Ongiaz, gaizkiaz

  • Ados Juanjo. Ez jakiteak, narrazio handien desagertzeak, egoera interesgarria sortu du. Norbera bere kabuz gauzak epaitzeko beharrean aurkitzen da aurrerantzean. Indibidualista izan naiz beti eta ez nuke halakorik deitoratu behar. Oharkabean labe bihurtuz doan gure planetaren azaletik gizateria osoa lurrunduko balitz ez nuke, gainera, negarrik egingo, ez baitiot-eta sinpatia gehiegirik, in abstracto behinik behin, gure generoari. Nire familia, lagunak eta etxeko katua, aldiz, maite ditut, zuk bezala. Tau Baskonia ere, biziki.

2008ko urtarrilaren 22an
Ur Apalategi
Ur Apalategi idazleaDani Blanco
Ongia eta gaizkia aipatzen zenituen. Filosofa dezagun apur bat, beraz.

Gizakiarengan miresgarria iruditzen zaidana ez da preseski ongia egiteko duen gaitasuna –ez baitut hori posible denik sinesten, beti baitira perbertsoak ekintza “onak”, beti baitute, inkontzientearen suilardean ondo gordeta bada ere, interesaren atze-zaporea–. Horregatik, eta barka bezait halako gordinkeria –oraingoz gutxi gorabehera inkisizio girotik libratzen den Frantziako Estatutik idazten dut–, ez dut uste gatazka politikoetan ongiaz ala gaizkiaz mintzo daitekeenik. Interesen konfliktoaz mintzatzea zuzenagoa litzateke, apika. Kontua da nola mozorrotzen duen parte bakoitzak ongien bere interesa, momentu historikoko moda kontzeptualaren nahiz indarren orekaren arabera. Orain dela 30 urte dialektikaz hitz egitea zilegi zen. Gaur ez. Gaur demokrazia eta morala daude modan. Ados. Baina, halere, norbaitek esaten duen bakoitzean azkenean ulertu duela bizitzaren gainetik ez dagoela ezertxo ere, eta ordurarte diskurtso ideologikoek itsuturik bizi izan dela, eta abar, barkatu baina barregura sortzen zait. Kuriosoa da ikustea eskuarki pertsona horrek sistema sozialean bere tokitxoa egitea lortu duen une biografikoan kokatu ohi dela epifania demokratiko-morala. Baina zer uste duzue, bada, palestinar kamikaze batek bere burua zartarazten badu oraindik zorioneko epifania demokratiko-moral hori izan ez duelako dela ala? Mesedez. Izan gaitezen serioak. Ideologia batek bestea estali du –baita zentzu sexualean ere–. Demokratismo moralak popatik eman dio dialektikari. Baina biak ala biak dira ideologia. Eta zer da demokrazia? Bada, gehiengoaren diktaduraren beste izena. Horregatik, ez kezkatu, hau ere modaz pasatuko da. Eta beste mozorro bat asmatuko dugu gure interesak disimulatzeko eta guztien arteko borroka odoltsuari jarraipena emateko.

Itzul nadin orain ongiaren eta gaizkiaren auzira. Batek esango dit, ez al da posible Hitlerren kasua aintzat hartuz gaizkiaren egiatasuna frogatzea? Eta gaizkia frogatua geratuko balitz, ongia ere, bide batez. Nik uste denok garela Hitler potentzialak. Inoiz inor hiltzeko gogorik izan ez duenak harria bota diezadala. Zerk desberdintzen gaituen Hitlerrengandik edota hilketa burutzen duen edozeinengandik? Egoerak. Bera aurkitu zen egoeran ez zen arriskuan sentitzen egin zuena egiteko, estrategikoki pertinentea iruditu zitzaion egin zuena, eta kito. Eta beste hainbeste pentsatu bide zuten bere alde “demokratikoki” bozkatu zuten milioika alemaniarrek; gehiengoa osatzen zuten alemaniarrek.

Entzun ditzaket hemendik harria eskuan prest daukaten santu demokrata-moralen indignazio oihuak. Izugarria da esan dudana. Bai. Hala da. Gizateria delako izugarria. Gure arteko bakoitza delako izugarria. Nola esplikatu bestela orain dela hirurogei urte genozidioa jasan zuen herri judutarrak orain palestinar herriari jasanarazten diona? Nola azaldu bestela Juanjok agerian jartzen zituen gure kontraesanak, hots, guri egiten dizkigutenek sortzen diguten indignazioa eta guk egiten ditugunek sortzen ez digutena?
Azken galdera bat orain Jose Inaziorentzat. Telekinesiaz –hots pentsamenduaren indar hutsez, eta inor ohartu gabe– jendea hiltzeko ahalmena bagenu guztiok, zenbat denbora iraungo luke gizateriak?

Azkenak
47 urteko gizon batek bere ama hil du Irunen

Atzo eguerdian labanaz eraso zion bere amari Irunen eta Donostiako Ospitalean hil da. Erasotzailea epailearen aurrean deklaratzeko esperoan dago.


Ipar Euskal Herriko lehen indarra izaten segitzen duela ohartarazi du ELBk, botoen %48 jasorik

Otsailaren 6 honetan zenbatu dituzte departamenduko laborantza ganberarako bozak. Biarnoa eta Ipar Euskal Herria biltzen dituen departamenduan lehen indarra izaten segitzen du agroindustriaren sustatzailea den FDSEAk baina indarra galdu du: %54tik %46ra pasa da.


2025eko urtarrila, mundu mailan inoiz erregistratu den urtarrilik beroena

Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen. 


Ehunka emakume hil eta bortxatu dituzte Kongoko Errepublika Demokratikoko espetxe batean

Nazio Batuen Erakundeak adierazi duenez, Goma hiria hartu ondoren hango espetxe batean zeuden ehunka emakume bizirik erre zituzten M23ko matxinoek, eta denak hil. Herrialdearen ipar ekialdean borrokan diharduten talde armatuek sexu indarkeria "arma gisa" erabili dutela... [+]


EITBko Euskara Batzordearen adierazpena

Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]


Euskal Herrian Euskarazek manifestazio nazionala deitu du apirilaren 6rako Baionan

Manifestazioa goizeko 11:30ean izango da, Justizia Jauregian. Mugimenduak euskaldunon eskubideen alde eta auziperatuekiko elkartasunean luzatu du deialdia. Auziperatuek iazko Euskararen Egunean Baionako Justizia Auzitegian "Justizia Euskararentzat" pintaketa egin zuten... [+]


Trumpen Gazarako proposatutako garbiketa etnikoak hautsak harrotu ditu nazioartean eta AEBetan

AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]


Maddi Isasi, LABeko idazkari feminista
“LAB Euskal Herri feminista baten eraikuntzan ekarpen sindikala eginen duen subjektua izatea nahi dugu”

Izena duen oro bere izanaren jabe liburua plazaratu du LAB sindikatuko idazkaritza feministak, hainbat kide feministaren lekukotasunak oinarritzat harturik. "Genealogia edo glosario bat gauzatu dugu edo, agian, gauza biak batera dira edo baliteke ez izatea ez bata ez... [+]


Ortuzarrek ez du EAJko buru izaten segituko eta bidea libre utzi dio Estebani

EAJren barne prozesuan ez du bere burua aurkeztuko, nahiz eta garaile irten den orain arteko bozketetan. Itxura guztien arabera, Aitor Esteban izango da EBBko buruzagi berria.


Armagintza sustatzeko Jaurlaritzaren konpromisoa adierazi du Torres lehendakariordeak, Zedarriak-i erantzunez

Bigarren lehendakariorde eta Ekonomia, Lan eta Enpleguko sailburuak armagintza industria goraipatu eta zabaldu diren “aukera” berrien aurrean sektorea “babestuko” duela azaldu du. “Beste kontu bat da gutako bakoitzak izan ditzakegun posizio... [+]


Zaldibarko hondamenditik bost urtera, erantzukizunak argitu gabe eta zabortegien kontrola ezbaian

Bost urte bete dira Zaldibarren 800.000 tona zabor maldan behera amildu eta Joaquín Beltrán eta Alberto Sololuze langileak aurretik eraman zituenetik. Ikerketa judiziala amaitu gabe dago oraindik, Verter Recycling enpresak ez du ezer ordaindu zigilatze lanengatik,... [+]


Kaldereroak: ‘blackface’ bat donostiar erara?

Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]


2025-02-06 | dantzan.eus
Lazkaon aspaldi galdu ziren inauteriak berpiztuko dituzte

Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]


2025-02-06 | Gedar
Autobusak antolatu dituzte ostiralean Gasteizera joateko, Maccabiren aurkako manifestaziora

Israelgo Estatuko saskibaloi taldeak ostiralean jokatuko du Gasteizen, eta mobilizatzera deitu du Palestinarekin Elkartasunak.


Berriztagarrien lurralde plana aldatu du Jaurlaritzak, eskala handiko eolikoei toki gehiago egiteko

Abenduaren 20an Eusko Jaurlaritzak planaren behin-behineko bertsioa onartu zuen eta gaitasun “baxu eta ertaineko” eremu ugari gaitasun “ertain eta altukoak” bezala ageri dira orain.


Eguneraketa berriak daude