Jon Aranoren hirugarren poesia liburua

  • Jon Arano ::Zeruak eta infrentzuak

    Elkar

    orrialdeak ::124

    prezioa ::12.60€

Jon Arano
Jon Aranoren hirugarren poesia liburua
Aspaldikoa du Jon Aranok poesia zaletasuna. Zeruko Argian argitaratu zituen aurreneko poemak. Gerokoak dira, berriz, Susa argitaletxearekin plazaratutako Bileterik gabe (1985), eta Malezia sorta (1991) poema liburuak. Eta bere olerkien berririk izan gabe hamasei urte joan badira ere, berak ez omen dio inoiz idazteari utzi. Horren lekuko dira Joseba Jaka V. Literatura Beka saria jaso zuen Zeruak eta ifrentzuak, liburua, Elkar argitaletxeak orain kaleratu duena, baita laster argia ikusiko duen Zeru akastuak ere. Urte gogorrak izan ei dira azken hauek Jon Aranorentzat, batik bat Ostiela aldizkaria utzi behar izan zuenetik –bihotza pulunpaka/ bakardadea kiloka/ eta besarkada berriz/ ezin besarkatuzko pena dio poemetako batean–. Baina basamortutik irteten ari omen da, eta horren froga dira Zeruak eta ifrentzuak liburuan jasotako testu ironikoak, hemen dela infernua eta zerua dioten olerkiak. Garai batean izan zen poeta gazteak kontuak eskatzen dizkio oraingo poeta helduagoari, orduko hainbat kritika axalkeriatzat joaz. Heuretzat idazten hituen/ heure amorru eta manifestuak, inbentariatutako zorne zuria/ ez huen ez geronen inbentua adieraziz, erabakitzeko: A ze trastoak/ ginenekoan poetastroak!
Jon Arano
«Profeta naiz, pailazoaren sudurrarekin

Zer aurkituko du irakurleak poema hauetan?


Nire bizikizunetan oinarrituta idatzi ditut, herriko hizkera erabiliz. Zaharrari erreparatuta, zerbait berria egin nahi izan dut. Era guztietako poemak dira: infernurako poema gorri-beltzak, purgatoriorako moduko neutroagoak edota paradisurako izan daitezkeen arrosa urdin argiak. Liburu osoan dago ironia pil-pilean, baita zinismoa ere. Desertuko predikaria bezala ikusten dut nire burua. Profeta naiz, pailazoaren sudurrarekin.

Lehen idatzi zenituen poemetaz damu al zara?


Bai, esandako hainbat gauza ez nuke orain errepikatuko. Beti kritikatzen aritu izan gara baina, akaso, kritikatzeko baino gehiago dago aldarrikatzeko. Lehen mundua aldatu nahi genuen, orain konturatu naiz mundua ezagutu egin behar dela, mundu honetan denetik baitago, ezagutzea da kontua.

Nolakoa da oraingo Jon Arano?


Koldo Izagirrek nitaz esan zuen konformismoaren eta sakratuaren aurka nagoela, eta miseria eta gezurra ikusi orduko antzematen ditudala. Egia da nire burua ongi ezagutzen dudala, eta baita nire miseriak ere, eta esango nuke besteenak usaintzeko ere gauza banaizela. Nik neure burua ikonoklastatzat hartzen dut, gauzei buelta eman eta denari punta ateratzea da nik egiten dudana.

Eta gizartea kritikatu, ez da hala?


Agintearen kritika da nirea. Ikonoklasta ere esan izan didate, ikonoei buelta emateko joera dudalako. “Ondo zaudete eta esaten duzue oso ongi bizitzen dela”, horixe kritikatzen dut nik. Gezurra ari du goian behean, eta gezurrak sutan jartzen nau.

Azkenak
2025-05-02 | Mikel Zuloaga
Askatasunaren Ontzidiko Mikel Zuloaga ‘Mikelon’en adierazpena Maltatik

Deshumanizazioa barru-barruraino sartu da Mendebaldeko botereetan, eta axolagabekeriaz begiratzen diote Gaza pairatzen ari den holokaustoari; Gazan, bonbek hiltzen ez bazaituzte, goseak hilko zaitu.

Gure itsasontzia bonbardatu duten honetan inpotentzia erabatekoa da, gu ondo... [+]


Palestinaren aldeko Askatasunaren Ontzidia bonbardatu dute Maltatik gertu

Ostegunetik ostiralerako gauean dronekin egin diote eraso Gazako blokeoa apurtu eta genozidioa salatu nahi duen nazioarteko ekimenaren itsasontziari, Maltatik hamahiru miliara, nazioarteko uretan. Aktibisten artean Mikel Zuloaga Mikelon euskal herritarra dago. “Hemen hau... [+]


Immigrazioa eta sindikatuak, eskubide unibertsalak ala porrot kolektiboa

Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]


Harri-jasotzea
Harri eskolek emandako bultzada

Harri-jasotzearen gorakada nabaritu da azken urteetan, batez ere emakumeen artean. Gazteek harri eskoletan ikasten dute kirolean esperientzia dutenengandik. Crossfit-a, sare sozialak eta telebista faktore garrantzitsuak izan dira kirolaren piztualdian, harri eskolekin batera... [+]


Kanboko Marieneko lurrak irauli dituzte ELB, Lurzaindia eta Ostia sareak

Maiatzaren 17an bertaratu eta barazkiak landatzeko hitzordua jarri diete herritarrei. Karia horretara egun osoko egitaraua osatu dute, Marieneako lurrak laborantzarako atxikiak izatearen alde.


Itzalaldiaren biharamunean, Espainiako Gobernuaren eta Red Eléctrica de Españaren arteko tirabirak dira nagusi

Pedro Sánchezek hornitzaile pribatuei eta Red Eléctrica de Españari egotzi die itzalaldiaren inguruko informazio gutxi eskaintzea, baina azken honek jakinarazi du "gutxi gorabehera" aurkitu dutela Iberiar penintsula osoko argindarra joatearen arrazoia... [+]


Homo erectusek hitz egiten zekiten?

Rudolf Botha hizkuntzalari hegoafrikarrak hipotesi bat bota berri du Homo erectus-i buruz: espezieak ahozko komunikazio moduren bat garatu zuen duela milioi bat urte baino gehiago. Homo sapiens-a da, dakigunez, hitz egiteko gai den espezie bakarra eta, beraz, hortik... [+]


Iraultza, iraultza baino lehen

Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]


2025-04-30 | Jon Torner Zabala
Aramu + AimarZ
Bizirik bada, musikaren berotasunagatik da

Aramu + AimarZ
Noiz: apirilaren 26an.
Non: Zumarragako Zelai-Arizti frontoi irekian.

---------------------------------------------------------

Udalaren webguneak dio: "Bide Bizia marka turistikoa eta izen bereko jaialdia Zumarragaren arima munduari erakusteko,... [+]


Gorputz hotsak
“Oso literala naizenez, marrazten dudana ulertzea gustatzen zait”

Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]


2025-04-30 | OlatuKoop sarea
Maiatzaren Lehenerako proposamen bat: lan desiragarriak eta burujabeak denontzat

Maiatzaren Lehenaren kari, bere gogoeta partekatu nahi izan du Olatukoop Ekonomia Sozial Eraldatzailea sustatzeko sareak. Langileen egunari lotuta, lanaren izaeraren eta zentzuaren inguruko gogoeta egin dute, lan burujabe eta desiragarriak denontzako garatzeak gure bizitzak eta... [+]


Eguneraketa berriak daude