian dela dioten garaiak dira eta, gutxien-gutxienean, aliritzira, ba aizue, 2.361 urte ditu gaurgero boladatxoak.
Ez zen ba debalde joan Aristoteles bere maisu maite Platonen akademiatik lizeo bat muntatzeko... [+]
Ukrainako gerrar hasierako zergatiak ez dira azaldu zizkigutenak bakarrik, beste arrazoi batzuk ere badaudelako. Errusiak zioen Ukrainako errusiar hiztunen defentsarako urrats bat eman behar zuela; Ukrainako Gobernuak, aldiz, Errusiaren armadari aurre egin behar zitzaiola,... [+]
Ukrainaren ondoren Polonia?
Europar Batasunak Ukrainako gerra hauspotu du Kiev armaz hornituta, eta menia oraindik airean delarik, gerraren zikloan murgilduta dago bete-betean. Hori bai, bere diskurtsoa modulatzen ari da, eta gero eta gehiago hitz egiten du balizko su-etenaz... [+]
Orain Errusiak inbaditu behar ei du Europa eta horren aurrean berrarmatze basatia bultzatu behar dute Europar Batasuneko herrialdeek. Lehen Sobietar Batasunak egin behar zion eraso, eta Gerra Hotzak ia mundua irentsi zuen. Gezurra zen ordukoa, eta gezurra da gaur egungoa, baina... [+]