“Theatre du Rivage-k ur bazterreko antzerkia esan nahi du. Jendea iritsi eta abiatu egiten den lekua iradokitzen du, eta aldi berean paisaian txertatuta dagoen antzerkia”, dio Pascale Daniel-Lacombe zuzendari artistikoak, duela hamar bat urte konpainia sortu zutenean jarritako izenaren zergatia gogoratuz. Azken urteetan ordea, zaila izan dute euren helburuetako bat lortzea: inguruan txertatzea. Bost urte dira lanerako espazio finkorik gabe dabiltzala, eta ondorioz ia ezinezkoa izan zaie euren inguruko errealitate kultural eta sozialarekin bat egitea.

Orain, baina, Herri Elkargoaren bitartekaritzarekin –Lapurdiko hamabi herritako udalek sortutako elkartea– Jalai industrialdeko pabilioi bat errenta baxuan alokatzea lortu dute eta sei hilabetez bederen buru-belarri aritu ahal izango dute bertan lanean. Ondoren, nork daki.

Pascale Daniel-Lacombe eta Antonin Vulin administrazio arduraduna dira konpainiaren buruak eta bost aktore-sortzaile gonbidatu dituzte aro berri honetan eurekin lan egiteko: “Lan talde bat osatu nahi izan dugu, modu finkoan gurekin lanean aritzeko. Aktore todoterrenoak nahi genituen, edozertarako prest zeudenak: konpainian bizitzeko, eraikuntza lanak egiteko, antzezteko, irakasteko… Inguru honetan eragin nahi dugu eta horretarako ezaugarri hori ezinbesteko zuten aktoreek”, dio Lacombek.

Delphine Bastard, Baptiste Eliçagaray, Javier Barandiaran, Agnes François eta Annie Onchalo dira aipatu sortzaileak, guztiak ere aurretik antzerkigintzan eskarmentua duten aktore profesionalak. Gainera Pascal Angla musikari eta aktorea ere arituko da zenbait kolaboraziotan. Elkar ezagutu eta elkarrekin sortu; hori da datozen hilabeteetako erronka.

“Ez dugu funtzionamendu modu hau inon ezagutu. Gure asmakizuna da nolabait”, aitortu du irribarretsu zuzendariak: “Oso esperimentala da, eta ez dakigu modurik egokiena ote den. Probatzea da kontua eta konpainiarentzat erosoena den lan formula topatzea. Harian ikusiko dugu”.

Makina martxan

400 m² dituen espazio hutsa pixkanaka bizitza hartuz joan da konpainiak bere tramankuluak eta ilusioak eraman dituenetik. Egun hauetan Zoaz hegan errari antzezlan berriaren eszenografiak hartu du espazio zabalaren zati handi bat. Abenduaren 9an estreinatuko dute haurrei zuzendutako txotxongilo ikuskaria, eta oraingoz eszenategia prestatu eta lehen entseguak egiten ari dira. Taldean sortutako lana izango da. Testua Vivaldiren lau urtaroetan oinarrituta idatzi du Pascale Daniel-Lacombek eta berak zuzenduko ditu konpainiako lau aktore. Txotxongiloetan esperientzia zabala duen Annie Onchalo taldekideak sortu ditu panpinak. Ikuskaria euskaraz, frantsesez eta gaztelaniaz eskainiko dute, jada lotuta dituzten 35 emanaldietan.

Baina ez da hori aire berriekin datorren taldearen eginbehar bakarra. Besteen artean Les déconcertantes (Ustekabeak) ekimena ere martxan jarri berri dute. Aktoreek kalean inprobisatutako ekintzak gauzatzen dituzte egitasmo horretan, ezustean, abisurik gabe. Donibane Lohitzunen egin zuten lehena urrian. Gainera La belle échappée (Ihesaldi ederra) izeneko ikuskaria ere abiatu dute, inguruko eskoletako haurrei ipuin kontaketak eta jolasak eskaintzen dizkien saioa.

Formazio eta sentsibilizazio arloan ere proposamen ugari dakartza taldeak, adin guztientzat antzerki ikastaroak antolatu baitituzte hasi berri den ikasturteari begira, horiek ere euskaraz eta frantsesez. Taldearen egoitza berrian eskainiko dituzte batzuk eta inguruko herrietan beste hainbat. “Eskaintza ahalik eta zabalena egin nahi izan dugu. Hau da, herrietara, udaletxetara, instituzioetara ahalik eta proposamen zabalenak eskaintzea. Ekintzak inposatu beharrean proposamen ireki lez ematea. Erantzuna ikusi eta horren arabera jardungo dugu gerora”.

Espazio irekia

Ingurua astintzeko gogoz hasi da lanean Theatre du Rivage. Euren lantoki izateaz gain, espazio berria gune irekia izatea nahi dute. Inguruko jendearentzat elkargune izan daitekeen espazioa. Horregatik kultur eskaintza anitza egin dute datozen hilabeteetarako prestatutako programan. Inguruko sortzaileak egoitzara gonbidatu eta herritarrei ateak zabaltzeko modua da. Horregatik lantzean behin kantaldiak, erakusketak eta irakurketak egingo dituzte.

Etorkizunean beste konpainien entsegu lekua izan dadin ere nahi dute: “Ipar edo Hegoaldeko konpainiek erresidentzia modukoak egin ahal izango dituzte hemen, baita atzerrikoek ere”.

Ez dira garai samurrak antzerki konpainientzat eta halako azpiegitura duen taldea mantentzea abentura dela ezin ukatu. Hori ondo dakiten arren, baikor azaldu dira: “Denbora asko generaman honen atzetik, instituzioen jarrera positiboagoaren zain baina azkenean ez dugu ezer jaso eta aurrera egitea erabaki dugu. Proiektu handi bat egin nahi izan dugu, ikusteko ea erreakziorik badagoen. Ea instituzioak behingoz mugiaraztea lortzen dugun”, dio zuzendariak enbidoa boteaz.

Espazio berri honekin gero eta gertuago dago Theatre du Rivag egin nahi duen horretatik, nahiz eta ez jakin noiz arte izango duten bertan egoteko aukera. Ezin sei hilabete baino gehiagorako planik egin. Ametsak, ordea, bizirik jarraitzen du: “Nire ametsa populaziotik oso gertu bizi den artisten kolektiboa sortzea da, modu oso hurbilean lan egiten duena. Artista horiek luzerako hor egotea eta, hala, euren bizipenak ere populazioak bizitzeko aukera izatea”, gaineratu du elkarrizketaren amaieran konpainiaren zuzendari artistikoak. Denboraren, lanaren eta administrazioen esku dago orain amets hori posible den erabakitzea.