Bitxia da ikustea nola berez aurrerakoia den kontzeptu juridikoa, hau da herri akusazioarena, erabilera atzerakoienaren ispilu den: bi talde txikik –Dignidad y Justicia eta Foro de Ermua– judikaturak halako auzi bat aurrera eramatea ahalbidetzen dute, euskal gizartearen ehuneko oso handi bat aurka egon arren; elkarrizketa kriminalizatzen da; eta, besteak beste, auziaren erabilera politiko gordinenari bide ematen zaio.

Aipatu izan da akaso mugaren bat ere jarri beharko litzaiokeela herri ekimen honi, edonork edozer lortu ez dezan, baina kasu honi begira, Alderdien Legea ezabatzea edo aldatzea nahikoa litzateke herri ekimena indargabetzeko.

Larria da Ibarretxek eta berak ordezkatzen duenarekin halako joko juridiko-politikoa egin ahal izatea, baina larriagoa da hori bera Batasunarekin biltzeagatik gertatzea. Epe motzari begiratuta, larria izan daiteke ahozko epaiketa eta Ibarretxeren galdeketa planaren tenpus-ekin egin daitekeen erabilera. Larriagoak dira epe ertainera gatazka gainditzeko ahaleginen kudeaketari jartzen zaizkion muga gogorrak.

Modu publikoan eta pribatuan, dozenaka dira Batasunarekin biltzen diren gizarte eragileak, hasi alderdi politikoetatik eta komunikabideetaraino –tartean ARGIAkook– eta ikusi beharko da aurrera begira epaiketa honek zer emaitza duen harreman sare hori guztiarekiko. Zeren eta –aditu gehienak hala iradokitzen ari dira– gauza bat da epaiketa honetatik zigor juridikorik ez ateratzea, ez lehendakariarentzat ez beste auziperatuentzat, eta bestea da Batasunarekin elkarrizketatzearen jarduera sozio-politikoa zertan uzten duen. Hau da, Roberto Saiz epaileak desobedientziaren akusazioa izugarri kiribildu ei du ahozko epaiketara iristeko, eta, beraz, oso zaila da frogatzea lehendakariak eta PSOEko buruzagiek desobeditu dutenik, horretarako agindu zuzenik ez zutenean. Egia, baina planteamendu honek zeharka airean uzten du beste honako hau: desobeditu ez denez ezin da zigortu, baina Batasunarekin bilerarik –edo harremanik– ez izateko agindurik balego, horrek zigorra mereziko luke.

Pedro Ugarte idazleak El Paísen auzi honi buruz ari zela auzia gogor kritikatzen zuen Saiz epailearen jokaldia, baina “Desagertutako Batasuna”-ri buruz (“La extinta Batasuna”) egiten zuen berba artikuluan. Ugartek seguruenik ñabardura ugari egingo lizkioke esapide horri, jakin bai baitaki ez dela egia; hala ere, Alderdiaren Legearen
ondoren, halakoak gero eta lasaiago idatz daitezke.

Juan Cruz Alli CDNko buruzagiak pragmatikoago hitz egiten zuen Jose Luis Rodriguez Zapatero eta ETAren elkarrizketa saioaz iragan igandean Diario de Noticias-en egindako elkarrizketan: “Beste prozesu bat ere izango da, Gobernu guztiek, iraganean ere egon baitira prozesu ugari, eta arazoak irauten duen bitartean Espainiako Gobernu guztiek izango dutelako berau bideratzeko ardura”.

ZOE-REN ONTZIAREN auzia Sudan, Txad, Frantzia eta Nazio Batuen Erakundearen harreman sare korapilatsuan harrapatua geratu da. Berez da gaitza gerra egoeran bizi diren haurren etorkizunaren amaraunean sartzea eta errealitate gordin ugari dira hor: pederasta sareak, legez kanpoko adopzioak, europarron karitate ikuspegia... Nahi dena, baina eztabaida horiek guztiak kontuan hartu beharrekoak izanik ere, ekintzaren bidez ehunka haur gerraz salbu jarri eta mendebaldeko gobernuen kontzientzia astindu nahi zuen asmoarekin egiten dute topo. Auziak beharko du dagokion ikerketa, baina nire begietatik ikusita, Zoeren Ontzikoek bi gauza dituzte euren alde: bat, operazio guztia iragarria zuten bai publikoki –ARGIAn iragan uztailaren 29ko zenbakian agertu zen– eta baita hainbat instituzio eta gobernuen aurrean ere, tartean Frantziakoa eta Txadekoa; eta bi, ziria edonori sar dakiokeela onartuta ere, operazioan sartuta dauden Iparraldeko herritarrak konfiantzazko pertsonak dira bertako euskalgintza ezagutzen duen edonorentzat.