Joare hotsak

  • Ituren eta Zubietako inauteriak

    Inauteria ilargiaren menpekoa da, horregatik ibiltzen da egutegian hara-hona dantzan. Ospakizun batzuek, hala ere, tinko eusten diote data bati. Ituren eta Zubietako inauteria da horietako bat. Urtarrileko azken astelehen eta asteartea dira, urtero, inguruko mendi magalak zintzarri hotsaren oihartzunez betetzeko aukeratutako egunak. Egun aproposak, lanaren diktadurari ihes egiteko modua edukiz gero, aspaldiko ohitura baten magiaz gozatzeko Euskal Herriko eskualderik ederrenetako batean. Hots, Malerrekan.
Iturendar Joaldunak
Iturendar Joaldunak
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Sinonimoen maitaleentzat pagotxa da Ituren eta Zubietako inauteria. Zanpantzarrak, joaldunak, ttuntturroak, jaiaren protagonistak izendatzeko; zintzarri esateko, pulunpa eta joare. Zubietan ba omen zen horiek ekoizten zituen oinarrizko metalurgia industria, eta baliteke hori izatea ohituraren jatorria. Iturenek ez du gutxiago izan nahi ordea; joare egile bat gutxienez izan da herri horretan, Mikel Laboari esker ospetsu egin zen kantuari sinestera. Eta sinonimoetara itzulita, abesti horren zenbait bertsiotan Baztanen jatorria duen hitza aipatzen da: garea. Hots, joarea.

Nekazal eta artzain gizarteetan, joare-zintzarri-pulunparen doinua izpiritu txarrak uxatzeko erabili izan da. Baita Zubieta eta Iturenen ere, edo hori da uste zabalduena behinik behin. Hala dio egile ugarik, eta urrunago joan gabe, hala irakurri ahal izango duzu esku artean duzun aldizkari honetan, bost orrialde barru. Juan Antonio Urbeltz adituetan adituenak dioenez, berriz, euliak uxatzea da zintzarrien funtzioa, hala nola hisopuarena. Hots, joaldunek eskumako eskuan daramaten zaldi-isatsarena.

Dena prest dago honenbestez. Astelehenean zubietarrak joango dira Iturenera bisitan, bi herrien arteko lau kilometroak betez. Asteartean alderantziz, badaezpada bidean zerbait gelditu den uxatzeke. Bi egunetan, eta bide erdian gutxi gorabehera, Aurtitz auzokoak bilduko zaizkie batzuei nahiz besteei, burrunbari burrunba gehituz. Aurtiztarrek, Iturengoek bezala, bi artilezko atal daramatzate: gerri inguruan jartzen dena, joarea lotzean sokak minik ez emateko –eman egiten du, hala ere–, eta sorbalda gainekoa. Zubietarrek gerrikoa baino ez. Den-denek daramate, hori bai, inauteri-jai honek hain berezko duen kapelu koloretsua.

Hots, ttuntturroa.

Azkenak
5.000 ‘erlezain’ lortzeko kanpaina nazionala abiatu du Herri Urratsek

Otsailaren 28an Hendaian eman dio hasiera kanpainari Herri Urratsek. Euskararen transmisioa bermatzen duen Seaska babestea da helburua.


8 urteko ume bati biluzik argazkiak egiteagatik ikertzen ari dira gizon bat Ortuellan

Gizonak ustez Ortuellako Jendea futbol taldean zuen posizioa baliatu zuen umeari argazkiak egiteko. Ertzaintzak ikerketa abiatu du eta aurretik antzerako salaketak zituela jaso dute.


2025-03-03 | Leire Artola Arin
ANALISIA
Karbonoa ez da neutroa

Agintari gutxik aitortzen dute publikoki, disimulurik eta konplexurik gabe, multinazional kutsatzaileen alde daudela. Nahiago izaten dute enpresa horien aurpegi berdea babestu, “planetaren alde” lan egiten ari direla harro azpimarratu, eta kutsadura eta marroiz... [+]


PKK-k su-etena deklaratu du, buruzagiaren agindua onartuta

Abdullah Öcalan buruzagiak PKKri otsailaren 27an eskatu zion armak uzteko. Taldeak egin duen adierazpenean babes osoa agertu dio buruzagiari eta Öcalanek eskatutakoa betetzeko konpromisoa adierazi du.


Istilu handiak Grezian, 57 lagun hil ziren tren istripuaren bigarren urteurrenean

Poliziaren eta manifestarien arteko talkek atxilotu eta zauritu ugari utzi dituzte ostiralean herrialdeko hiri nagusietan. Herritarrek gertatukoaren erantzuleak zigortzea eskatu diote gobernuari, ez baita oraindik istripuaren inguruko epaiketarik ireki. Greba orokorra deitu... [+]


Frantziak eta Erresuma Batuak Ukrainarako su-eten plan bat aurkeztuko diete AEBei, Trump Zelenskiri oldartu ostean Etxe Zurian

Hala iragarri du Keir Starmer Erresuma Batuko lehen ministroak Londresen eginiko goi bileran. Etxe Zurian Trumpek Zelenskiren aurka egin ostean, izandako eztabaidaren aurrean, Europako buruzagiek babesa adierazi diote Ukrainako presidenteari.


Elizako sexu abusuen biktimei kalte-ordaina emango die Iruñeko Artzapezpikutzak, “laster”

Elizak 23 kasu ditu onarturik Nafarroa Garaian. Haiek "ekonomikoki, psikologikoki eta espiritualki laguntzeko" konpromisoa adierazi du Iruñeko artzapezpikuak.


Nafarroako armarri historikoaren erabilera debekatu du Castejoneko alkateak

Karbankulu pomelatua "garai batean gure bizilagun Francisco Casanova hil zutenen ideiak babesten dituztenek erabilitako ikurra" dela, adierazi du  Noelia Guerra UPNko Castejoneko alkateak, eta sinbolo "ez ofizialak" udalaren espazioetan erabiltzea... [+]


Larhunen dabilen otsoaren presentziaren “ondorio larriak” salatu ditu ELB sindikatuak

Mendizale batek asteburuan ikusi du animalia Lapurdiko Azkaine herrian, eta otsoa dela baieztatu du Pirinio Atlantikoetako Prefeturak. ELB lurraldean "harraparien presentziaren kontra" agertu da.


Pagolarren gainean eolikoak jartzearen aurkako aldarria, plazara

Elkarretaratzea egin zuen Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak atzo Laudioko Lamuza plazan, Mugagabe Trail Lasterketaren testuinguruan. 


2025-03-03 | Ahotsa.info
Iruinkokoa, Iruñeko iñauteri euskaldunen bersignifikazioaren aurka

Martxoaren 2an igandea Iruinkokoak berriz ere Iruñeko karrikak hartu ditu.


Erabat doan izango da Hondarribian euskara ikastea

EH Bilduk sustatuta, Hondarribiako udalak euskara sustatzeko diru-laguntzetan aldaketak egin eta laguntza-lerro berri bat sortu du. Horri esker, erabat doakoak izango dira euskalduntze ikastaroak, besteak beste.


Martxoak 3tik 49 urte
“1976ko Gasteizko greben mugimendua eskola politikoa izan zen”

Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]


Memoria bala bat da buruan

1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]


Eguneraketa berriak daude