Burbuilaren ordainsaria

  • Azkeneko hamarkadan finantza krisiak periferiako herrietan lehertu izan dira. Oraingoak Amerikako Estatu Batuetan (AEB) du epizentroa. Herrialde honetako ekonomiaren larritasuna aspalditik aurreikusten zen, bertan ematen baita munduko defizit mailarik garaiena, arlo fiskalean zein kanpoko merkataritzan. Bestalde finantzen globalizazioak zelaia libre uzten du finantza erakundeek kontrolik gabeko eragiketa espekulatiboak egin ditzaten. Kontestu honetan eman da udan AEBetako higiezinen burbuilaren eztanda.
Mikel Zurbano
Mikel ZurbanoDani Blanco
Higiezinen fondoak dira lehertu direnak, baina ondorioak haratago doaz, nazioarteko finantza sisteman bertan eragin baitu. Krisi honen ondorioak nozitzen ari gara dagoeneko: dolarraren depreziazioa, inflazioaren berpiztea nazioartean eta, honekin lotuta, munduko interes tasen goranzko joera indarberritua –hartzekodun ororen eta inbertsioaren kalterako–.

Leherketaren atzean eragiketa espekulatzailea egon da hemen ere. AEBetako egungo interes tasa %5,25 da, baina 2003an %1 historikora jaitsi zen. Oinarri honen gainean enpresak eta finantza erakundeak etxebizitza erosteko itsu-itsuan hasi ziren maileguz ematen. Honela, AEBetako kontsumitzaileen zor guztiaren %80 mailegu hipotekarioekin lotzen da. Eraikuntzak eta etxebizitzen erosketek hazkunde aparta ezagutu zuten. Etxebizitzen prezio igoerak mugagabea zirudien. Horrez gain, mailegu hipotekario hauetako asko “titulu finantzario” bihurtu zituzten eta beste finantza erakunde batzuei saltzen hasi ziren arrisku gabeko titulu gisa. Honela mailegu hipotekarioen arriskuen “zuriketa” gauzatu zen. Titulu hauen erosleei interes garaiak ordaintzen zizkieten. AEBetako finantza erakundeak ez ezik Europa eta Asiakoak ere titulu hauek erabili dituzte finantzazio iturri gisa: itxuraz arriskurik gabeko “titulu” bihurtutako arrisku handiko bilioika dolar ugari dago munduan zehar barreiatuta gaur egun. Soilik AEBetan hipoteken gaineko bigarren mailako titulu hauek bertako banku-aktibo guztien %49 dira.

Irabazpideek aurrera egin zuten harik eta interes tasak igotzearekin AEBetan ordain ezintasuna hedatzen hasi zen arte. Eta bigarren mailako tituluen jabeek hauek merkatutik erretiratzen hasi orduko, nazioarteko finantza sistema osora hedatu da krisia. Finantza erakunde askok porrota nozitu dute eta mendebaleko Banku Zentral ugarik finantza merkatuetan likidezia txertatu behar izan dute sistemaren erabateko porrota saiheste aldera. Berriro ere eskuhartze publikoa, finantza baliabide publikoekin egina, finantza erakundeen gehiegikeriaren kalteordainak estaltzera etorri da. Finantza erakunde pribatuen hondamendia ekiditeko, mendebaleko gobernuek ez dute erreparorik beste hainbat arlotan zorrozki aplikatzen den doktrina liberala hemen alboan uzteko. Izan ere, finantza sistema bera da kolokan dagoena, bertan mundu mailako integrazioa erabatekoa baita eta honelako krisia hedatuz gero izaera globala hartuko baitu.

AEBetako Erreserba Federalak interes tasen behin-behineko jaitsieraren bidea hartu du etxeko krisia gainditzeko baina ez dirudi luzeko mugimendua izango denik. Izan ere 1980ko hamarkadan eta duela bi urtetik indarrean egon den ekonomi politika probetxuzkoa izan baita AEBentzat: interes tasak igoz atzerriko kapitalak erakarri etxeko zor erraldoia estaltzeko, eta dolarraren makina astinduz hornitzaileak (Txina, Japonia edo Europa) ordaintzeko. Honen guztiaren xedea estatubatuarrei ez dagokien gehiegizko kontsumo mailari eustea izan da kostuak munduko enparaura hedatuz. Munduko finantza egonkortasuna hankaz gora eta mundua atzeraldi berri baten atarian ipintzea American way of life delakoa ziurtatzeko kalte kolaterala baino ez da AEBetako neocon eta gobernu liberalarentzat.

Azkenak
ANALISIA
Aznarrek lagundu diola Aitor Estebani?

Aitor Esteban izango da EAJko EBBko hurrengo lehendakaria eta jeltzaleek salduko dute horrela, zuzendaritza berrituta, buruzagitza berria prest dagoela alderdiaren berrikuntza prozesuarekin jarraitzeko.


Udaltzainen hizkuntza eskakizunen aurkako oldarraldia Donostian, Astigarragan eta Usurbilen

Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]


“Mezu faxistak” zabaltzen dituen EHUko Arabako Campuseko irakaslea salatu du Ikamak

Gasteizko EHUko Farmazia Fakultateko irakasle batek sare sozialetan “mezu faxistak” zabaltzen dituela salatu du Ikama ikasle taldeak. Joan den irailean, EHUk Leioako Campuseko irakasle bat kanporatu zuen sare sozialetan zabaltzen zituen mezuengatik.


Raimundo el Canasterori babesa adierazi diote 230 musikarik, eta musikaren bidez boterea kritikatzea zilegi dela aldarrikatu dute

Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen eta Tatxers daude sinatzaileen artean. 237 musikariren zerrenda argitaratu dute.


'Itzal(iko) bagina'
Hemen gezurra nagusi

Itzal(iko) bagina
Taldea: Lokatz Loreak.
Aktoreak: Araitz Katarain, Janire Arrizabalaga eta Izaro Bilbao.
Zuzendaria: Iraitz Lizarraga.
Noiz: otsailaren 2an.
Non: Usurbilgo Sutegi aretoan.

-------------------------------------------------------
 
Bertsoa bertsolaritza,... [+]

Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo

Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]


Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak

Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.


2025-02-07 | Aiaraldea
Amurrioko Udal Gobernuari entregatu dizkiete Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza berrezartzearen aldeko 1.700 herritar eta eragileen atxikimenduak

Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.


Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute

PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.


2025-02-07 | Gedar
Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek

Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.


2025-02-07 | Uriola.eus
Bi gizonek eraso homofobikoa salatu dute Bilbon

Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.


2025-02-07 | Euskal Irratiak
Ximun Fuchs
“Euskal irainak baitezpadakoak zaizkigu, elbarritu emozionalak ez gaitezen izan”

Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.


Aktibismoan osasun mentala zaintzeko zenbait tresna

Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.


Eguneraketa berriak daude